لغو تحریم‌ها بر عرصه‌های هنری تاثیر می‌گذارد
بازتاب توافق هسته‌ای درفضای فرهنگی
گروه فرهنگ و هنر- شایان ربیعی: توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۱+۵ که از بامداد روز گذشته در رسانه‌های مختلف و معتبر جهانی تایید شده بود و ظهر دیروز از سوی محمدجواد ظریف و فدریکا موگرینی اعلام شد، نه تنها در سپهر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بلکه در حوزه‌های فرهنگی و هنری نیز می‌تواند موجبات برخی تغییرات و تحولات را فراهم کند.
البته تا امروز بارها و بارها نتایج و آثار توافق هسته‌ای در بیشتر حوزه‌های یاد شده مورد بررسی و تحلیل و تفسیر قرار گرفته است، با وجود این، کمتر اتفاق افتاده آثار این توافق در حوزه فرهنگ و هنر مورد توجه و دغدغه کارشناسان امر قرار گیرد.
البته تا امروز بارها و بارها نتایج و آثار توافق هسته‌ای در بیشتر حوزه‌های یاد شده مورد بررسی و تحلیل و تفسیر قرار گرفته است، با وجود این، کمتر اتفاق افتاده آثار این توافق در حوزه فرهنگ و هنر مورد توجه و دغدغه کارشناسان امر قرار گیرد.
گروه فرهنگ و هنر- شایان ربیعی: توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5 که از بامداد روز گذشته در رسانه‌های مختلف و معتبر جهانی تایید شده بود و ظهر دیروز از سوی محمدجواد ظریف و فدریکا موگرینی اعلام شد، نه تنها در سپهر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بلکه در حوزه‌های فرهنگی و هنری نیز می‌تواند موجبات برخی تغییرات و تحولات را فراهم کند.
البته تا امروز بارها و بارها نتایج و آثار توافق هسته‌ای در بیشتر حوزه‌های یاد شده مورد بررسی و تحلیل و تفسیر قرار گرفته است، با وجود این، کمتر اتفاق افتاده آثار این توافق در حوزه فرهنگ و هنر مورد توجه و دغدغه کارشناسان امر قرار گیرد.
محمود دولت‌آبادی درباره لزوم امیدواری به آینده توافق هسته‌ای گفته است: من هم مانند خیلی از شهروندان منتظرم تا این توافق هسته‌ای صورت بگیرد و اوضاع در داخل کمی تغییر کند. به هرحال حسن روحانی در سخنرانی‌ها و شعارهای انتخاباتی‌اش به اینکه به موضوعات فرهنگی توجه نشان خواهد داد، اشاره کرده بود. حالا باید فرض را بر این گذاشت که احتمالا اگر فرصت پیدا کند به آنها توجه می‌کند. چاره‌ای نیست جز اینکه امیدوار باشیم.
به هر روی مهم‌ترین نشانه بروز تغییرات مثبت در حوزه فرهنگ و هنر، چنان‌که بارها مورد تایید هنرمندان و کارشناسان سیاسی و فرهنگی بوده است، گسترش امید اجتماعی و تعمیق سرمایه اجتماعی است. امیدوار بودن اهالی هنر خود به اثرگذارترین شیوه ممکن می‌تواند موجب شکل‌گیری فضایی نو در خلق آثار هنری و فرهنگی در کشور باشد.برای بررسی این موضوع، می‌توان با برشمردن برخی مفاهیم، روند توسعه نسبی در حوزه فرهنگی و هنری را بررسی کرد:
ثبات مدیریتی
یکی از موضوعاتی که پس از توافق هسته‌ای قابل بحث است و ایجاد آن می‌تواند موجب رشد و تقویت زیرساخت‌های فرهنگی کشور شود، اطمینان خاطر از نوعى ثبات در شرایط، سیاستگذاری‌ها و نحوه اداره سازمان‌های مسوول در حوزه‌های فرهنگی و هنری است.
ثبات به نحوی که بیان شد سبب می‌شود بخش خصوصى و سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به اعتلاى هنر سرزمین مادرى با اطمینان خاطر بیشتری در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند. از دیگر سو با رونق کسب‌وکار این طیف که هر روز به تعدادشان افزوده می‌شود، می‌توان امید داشت آب به چاه آبادى هنر مستقل هم بیفتد.
