ارزش همه ریسک‌ها را داشت

فرهنگ و هنر- شاید مردم به دلیل خاطره خوبی که از سریال امام علی ساخته داوود میرباقری در ذهنشان مانده از «مختارنامه» هم استقبال خوبی نشان داده‌اند. هر چند هنوز زمان زیادی از پخش این سریال نگذشته است و هنوز ظرافت‌های اثر خودش را نشان نداده است. فریبرز عرب‌نیا یعنی همان مختار این سریال، در طول چند سال ساخت «مختارنامه» ، به ندرت در فیلمی‌حاضر شد و به گفته‌ خودش یک «خودکشی حرفه‌ای» را تجربه کرد. او معتقد است در چنین شرایطی یک بازیگر حرفه‌ای همواره به لحاظ مالی ضرر می‌کند؛ با این حال عرب‌نیا خوشحال است که سیستم غیرقابل پیش‌بینی فیلمسازی در ایران، سال‌هایی که او صرف این سریال کرده به هدر نداد و بارها اعلام کرد از انتخابش راضی است.

بازیگر توانا ضرر می‌کند

به گزارش ایسنا، این بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون، در پاسخ به این پرسش که نقش مختار برایش چقدر به لحاظ مالی و معنوی ارزش داشت که قبول کرد چندین سال از عمرش را صرف آن کند؟ گفت: در مورد امکانات مالی به جرات می‌گویم که بازیگر توانا و صاحب سبک همیشه در ایران ضرر می‌کند؛ در این باره شک نکنید؛ من با فکت(دلیل) مشخص و مسلم علمی، در یک سمیناری حتما در این باره صحبت خواهم کرد. عرب نیا ادامه داد: بازیگر توانای صاحب سبک و دانش‌آموخته، همواره در سیستم سینما و تلویزیون ایران در حال ضرر مالی و جانی است. وی سپس درباره ارزش‌های معنوی بازی در سریال «مختارنامه» و همکاری با کارگردانی چون داوود میرباقری و جمعی از عوامل حرفه‌ای این سریال، خاطرنشان کرد: از حیث ارزش‌های کار، من به عنوان یک بازیگر همواره مجموعه‌ای از فاکتورها برایم در انتخاب دخیل هستند که پیش از هرچیز کارگردان و فیلمنامه‌ قرار می‌گیرد و بعد از آن جمع همکاران است که باعث می‌شود ببینیم پیش‌بینی ما نسبت به آینده کار آیا مثبت است یا خیر.

عرب‌نیا توضیح داد: در سریال «مختارنامه» هم وضعیت به همین منوال بود؛ حساسیت‌های این کار و اینکه از همان ابتدا حدس می‌زدم که سال‌ها از سینما دور می‌افتم، برایم یک‌جور به معنای خودکشی حرفه‌ای بود. منتها من شخصا زندگی را با فراز و فرودهایش دوست دارم و باورم نیست زندگی بدون سختی و ریسک، زندگی باشد و در حقیقت یک‌جور تکرار روزمرگی است. در عرصه بازیگری هم هستند گروهی که دوست دارند موفقیت‌هایشان همواره تکرار شود و یک مسیر بی‌فراز و نشیب را طی کنند؛ اما من چون باور ندارم چنین مسیری، مسیر پویایی باشد، از ابتدا خوشبختانه به دنبالش نبودم که حالا هم از ترکش ناراحت شوم.

می‌خواستم فیلم خودم را بسازم

این بازیگر سینما و تلویزیون با بیان اینکه از ابتدا دغدغه‌هایش چیزهای دیگری به غیر از حفظ موقعیت بوده، ادامه داد: من قبل از شروع «مختارنامه» می‌خواستم فیلم خودم را بسازم و مهم‌ترین دغدغه‌ام این بود که ساخت این فیلم چند سال به عقب می‌افتد؛ کما اینکه این اتفاق افتاد. مجموعه قصه‌ام را داشتم چاپ می‌کردم آن هم چند سال به عقب افتاد؛ اما الآن شکر خدا فکر می‌کنم که غلط پیش‌بینی نکرده بودم و «مختارنامه» ارزش تمام این سختی‌ها و ریسک‌ها را داشته‌است. خدا را واقعا شکر می‌کنم؛ به این دلیل که به راحتی می‌توانست کار خوب از آب در نیاید؛ نه به این دلیل که کارگردان، فیلمنامه و عوامل خوب نبودند بلکه به این جهت ‌که سیستم فیلمسازی در ایران، سیستم قابل پیش‌بینی‌ای نیست. به همین راحتی می‌توانست این کار درنیاید و حال همه خراب شود که شکر خدا این‌طوری نشد. بازیگر نقش «مختار» سپس با بیان اینکه کارهایی مانند «مختارنامه» ایثار می‌خواهد، اظهار کرد: در چنین کارهایی پوست، مو، گوشت و جان آدم فرسوده می‌شود. زندگی‌ بازیگر چنین کارهایی دچار تنش‌های عجیب و غریب می‌شود. از نظر حرفه‌ای ۵ سال فید شدن در ید هرکسی نیست ولی من از گفتن اینها همواره ابا دارم؛ به جهت اینکه دوست ندارم بحث را شخصی کنم.

برآیند علایق میرباقری و عرب‌نیا

فریبرز عرب‌نیا در پاسخ به این پرسش که آیا جسارت و اجازه آن را داشته است که در عین خلق مختار واقعی، آنچه خود علاقه داشته است را از این شخصیت ارائه دهد؟ گفت: «مختارنامه» به شکل مستقیم برآیند نقاط مشترک علایق من، آقای میرباقری و تمام گروه است؛ اما فکر می‌کنم وقتی نمایش داده می‌شود، از این حرف‌ها فراتر رفته باشد. این اتفاقی است که در هنر نمی‌توان تعریفش کرد. یعنی وقتی سریال «مختارنامه» را ببینیم متوجه می‌شویم که احتمالا ارزش همه این زحمات را داشته است.

فریبرز عرب‌نیا در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره‌ استفاده از بدل‌کار در برخی صحنه‌ها به جای وی و آیا اینکه این امر با اصرار خود وی یا شخص کارگردان صورت گرفته است، اظهار کرد: به هرحال در پروژه‌ای که ۵ سال به طول می‌انجامد، حتما کارگردان ریسک نمی‌کند که در صحنه‌های جنگ‌های خطرناک و سواری‌های بی‌محابا، بازیگر اصلی حضور داشته باشد. اما من شخصا به دلیل علایقم و بسیاری از مسائل دیگر تا حد امکان خودم این صحنه‌ها را بازی کردم و دوست دارم بازی کنم. وی ادامه داد: تا حدی که ریسک به خطر افتادن پروژه نباشد، آقای میرباقری خوشبختانه این اعتقاد را داشتند که خود من در صحنه‌های اکشن حاضر شوم.