آیا چین برای همه‏‏‏‏‌گیری جهانی بعدی آماده می‌شود؟

کمین همه‏‏‏‏‌گیری‏‏‏‏‌های جدید

دنیای اقتصاد : دانشمندان و پزشکان، آماده‌‌‌‌‌سازی برای فراگیری بیماری همه‌‌‌‌‌گیر بعدی را آغاز کرده‌اند. با گرم‌شدن سیاره، انتظار می‌رود عفونت‌‌‌‌‌های باکتریایی، ویروسی و قارچی تکامل یافته و جهش پیدا کنند و به زیستگاه‌‌‌‌‌های جدید سرایت کنند. اگرچه گونه‌‌‌‌‌های جدید کووید-۱۹ در سرتاسر جهان به ظهور خود ادامه می‌دهند، دانشمندان و پزشکان از قبل آماده‌‌‌‌‌سازی برای فراگیری بیماری همه‌‌‌‌‌گیر بعدی را آغاز کرده‌اند و از آنجا‌که کارشناسان درباره اینکه چگونه تغییرات آب‌وهوایی می‌تواند بر جهش و گسترش بیماری‌های عفونی تاثیر بگذارد، بیشتر می‌‌‌‌‌آموزند، دیگر این موضوع مطرح نیست که آیا بیماری دیگری پدیدار خواهد شد یا نه و فقط زمان پیدایش آن مطرح است.

ژانگ ونهونگ، مدیر مرکز ملی پزشکی بیماری‌های عفونی چین گفت: «پس از پایان همه‌‌‌‌‌گیری ویروس‌کرونا، تمام جهان؛ در واقع برای همه‌‌‌‌‌گیری بعدی آماده می‌شوند.» او صدها مقاله در زمینه بهداشت عمومی و بیماری‌های عفونی منتشر کرده‌است، اما اکنون ابتکار جدیدی را برای مقابله با تلاقی بین دو تهدید روبه‌رشد آغاز می‌کند: تغییرات آب‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌هوا و بیماری‌های عفونی. در حالی‌که جهان اغلب نگران تاثیرات قابل‌مشاهده تغییرات آب‌وهوایی مانند رویدادهای شدید و فاجعه‌بار آب‌وهوایی است، ژانگ گفت که تحقیقات روبه‌رشدی اکنون در حال بررسی تاثیر غیرمستقیم گرم‌‌‌‌‌شدن آب‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌هوا بر جهش و گسترش عوامل بیماری‌‌‌‌‌زا است و تحقیقاتی که این رابطه را مورد بررسی قرار می‌دهند «به یک تمرکز رو‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌رشد در سطح جهانی تبدیل خواهد شد.»

با تغییر آب‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌هوای سیاره، از جمله گسترش مناطق استوایی، نحوه تکامل و جهش عوامل بیماری‌‌‌‌‌زا نیز در حال تغییر است. طبق یک مطالعه منتشر‌‌‌‌‌شده در مجله تحقیقات ژئوفیزیک، گرم‌‌‌‌‌شدن سطح اقیانوس‌‌‌‌‌ها در مناطق نیمه‌‌‌‌‌گرمسیری باعث افزایش عرض مناطق استوایی شده‌است. ژانگ گفت: «مخزن باکتری‌‌‌‌‌ها و ویروس‌ها با گرم‌شدن زمین در حال گسترش است.» وی افزود که این امر حیوانات بیشتری را در معرض عفونت‌‌‌‌‌های باکتریایی، ویروسی و قارچی قرار می‌دهد زیرا عوامل بیماری‌‌‌‌‌زا و ناقلان آنها مانند کنه‌‌‌‌‌ها و پشه‌‌‌‌‌ها، زمین‌‌‌‌‌های قابل سکونت بیشتری را به‌دست می‌‌‌‌‌آورند.