تبادل آثار هنری با جهان پیرامون
در سال‌های گذشته عرضه و فروش آثار هنرمندان ایرانى در آن سوى مرزها با ترس و دلهره رخ می‌داد، به‌طور مثال در عرصه تجسمى، تحریم سوئیفت سبب شده بود فرآیند پرداخت قیمت آثار به فروش رسیده با دور زدن‌های بسیار شکل گیرد و فروش‌های کریستیز، بونامز و ساتبیز مسیرهاى عجیب و غریب با فاصله زمانى بسیار را طى کنند؛ ادامه این شرایط ممکن بود خریداران بین‌المللی را از بازار هنر ایران دلزده کند.با این وجود پس از توافق هسته‌ای این احتمال به‌صورت فزاینده‌ای وجود دارد که هم روند پرداخت‌ها تسریع و تسهیل شود و هم به‌دلیل این اتفاق، بازار آثار هنر ایران در خارج از کشور توسعه و گسترشی روزافزون داشته باشد.
در این صورت ارزآوری فروش آثار هنری در ایران می‌تواند به یک ابزار اقتصادی مهم در رشد و توسعه کمی و کیفی محصولات هنری تبدیل شود.
بازگشت هنر به جایگاه پیش از تحریم
همچنان‌که بدیهی و قابل فهم است، در شرایط اقتصادی دشوار در همه کشورها، معمولا اولویت‌های اساسی دولت در تامین مایحتاج اقتصادی و حیاتی مردم است و از این نظر معمولا اولویت‌های اجرایی دولت‌ها بیشتر حول محور نیازهای اقتصادی و معیشتی می‌چرخد! بهتر شدن اوضاع اقتصادی کشورها امکان و زمینه‌های لازم برای توجه به سایر اولویت‌ها از جمله اولویت‌های فرهنگی و هنری فراهم می‌شود.
از این نظر نگاه حمایتی دستگاه‌های دولتی با مبنای اقتصادی و حتی سیاست‌گذاری‌های قانونی وجهه‌ای عملیاتی‌تر به خود خواهد گرفت.
افزون بر این هنر مستقل به شرط فراهم بودن زیرساخت‌هایی مانند سالن‌ها یا مشوق‌های مالیاتى سرمایه‌گذاران هنر و... می‌تواند زنده بماند که چنین راهبردهایى نیز ناگفته پیداست به بهبود شرایط اقتصادی گره خورده است.در این میان همچنین می‌توان با توجه به وضعیت بیمه‌های اجتماعی هنرمندان و فرهنگیان کشور که از راه فرهنگ و هنر ارتزاق می‌کنند، نشانه‌هایی از ارتقای سطح رفاهی زندگی هنرمندان را نیز مشاهده کرد.
توافق همه مشکلات را حل نمی‌کند
با این وجود سیدمحمد بهشتی، فعال و مدیر فرهنگی گفته است: مدیریت فرهنگی باید همراه مردم شود و از همین روزها با دیدن نشانه‌هایی مثل حساسیت مردم حتی به اتفاق‌هایی مثل لغو تعداد معدودی کنسرت، این جامعه و خواست‌های فرهنگی‌اش را بشناسد و با آنها همراه و همدل شود. اگر مدیریت فرهنگی این فرصت را از دست دهد، اگر نتواند این رسیدن به تمنا و رویا را درست مدیریت کند و با نبض جامعه‌ای چنین حساس همراه شود، در نهایت بازهم مردم را در مقابل خودش می‌بیند و این فرصت‌سوزی است که هوشیاری امروز مدیران فرهنگی نباید مجالی به آن بدهد.
این در حالی است که کامبوزیا پرتوی، نویسنده و کارگردان سینما گفته است: به گمانم ایجاد تغییرات در ساختارهای هنری و فرهنگی کشور در اولویت‌های دولت حسن روحانی نیست. با این حال با توافق هسته‌ای وضعیت اقتصادی کشور بهتر خواهد شد و بهتر شدن وضعیت اقتصادی باعث سرمایه‌گذاری بیشتر برای ساخت فیلم‌های بیشتر خواهد شد. اما به‌طور کلی الان نمی‌شود نظر قاطعی در مورد گشایش یا عدم گشایش فضای فرهنگی در کشور داد. فقط به‌طور قطع می‌توانم بگویم بعد از توافق هسته‌ای اوضاع از الان بهتر خواهد شد و حداقل اینکه هنرمندان با آرامش اقتصادی بیشتری به کارشان فکر خواهند کرد.
امیدواری هنرمندان با دوران پساتحریم
اما توفان توافق هسته‌ای دقایقی پس از اعلام رسمی توافق هسته ای، در شبکه‌های اجتماعی آغاز شد.در این میان نوشته‌های هنرمندان خود حاکی از مقدمات ورود به دورانی است که در آن حوزه فرهنگ و هنر رشد و ارتقایی دوباره خواهد داشت.
