حضور تماشاگران در صحنه

محسن پروان نمایش «اسپانیایی» کار تازه‌ای از شیوا اردویی و بازیگران نام آشنای سینما و تئاتر کشور همچون بهاره رهنما، رامین ناصر نصیر و شقایق دهقان است که این روزها در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه رفته است. این نمایش که زندگی خصوصی بازیگر معروف سینما با بازی بهاره رهنما را در کنار خانواده به هم ریخته و پر از مشکلات کوچک و بزرگ روایت می‌کند در حقیقت آن روی سکه شهرت و ستاره شدن را از زاویه دید هنرمندان مشهور و هنرمندان شکست‌خورده (خواهر نقش اول با بازی شقایق دهقان) را به اجرا در می‌آورد. مشکلاتی اجتماعی، احساسی و اخلاقی که گاهی برخی ستاره‌ها را درگیر خود می‌کند. نمایش «اسپانیایی» دارای هارمونی و ساختاری منسجم و مطلوب است و می‌توان آن را اثری موفق در ارتباط بین تماشاگر و بازیگر دانست. ارتباطی که در بسیاری از نمایش‌های امروز فراموش می‌شود و در واقع نقطه افول تئاتر را می‌توان در این ارتباط دانست چرا که اگر بازیگر بدون توجه به تماشاگران تنها به بازی خود بپردازد خط بین تئاتر و سینما گم شده و لذت دیدن یک اثر زنده را کم می‌کند. شاید به نوعی می‌توان برای تماشاگران تئاتر این حق را قائل بود که جزئی از صحنه باشند وگرنه تئاتر تلویزیونی و سینما با رنگ و لعاب بیشتر برای جذب مخاطب وجود دارد اما اردویی فضای مناسبی برای حضور تماشاگران در صحنه تئاتر ایجاد کرده است. گفت‌وگوهای مکرر بین بازیگران و تماشاگران، نمایش را از یک اثر در پرده به یک نمایش درگیر با مخاطب تبدیل می‌کند و این ارتباط از لحظه ورود تماشاگران به سالن آغاز می‌شود که همه عوامل روی صحنه حضور دارند. این نمایش نمی‌خواهد داستانی را از ابتدا تا انتها روایت کند و به همین دلیل فرم داستانگونه نمایش از حالت روایی خارج شده و تنها شخصیت‌ها و حواشی آنها با برخی اتفاقات گفته می‌شود. نقطه قوت نمایش متن آن است که نوشته یاسمینا رضا است.دراین اثر خط سیر داستان گم نمی‌شود و فرم عمودی، در طول آن حفظ می‌شود و تماشاگر را دچار پریشانی و سردرگمی نمی‌کند. در یک کلام تماشاگر نه به دنبال اثر کشیده می‌شود و نه در فضایی گنگ رها می‌شود. از طرف دیگر میزانسن ساده اما کاربردی و مفید کار به همراه بازی‌های روان گروه، احساس مطلوبی را برای تماشاگران ایجاد می‌کند. میزانسن از رنگ غالب سفید استفاده کرده است، رنگی که در تضاد عمیق با فضای سیاه خانوادگی اثر قرار دارد و به درک بهتر تفاوت عمیق زندگی حقیقی ستاره‌ها و آنچه مردم از آنها در فرش قرمز می‌بینند، کمک می‌کند، کاری که شاید هدف اصلی این نمایش است.