در ایالات‌متحده، میزان بروز آنسفالیت و بیماری لایم که هر دو توسط کنه منتشر می‌شوند، در حال افزایش است. در همین‌‌‌‌‌حال، در چین، تب دنگی ناشی از پشه به‌طور فزاینده‌ای در مناطقی یافت می‌شود که قبلا رشد نکرده بود. ژانگ گفت که در سراسر کشورهای آسیای جنوب شرقی و آفریقا، نه‌تنها مالاریا از بین نرفت، بلکه تعداد موارد در سطوح بسیار بالایی قرار دارد و همه اینها به تغییرات آب‌وهوایی مربوط می‌شود.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) گفته است که در دهه‌های آینده تغییرات آب‌وهوایی بر گسترش بیماری‌های ناقل مانند مالاریا به دلیل تغییر در دمای جهانی و الگوهای بارش تاثیر می‌گذارد. فرضیه‌‌‌‌‌ای وجود دارد مبنی‌بر اینکه همه‌‌‌‌‌گیری کووید-۱۹ از خفاش‌‌‌‌‌ها به انسان‌ها سرایت کرده که زیستگاه آنها نیز در حال گسترش است. به‌‌‌‌‌علاوه، با ادامه گرم‌‌‌‌‌شدن مناطق شمالی مانند آلاسکا، برخی گونه‌‌‌‌‌هایی که قبلا ظهور نکرده‌اند ممکن است وارد جامعه انسانی شوند، از جمله گونه‌‌‌‌‌های باستانی باکتری‌‌‌‌‌ها و قارچ‌‌‌‌‌ها، بنابراین کاری که ما اکنون انجام می‌دهیم؛ در واقع برای همه‌‌‌‌‌گیری بعدی است. اما اگر کشورها بخواهند برای ایجاد توافق‌نامه‌‌‌‌‌ها و استراتژی‌های مدیریت بیماری جهانی برای واکنش سریع به یک عامل بیماری‌‌‌‌‌زای جهانی با یکدیگر همکاری کنند، به داده‌های بیشتری نیاز خواهند داشت.

دانشمندان عمدتا نیاز به ارائه داده‌های کافی، شواهد کافی و ارائه پیشنهادهای مربوطه در مورد چگونگی ایجاد آمادگی جهانی برای همه‌‌‌‌‌گیری دارند، هدفی که ژانگ و دیگران اکنون در حال تلاش برای رسیدن به آن هستند. ژانگ به‌عنوان مدیر مرکز فناوری علمی شانگهای، یادداشت تفاهمی با دانشگاه هنگ‌‌‌‌‌کنگ (HKU) امضا کرد. به‌عنوان بخشی از این پروژه، متخصصان تغییرات آب‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌هوایی، بهداشت عمومی، کنترل بیماری‌های عفونی و سیاست‌های عمومی برای تحقیق در مرکز HKU در چین معاصر و جهان (CCCW) گردهم می‌آیند. به گفته CCCW، کارشناسان مقیم و غیر‌‌‌‌‌مقیم «تحقیقات اصلی را دنبال می‌کنند، سیستم‌های نظارتی منظم ایجاد می‌کنند و پلتفرم‌های گفتمان سیاست عمومی را ارائه می‌دهند.»

ژانگ گفت: «با استفاده از این پلتفرم، متخصصان بیماری‌های عفونی و میکروبیولوژیست‌‌‌‌‌ها می‌توانند با کارشناسان محیط‌زیست و کارشناسان آب‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌هوا برای انجام تحقیقات عمیق در مورد تغییرات آب‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌هوا و بیماری‌های عفونی با هم همکاری کنند. با داده‌های بیشتر و نظارت معمول بیماری‌‌‌‌‌ها، دانشمندان ممکن است «هشدار» را برای همه‌‌‌‌‌گیری‌‌‌‌‌های ورودی کشف کنند که می‌تواند به‌عنوان یک هشدار اولیه عمل کرده و اقدامات واکنش سریع را آغاز کند.» درحالی‌که ژانگ و دیگر کارشناسان از سرزمین اصلی کار خود را در کنار کارشناسان در هنگ‌‌‌‌‌کنگ آغاز خواهند کرد، آماده‌‌‌‌‌سازی برای همه‌‌‌‌‌گیری بعدی باید یک تلاش گروهی برای محققان در سراسر جهان باشد.

این امر مستلزم آگاهی از زوایا و سطوح مختلف است تا شواهد بیشتری را برای کارشناسان سیاستگذاری و دولت‌ها در هنگام ابداع استراتژی‌های مدیریت بیماری ارائه کند. تغییرات آب‌وهوایی و بیماری‌های عفونی مسائل پیچیده‌‌‌‌‌ای هستند که نیاز به ورودی‌‌‌‌‌های حوزه‌های مختلف دارند، اما محققانی مانند ژانگ از طریق کار خود در تلاشند «یک موضوع پیچیده را ساده کنند.» ژانگ گفت: به‌عنوان بخشی از کار با CCCW، یک پلتفرم اشتراک اطلاعات ایجاد خواهد شد «به‌طوری‌که ما دانشمندان سیستم‌هایی داریم که می‌توانیم از آنها برای برقراری ارتباط استفاده کنیم.»