در این بین چهره‌های شناخته‌شده دنیای فرهنگ و هنر، سیاست و فعالیت‌های اجتماعی هم بیکار ننشسته‌اند و به این موج پیوسته‌اند. این دسته بیشتر در اینستاگرام فعال هستند و با به اشتراک گذاشتن متن و عکس موفقیت تیم ایران در مذاکرات هسته‌ای را به هموطنانشان تبریک می‌گویند.قریحه طنز کاربران ایرانی هم در این فضا باعث خلق پست‌هایی شده که گاهی رویکرد اجتماعی دارند و گاهی رویکرد سیاسی، مثل این پست: «با برداشته شدن تحریم تسلیحاتی تا چند سال دیگر مشکلات فدراسیون تیراندازی هم حل خواهد شد و دیگر لازم نیست تیراندازان با تفنگ‌های خالی تمرین کنند.»در ادامه برخی از مهم‌ترین موضع‌گیری‌های هنرمندان درباره توافق هسته‌ای را می‌خوانید:
خوشحالی بهرام رادان
از توافق هسته‌ای
بهرام رادان بازیگر سینما به سرانجام رسیدن مذاکرات هسته‌ای بین ایران و ۶ قدرت جهانی را تبریک گفت.بازیگر «آتش بس ۲» بسیار کوتاه و مختصر از اینکه ایران و قدرت‌های جهانی به توافق رسیده‌اند، ابراز خوشحالی کرد. او خبر این توافق را در صفحه شخصی خود در اینستاگرام به اشتراک گذاشت و در توضیح آن یک کلمه نوشت: تبریک
تبریک
احسان خواجه‌امیری
خواننده شناخته شده پاپ رسیدن به توافق هسته‌ای را تبریک گفت.احسان خواجه‌امیری از خوانندگان پاپ در پی دستیابی ایران و گروه ۱+۵ به توافق هسته‌ای، این موفقیت را در صفحه اینستاگرام تبریک گفت: «امیدوارم از امروز فقط خبرهای خوب بشنویم، تبریک.»
سلام حمید فرخ‌نژاد
بر‌تعقل و خردورزی
حمید فرخ‌نژاد نیز در اینستاگرام به توافق هسته‌ای واکنش نشان داد.وی در صفحه شخصی خود نوشت: «درود بر تعقل و خردورزی، سلام بر انسان‌هایی که زبان منطق و استدلال را به جای زبان زور و و باروت به‌کار می‌گیرند، سلام بر رهبرانی که گزینه صلح را روی میزهایشان دارند.پاینده باد ایران»
واکنش اینستاگرامی
باران کوثری
باران کوثری بازیگر سینما و تئاتر توافق هسته‌ای صورت گرفته بین ایرانیان و ۱+۵ را با نوشتن متنی در اینستاگرام تبریک گفت.در متن وی آمده است: «همیشه برای من بیست و سه تیر ماه با بقیه روزها فرق داشته ولی امسال فرق داشتنش متفاوت‌تر شده تبریک می‌گم این روز رو به تاریخ ایران. امیدوارم همیشه به خوبی از این اتفاق یاد شه.»
البته تا امروز بارها و بارها نتایج و آثار توافق هسته‌ای در بیشتر حوزه‌های یاد شده مورد بررسی و تحلیل و تفسیر قرار گرفته است، با وجود این، کمتر اتفاق افتاده آثار این توافق در حوزه فرهنگ و هنر مورد توجه و دغدغه کارشناسان امر قرار گیرد.
محمود دولت‌آبادی درباره لزوم امیدواری به آینده توافق هسته‌ای گفته است: من هم مانند خیلی از شهروندان منتظرم تا این توافق هسته‌ای صورت بگیرد و اوضاع در داخل کمی تغییر کند. به هرحال حسن روحانی در سخنرانی‌ها و شعارهای انتخاباتی‌اش به اینکه به موضوعات فرهنگی توجه نشان خواهد داد، اشاره کرده بود. حالا باید فرض را بر این گذاشت که احتمالا اگر فرصت پیدا کند به آنها توجه می‌کند. چاره‌ای نیست جز اینکه امیدوار باشیم.
