گسترش سلیقه‌های متفاوت

فرهنگ و هنر - تغییر نام سریال سعید آقاخانی به خوش‌نشین‌ها در آخرین روزهای نزدیک به پخش، حاکی از این مطلب است که دخالت در تغییر عناوین فیلم و سریال‌ها همچنان ادامه دارد. سریال سعید آقاخانی که از اول آبان ماه به روی آنتن شبکه سه سیما می‌رود، در تمام مدت ساخت با عنوان بخت برگشته معرفی می‌شد و این عنوان همچنان روی سایت این شبکه نیز دیده می‌شود. با این حال تلویزیون از شامگاه ۲۷ مهر ماه، تیزر این سریال را با عنوان خوش‌نشین‌ها به روی آنتن فرستاد تا برای مخاطب علاقه‌مندی که از چندی قبل اخبار این سریال را دنبال می‌کرد، این نام غیرمنتظره نباشد.

تغییر نام سریال‌ها از سال‌ها قبل در تلویزیون مرسوم بوده و در اغلب موارد دخالت مدیران رسانه ملی، بعضا تا رییس صدا و سیما، این تغییر را موجب شده است.

طی ماه‌های اخیر سریال‌های نون و ریحون، قفسی برای پرواز و بازپرس تغییر نام دادند. عنوان اصلی سریال فرزاد مؤتمن در حین ساخت از پذیرفتن خانواده معذوریم بود و قفسی برای پرواز هم پرندگان خارزار نام داشت؛ نام سریال فخیم‌زاده هم دو بار تغییر کرد به نحوی که این سریال ابتدا قتل در ساختمان ۸۵ نام گرفت و در نهایت با اسم ساختمان شماره ۸۵ پخش شد.

به گزارش ایسنا، تغییر پی در پی نام سریال‌ها از زمان نگارش تا پخش از سال‌ها قبل وجود داشته و به خصوص در کارهای مناسبتی این اتفاق مشهود بوده‌است. نکته مهم اینکه در اغلب موارد اسم‌های تغییر یافته بسیار کلیشه‌ای‌تر و معمولی‌تر از نام‌های اولیه هستند و در مواردی همان نام‌های اولیه در اذهان مخاطبان باقی می‌مانند و با اسامی قبلی از آنها یاد می‌شود.

از جمله تغییر نام سریال‌ها غریبه‌ای در شام(حسین لطیفی) به وفا، شانس زندگی(میر باقری) به رو به آسمان و به گیرنده‌ها دست نزنید(مهدی مظلومی) به زندگی به شرط خنده، می‌توان اشاره کرد که دلیلی نیز برای این تغییر نام‌ها همزمان با پخش عنوان نشده است.

سریال ماه رمضان علیرضا افخمی هم که خوب،‌ بد ، زشت نام داشت در سال‌های گذشته با نزدیک شدن به پخش به زیرزمین تغییر نام داد. اسم سریال اشترخانی دات کام هم با فشار فرهنگستان ادب به رانت خوار کوچک تغییر یافت.

در این سال‌ها همچنین با تغییر نام کابینه به پدرخوانده، سریال محمدرضا ورزی برای دهه فجر آماده شد. سریال مستانه که آن هم برای پخش در دهه فجر آماده شد به تا صبح تغییر نام داد. سفر به تاریکی فریدون جیرانی در نهایت با عنوان مرگ تدریجی یک رویا به روی آنتن رفت. سریال فتانه نیز در اواسط پخش به آیینه‌های نشکن تغییر نام داد. ضمن این که سریال داداشی در نهایت مثل هیچکس شد.

روند تغییر نام در خصوص فیلم‌های تلویزیونی هم اتفاق افتاده است و فیلم سایه به کارگردانی بیژن شکرریز به حباب تغییر نام داد و نام فیلم ۵ و ۲۸ نیز لرزش زندگی شد.

تغییر نام سریال‌های تلویزیونی که از سال ۱۳۸۱ با تغییر نام سریال چهره‌ها به آبی مثل دریا به امری معمول در تلویزیون ایران بدل شده است، اگرچه در نگاه نخست اتفاق چندان مهمی به نظر نمی‌رسد، اما با نگاهی به شیوه در پیش گرفته شده، این نکته اهمیت می‌یابد که تکلیف مخاطبی که اخبار سریال را تا مدت‌ها تحت عنوانی دیگر شناخته است، چیست؟ آیا برای برنامه‌سازان تلویزیون کاهش و سردرگمی مخاطب اهمیت ندارد؟!

معاون وقت سیما نیز درباره اعمال نظر درباره جزئیاتی چون تغییر اسم فیلم‌ و سریال‌ها توضیحاتی ارائه داده بود؛ وی درباره اعمال نظر مدیران ارشد درباره جزئیات برنامه‌سازی چون دخالت در نام آثار اظهار کرده بود: اسم سریال پیامی را به مخاطب می‌رساند و صرفا یک سریال سالانه ساخته نمی‌شود؛ در طول سال ۷۰ سریال و فیلم تولید و برای پخش آماده می‌شود که اسم‌های آنها باید هماهنگی با یکدیگر داشته باشد، یعنی نباید نام‌های سریال‌ها بعضا با هم تعارض داشته و خنثی‌کننده یکدیگر باشد.

وی هم‌توضیح داده است: یک مساله‌، تطبیق اسم با محتوا است، مساله دیگر هماهنگ‌بودن آن با سایر عناوین سریال‌ها است که در این زمینه باید از تکرار و تعارض جلوگیری شود، بنابراین در رابطه اسامی باید مجموعه‌ ملاحظاتی را در نظر گرفت؛ ما نیز چنین می‌کنیم.