وی همچنین خاطرنشان کرد در نیمه دوم سال‌جاری، بحثی با حضور کارشناسان چندین کشور برگزار خواهد شد تا در مورد چگونگی آمادگی جهان برای همه‌‌‌‌‌گیری‌‌‌‌‌های آینده صحبت کنند. کاری که دانشمندان امروز انجام می‌دهند بر اساس تحقیقاتی است که در چند سال‌گذشته از زمان همه‌‌‌‌‌گیری ویروس‌کرونا انجام شده‌است. دانشمندان علاوه‌بر آماده‌‌‌‌‌سازی برای مدیریت گسترش پاتوژن‌‌‌‌‌های آینده، به چگونگی تاثیر تغییرات آب‌وهوایی بر درمان بیماران مبتلا نیز توجه دارند. مقاومت ضد‌میکروبی، زمانی‌که باکتری‌‌‌‌‌ها، انگل‌‌‌‌‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌‌‌‌‌ها در‌برابر داروهایی که برای از بین بردن آنها مقاومت می‌کنند، یکی دیگر از چالش‌های روبه‌رشد است. پاتوژن‌‌‌‌‌های عفونی می‌توانند در طول زمان تغییر کرده و جهش پیدا کنند و باعث شود که دیگر به داروهایی که برای درمان آنها استفاده می‌شود پاسخ ندهند.

به گفته سازمان بهداشت جهانی، این می‌تواند باعث تداوم عفونت در بیماران شود و خطر سرایت آن به دیگران را افزایش‌دهد. ژانگ گفت: «در سال‌۲۰۱۹، ۱.۲۷‌میلیون نفر به‌طور مستقیم در نتیجه مقاومت آنتی‌‌‌‌‌بیوتیکی در سراسر جهان جان خود را از‌دست‌دادند. موضوعی که دانشمندان سراسر جهان روی آن اتفاق‌نظر دارند این است که تا سال‌۲۰۵۰، سالانه ۱۰‌میلیون نفر در اثر مقاومت دارویی جان خود را از دست خواهند داد. این‌برابر با تعداد افرادی است که در حال‌حاضر هر سال‌بر اثر سرطان جان خود را از دست می‌دهند. مقاومت باکتریایی یک مشکل است و ارتباط زیادی با تغییرات محیطی، تغییرات آب‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌هوایی، فعالیت‌های انسانی و حیوانی دارد.»

وی ادامه داد: «در گذشته، تحقیقات در مورد مقاومت دارویی به پزشکانی که نحوه درمان آن را مطالعه می‌کردند و داروشناسانی که سعی در ساخت آنتی‌‌‌‌‌بیوتیک‌‌‌‌‌های جدید داشتند، منحصر می‌شد، اما اکنون کشف کرده‌‌‌‌‌ایم که ظهور مقاومت دارویی سریع‌تر از ظهور آنتی‌‌‌‌‌بیوتیک‌‌‌‌‌ها است.» او گفت در حالی‌که تحقیقات در مورد چگونگی ارتباط تغییرات آب‌وهوایی و مقاومت دارویی «در حال‌حاضر وجود ندارد»، گسترش در این زمینه باید بخش مهمی از آمادگی برای بیماری همه‌‌‌‌‌گیر باشد. یکی از راهبردهایی که پیشنهاد شده‌است، One Health است، ابتکاری که WHO آن را به‌عنوان یک رویکرد جهانی یکپارچه توصیف می‌کند که بخش‌های مختلف جامعه را بسیج می‌کند تا روی موضوعاتی مانند مدیریت تهدیدات جهانی بهداشت کار کنند. این شامل محققان، پزشکان، مقامات دولتی، سازمان‌ها و جوامع جهانی می‌شود.

اگرچه سال‌گذشته جهان رسما از قرنطینه‌‌‌‌‌های کووید-۱۹ خارج شد، ژانگ گفت که چگونگی جهش و تکامل این ویروس «هنوز مایه نگرانی است.» انواع جدیدی از کووید-۱۹ به ظهور و گسترش در سراسر جهان ادامه داده‌است. جدیدترین آنها KP.۲ است که بخشی از گروهی به‌نام انواع FLiRT است. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) در اوایل ماه مه، این نوع غالب در ایالات‌متحده شد. ژانگ گفت: «ما نمی‌دانیم نوع بعدی چه خواهد بود، بنابراین باید یک نظرسنجی طولانی‌مدت در مورد آن انجام دهیم. در این‌صورت دانشمندان می‌توانند تصویر واضح‌‌‌‌‌تری از چگونگی تکامل کووید-۱۹، مانند آنفلوآنزا، به‌دست آورند.»  ما مشاهده خواهیم کرد که چگونه ویروس‌کرونا از مخزن طبیعی به جامعه انسانی سرایت می‌کند که به دلیل گسترش مناطق قابل سکونت برای ناقلان آن است و پیامدهای مهمی برای آینده خواهد داشت.