به هر روی مهم‌ترین نشانه بروز تغییرات مثبت در حوزه فرهنگ و هنر، چنان‌که بارها مورد تایید هنرمندان و کارشناسان سیاسی و فرهنگی بوده است، گسترش امید اجتماعی و تعمیق سرمایه اجتماعی است. امیدوار بودن اهالی هنر خود به اثرگذارترین شیوه ممکن می‌تواند موجب شکل‌گیری فضایی نو در خلق آثار هنری و فرهنگی در کشور باشد.برای بررسی این موضوع، می‌توان با برشمردن برخی مفاهیم، روند توسعه نسبی در حوزه فرهنگی و هنری را بررسی کرد:
ثبات مدیریتی
یکی از موضوعاتی که پس از توافق هسته‌ای قابل بحث است و ایجاد آن می‌تواند موجب رشد و تقویت زیرساخت‌های فرهنگی کشور شود، اطمینان خاطر از نوعى ثبات در شرایط، سیاستگذاری‌ها و نحوه اداره سازمان‌های مسوول در حوزه‌های فرهنگی و هنری است.
ثبات به نحوی که بیان شد سبب می‌شود بخش خصوصى و سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به اعتلاى هنر سرزمین مادرى با اطمینان خاطر بیشتری در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند. از دیگر سو با رونق کسب‌وکار این طیف که هر روز به تعدادشان افزوده می‌شود، می‌توان امید داشت آب به چاه آبادى هنر مستقل هم بیفتد.
تبادل آثار هنری با جهان پیرامون
در سال‌های گذشته عرضه و فروش آثار هنرمندان ایرانى در آن سوى مرزها با ترس و دلهره رخ می‌داد، به‌طور مثال در عرصه تجسمى، تحریم سوئیفت سبب شده بود فرآیند پرداخت قیمت آثار به فروش رسیده با دور زدن‌های بسیار شکل گیرد و فروش‌های کریستیز، بونامز و ساتبیز مسیرهاى عجیب و غریب با فاصله زمانى بسیار را طى کنند؛ ادامه این شرایط ممکن بود خریداران بین‌المللی را از بازار هنر ایران دلزده کند.با این وجود پس از توافق هسته‌ای این احتمال به‌صورت فزاینده‌ای وجود دارد که هم روند پرداخت‌ها تسریع و تسهیل شود و هم به‌دلیل این اتفاق، بازار آثار هنر ایران در خارج از کشور توسعه و گسترشی روزافزون داشته باشد.
در این صورت ارزآوری فروش آثار هنری در ایران می‌تواند به یک ابزار اقتصادی مهم در رشد و توسعه کمی و کیفی محصولات هنری تبدیل شود.
بازگشت هنر به جایگاه پیش از تحریم
همچنان‌که بدیهی و قابل فهم است، در شرایط اقتصادی دشوار در همه کشورها، معمولا اولویت‌های اساسی دولت در تامین مایحتاج اقتصادی و حیاتی مردم است و از این نظر معمولا اولویت‌های اجرایی دولت‌ها بیشتر حول محور نیازهای اقتصادی و معیشتی می‌چرخد! بهتر شدن اوضاع اقتصادی کشورها امکان و زمینه‌های لازم برای توجه به سایر اولویت‌ها از جمله اولویت‌های فرهنگی و هنری فراهم می‌شود.
از این نظر نگاه حمایتی دستگاه‌های دولتی با مبنای اقتصادی و حتی سیاست‌گذاری‌های قانونی وجهه‌ای عملیاتی‌تر به خود خواهد گرفت.
افزون بر این هنر مستقل به شرط فراهم بودن زیرساخت‌هایی مانند سالن‌ها یا مشوق‌های مالیاتى سرمایه‌گذاران هنر و... می‌تواند زنده بماند که چنین راهبردهایى نیز ناگفته پیداست به بهبود شرایط اقتصادی گره خورده است.در این میان همچنین می‌توان با توجه به وضعیت بیمه‌های اجتماعی هنرمندان و فرهنگیان کشور که از راه فرهنگ و هنر ارتزاق می‌کنند، نشانه‌هایی از ارتقای سطح رفاهی زندگی هنرمندان را نیز مشاهده کرد.
توافق همه مشکلات را حل نمی‌کند
با این وجود سیدمحمد بهشتی، فعال و مدیر فرهنگی گفته است: مدیریت فرهنگی باید همراه مردم شود و از همین روزها با دیدن نشانه‌هایی مثل حساسیت مردم حتی به اتفاق‌هایی مثل لغو تعداد معدودی کنسرت، این جامعه و خواست‌های فرهنگی‌اش را بشناسد و با آنها همراه و همدل شود. اگر مدیریت فرهنگی این فرصت را از دست دهد، اگر نتواند این رسیدن به تمنا و رویا را درست مدیریت کند و با نبض جامعه‌ای چنین حساس همراه شود، در نهایت بازهم مردم را در مقابل خودش می‌بیند و این فرصت‌سوزی است که هوشیاری امروز مدیران فرهنگی نباید مجالی به آن بدهد.
