روزهای مه‌آلود سینما

سرانجام فیلم جنجالی سال‌های اخیر به‌صورت رسمی توقیف شد گروه فرهنگ و هنر: اکران یا عدم اکران فیلم «خانه پدری» ساخته کیانوش عیاری به یکی از مهم‌ترین بحث‌های سینمای ایران در ماه‌های اخیر بدل شده است و قرار بود این اثر از امروز به‌طور رسمی اکرانش را به شکل محدودی آغاز کند؛ البته این فیلم قبل از رسیدن موعد مقرر و از پنج‌شنبه گذشته اکرانش را در برخی سالن‌ها آغاز کرد و با استقبال قابل‌توجهی روبه‌رو شد و تمامی بلیت‌های آن در مدت زمان کوتاهی به فروش رسید. واکنش‌ها و فشارهای وارد شده به سازمان سینمایی به اندازه‌ای زیاد بود که اجازه ادامه اکران را نداد و مدیران گروه «هنر و تجربه» روز گذشته با انتشار نامه‌ای رسمی از تعویق اکران این فیلم تا شرایط مناسب خبردادند. یکی از نکات قابل توجه در ماجرای اکران «خانه پدری» این است که مجوز نمایش این فیلم را رئیس کنونی شبکه اول سیما امضا کرده است و ربطی به ماجراهای حاشیه دار فیلم‌های توقیف شده سابق ندارد.

«خانه پدری» چگونه ساخته شد؟

آغاز ساخت «خانه پدری» چند سال پیش بود. زمانی که کیانوش عیاری در توافقی با نیروی انتظامی قرار شد یکی از پرونده‌های موجود در این نهاد نظامی را به‌عنوان فیلم سینمایی جلوی دوربین ببرد. براساس اخبار منابع موثق، نیروی انتظامی در آن زمان تعدادی از پرونده‌های موجود در بایگانی خود را در اختیار کیانوش عیاری گذاشت تا او از میان آنها یکی را برای ساخت فیلم انتخاب کند. عیاری با مطالعه پرونده‌ها یکی از آنها را که در زمان رضا شاه اتفاق افتاده بود انتخاب کرد که بعدها نامش شد «خانه پدری». قصه ارتکاب یک قتل ناموسی در یکی از خانه‌های تهران در سال‌های ابتدایی دهه اول این قرن، که تمام خانواده‌ای درگیر ماجرا بودند و سعی داشتند بر آن سرپوش بگذارند. این قصه در نهایت با نام «خانه پدری»ساخته شد و یکی از پرونده‌های سینمایی جنجال برانگیز این سال‌ها را شکل داد.

«خانه پدری» را نمی‌شود سانسور کرد

بعد از بلاتکلیفی چند روز اخیر و فضای متشنج این روزها درباره اکران این فیلم، روز گذشته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اکران «خانه پدری» گفت: این فیلم به‌دلیل خشونتی که در بخشی از آن وجود دارد، قابل اکران عمومی نیست و نظرم این است که به صورت گسترده اکران نشود.

به گزارش «ایرنا» علی جنتی در حاشیه آیین تجلیل از برترین‌های پژوهش فرهنگی درباره فیلم خانه پدری گفت: فیلم را دیده ام و همان‌طور که می‌دانید شورای پروانه نمایش اجازه اکران این فیلم را تایید کرده است اما در عین حال نظر شخص من این است که فیلم به صورت گسترده اکران نشود. وی افزود: فیلم خانه پدری به‌دلیل خشونتی که در بخشی از آن است قابل اکران عمومی نیست و بر اساس قوانینی که هیات دولت مصوب کرده نمایش فیلم‌های سینمایی که حاوی صحنه‌های خشونت‌آمیزی باشند، قابل اکران عمومی نیست.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که در جمع خبرنگاران سخن می‌گفت، ادامه داد: به‌دلیل خشونت فیلم ما اعلام کرده‌ایم که در حد محدود به صورت اکران‌های خصوصی مثل موزه سینما و شرایطی مثل حضور نیافتن افراد کمتر از ۱۶ سال خانه پدری نمایش داده شود. جنتی خاطرنشان کرد: بخش خشونت فیلم «خانه پدری» که در آن پدری فرزند خود را می‌کشد قابل سانسور نیست، چرا که اگر این بخش حذف شود فیلم قابل‌فهم نخواهد بود. بنابراین چون قابل اصلاح نیست اکران عمومی آن هم ممکن نخواهد بود. این نظر رسمی بالاترین مقام فرهنگی کشور درباره آخرین ساخته کیانوش عیاری است.

تعویق تا فراهم شدن شرایط مناسب!

پس از سخنان روز گذشته وزیر بود که نامه گروه «هنر و تجربه» منتشر شد و اکران رسمی فیلم «خانه پدری» به کارگردانی کیانوش عیاری تا فراهم شدن شرایط مناسب، به تعویق افتاد.

به گزارش «ایسنا»، امیرحسین علم الهدی دبیر اجرایی این گروه سینمایی در این زمینه نکاتی را مطرح کرد. او در نامه منتشر شده خود نوشت:

«به نام خدا، نظر به اعلام رسمی مسوولین سینماهای آزادی، خانه هنرمندان و سینماسوره اصفهان مبنی بر عدم نمایش فیلم سینمایی «خانه پدری» به کارگردانی هنرمند ارزشمند سینمای ایران جناب آقای کیانوش عیاری به‌‌رغم قرارداد قانونی نمایش فیلم‌های سینمای هنر و تجربه بدون هیچ محدودیت مضمونی فیلم‌ها در این سینماها و با توجه به اعلام شورای محترم پروانه نمایش فیلم‌های سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به نمایش این فیلم فقط در سینماهای هنر و تجربه، شورای سیاست‌گذاری سینمای هنر و تجربه جهت جلوگیری از خسارت مادی و معنوی به‌دلیل عدم امکان اجرای تعهدات خود حسب قرارداد با مالکان محترم این فیلم، بدین‌وسیله به اطلاع می‌رساند تا مهیا شدن شرایط مناسب و در خور شأن نمایش این فیلم ارزشمند در سینماهای هنر و تجربه، نمایش این فیلم تا اطلاع ثانوی به تعویق می‌افتد.» در حالی خبر رسمی از تعویق اکران «خانه پدری» منتشر می‌شود که «خانه پدری» در بخش افق‌های نو شصت و نهمین دوره جشنواره ونیز به نمایش در آمد و مدیر جشنواره از آن به‌عنوان کشف آن سال یاد کرد.