نقد سینمایی در فرانسه به بن بست رسیده است

نادر تکمیل همایون

فیلمسازو منتقد سینما

امروزه نقد فیلم‌نویسی در فرانسه به بن‌بست رسیده است و دیگر منتقد خوبی در فرانسه نداریم. حتی دیگر کسی مثل گذشته مجله کایه دو سینما نمی‌خواند و تیراژ آن به هفت هزار نسخه رسیده است. ۲۰ سال پیش که من تصمیم گرفتم فیلم بسازم با خودم گفتم‌‌ای کاش می‌شد که از تئوری‌های مرسوم فاصله بگیرم. در آن مقطع تاریخی به واسطه ادامه تحصیل در فرانسه این شانس را داشتم که با کارگردان‌هایی که در ایران با فیلم‌هایشان آشنا شده بودم بیشتر آشنا شوم؛ جالب اینجا بود که هرچه ما در ایران تلاش می‌کردیم از منظر پیچیده‌ای با آثار این کارگردانان برخورد کنیم، اما در غرب دریافتم که خود آنها از این پیچیدگی در مواجهه با فیلم‌هایشان فرار می‌کنند.

کارمن به‌عنوان مترجم سینمایی مثل یک بازرگان است و من با انتخاب‌هایی که می‌کنم تلاش می‌کنم به زبان ساده بهترین کالا را به دست مشتری‌هایم برسانم. شاید برخی این مجموعه کتاب را مورد نقد قرار دهند که بسیار ساده و بدون پیچیدگی‌های مرسوم تالیف شده‌ است، به نظر من این حسن این کتاب‌هاست و کمک می‌کند تا با مطالعه آنها گروهی به سینما علاقه‌مند شوند.

منتقدان مجله کایه دو سینما فیلمی را که دوست نداشتند، درباره‌اش نمی‌نوشتند. این مجله در چند دهه انتشارش با فراز و فرودهایی همراه بوده است و الزاما کسانی که در کایه دو سینما می‌نوشتند‌‌‌ همان رویکردی را که مثلا در۱۹۸۰ به فیلمسازی داشتند، امروز ندارند. به نظرم باید به رویکرد مجله کایه دو سینما در گذر زمان نگاه کرد. مثلا اسکورسیزی، تارکوفسکی و اسپیلبرگ فیلمساز محبوب مجله کایه دو نیست، اما می‌بینیم که درباره آنها نیز کتاب تالیف و منتشر می‌کنند.

باید قبول کنیم که امروزه نقد فیلم‌نویسی در فرانسه به بن‌بست رسیده است و دیگر منتقد خوبی در فرانسه نداریم. حتی دیگر کسی مثل گذشته مجله کایه دو سینما نمی‌خواند و تیراژ آن به هفت هزار نسخه رسیده است و دو سال پیش نیز در مرز ورشکستگی بود که یک ناشر قدرتمند این مجله را با پیشینه‌اش خرید و آن را از مرز نابودی نجات داد. مسوول رسانه‌ای هر فیلم با‌‌شناختی که از منتقدان مطبوعات دارد، منتقدانی را که می‌داند با فیلم آن کارگردان ارتباط برقرار می‌کنند پیش از اکران عمومی فیلم دعوت و آنها را مجاب می‌کند که مطلب مثبتی درباره فیلم بنویسند. امروزه نقد سینمایی در فرانسه به بن بست رسیده است. بیشتر منتقدان مجله کایه دو سینما نیز جوان هستند و با اینکه کایه دو سینما دارد جان می‌گیرد، اما نمی‌توانند آن‌قدر تاثیرگذار باشند.