این در حالی است که کامبوزیا پرتوی، نویسنده و کارگردان سینما گفته است: به گمانم ایجاد تغییرات در ساختارهای هنری و فرهنگی کشور در اولویت‌های دولت حسن روحانی نیست. با این حال با توافق هسته‌ای وضعیت اقتصادی کشور بهتر خواهد شد و بهتر شدن وضعیت اقتصادی باعث سرمایه‌گذاری بیشتر برای ساخت فیلم‌های بیشتر خواهد شد. اما به‌طور کلی الان نمی‌شود نظر قاطعی در مورد گشایش یا عدم گشایش فضای فرهنگی در کشور داد. فقط به‌طور قطع می‌توانم بگویم بعد از توافق هسته‌ای اوضاع از الان بهتر خواهد شد و حداقل اینکه هنرمندان با آرامش اقتصادی بیشتری به کارشان فکر خواهند کرد.
امیدواری هنرمندان با دوران پساتحریم
اما توفان توافق هسته‌ای دقایقی پس از اعلام رسمی توافق هسته ای، در شبکه‌های اجتماعی آغاز شد.در این میان نوشته‌های هنرمندان خود حاکی از مقدمات ورود به دورانی است که در آن حوزه فرهنگ و هنر رشد و ارتقایی دوباره خواهد داشت.
در این بین چهره‌های شناخته‌شده دنیای فرهنگ و هنر، سیاست و فعالیت‌های اجتماعی هم بیکار ننشسته‌اند و به این موج پیوسته‌اند. این دسته بیشتر در اینستاگرام فعال هستند و با به اشتراک گذاشتن متن و عکس موفقیت تیم ایران در مذاکرات هسته‌ای را به هموطنانشان تبریک می‌گویند.قریحه طنز کاربران ایرانی هم در این فضا باعث خلق پست‌هایی شده که گاهی رویکرد اجتماعی دارند و گاهی رویکرد سیاسی، مثل این پست: «با برداشته شدن تحریم تسلیحاتی تا چند سال دیگر مشکلات فدراسیون تیراندازی هم حل خواهد شد و دیگر لازم نیست تیراندازان با تفنگ‌های خالی تمرین کنند.»در ادامه برخی از مهم‌ترین موضع‌گیری‌های هنرمندان درباره توافق هسته‌ای را می‌خوانید:
خوشحالی بهرام رادان
از توافق هسته‌ای
بهرام رادان بازیگر سینما به سرانجام رسیدن مذاکرات هسته‌ای بین ایران و ۶ قدرت جهانی را تبریک گفت.بازیگر «آتش بس ۲» بسیار کوتاه و مختصر از اینکه ایران و قدرت‌های جهانی به توافق رسیده‌اند، ابراز خوشحالی کرد. او خبر این توافق را در صفحه شخصی خود در اینستاگرام به اشتراک گذاشت و در توضیح آن یک کلمه نوشت: تبریک
تبریک
احسان خواجه‌امیری
خواننده شناخته شده پاپ رسیدن به توافق هسته‌ای را تبریک گفت.احسان خواجه‌امیری از خوانندگان پاپ در پی دستیابی ایران و گروه ۱+۵ به توافق هسته‌ای، این موفقیت را در صفحه اینستاگرام تبریک گفت: «امیدوارم از امروز فقط خبرهای خوب بشنویم، تبریک.»
سلام حمید فرخ‌نژاد
بر‌تعقل و خردورزی
حمید فرخ‌نژاد نیز در اینستاگرام به توافق هسته‌ای واکنش نشان داد.وی در صفحه شخصی خود نوشت: «درود بر تعقل و خردورزی، سلام بر انسان‌هایی که زبان منطق و استدلال را به جای زبان زور و و باروت به‌کار می‌گیرند، سلام بر رهبرانی که گزینه صلح را روی میزهایشان دارند.پاینده باد ایران»
واکنش اینستاگرامی
باران کوثری
باران کوثری بازیگر سینما و تئاتر توافق هسته‌ای صورت گرفته بین ایرانیان و ۱+۵ را با نوشتن متنی در اینستاگرام تبریک گفت.در متن وی آمده است: «همیشه برای من بیست و سه تیر ماه با بقیه روزها فرق داشته ولی امسال فرق داشتنش متفاوت‌تر شده تبریک می‌گم این روز رو به تاریخ ایران. امیدوارم همیشه به خوبی از این اتفاق یاد شه.»
ارسال نظر