«حریم جعلی سلطان»
پخش سریال‌های ساخت ترکیه از شبکه‌های فارسی‌زبان واکنش‌های بسیاری را به همراه داشته است. بسیاری از منتقدان معتقدند محوریت خیانت‌های خانوادگی در این سریال‌ها زمینه فروپاشی بنیان خانواده را فراهم می‌کند. با وجود راهکارهای مختلف که جهت کنترل و رقابت با شبکه‌های ماهواره‌ای صورت گرفت، سریال‌های فارسی‌زبان همچنان طرفداران خود را حفظ کرده و برخی خانواده‌ها شب‌های خود را با این سریال‌های مخرب به پایان می‌رسانند.
از جمله سریال‌های نسبتا پرطرفدار می‌توان به سریال «حریم سلطان» اشاره کرد که داستان زندگی سلطان سلیمان عثمانی را روایت می‌کند. داستان روایت‌کننده زندگی سلطان سلیمان در دربار عثمانی است و دسیسه‌های شکل‌گرفته در میان زنان دربار را نشان می‌دهد. داستان‌هایی از فتوحات و افتخارات سلطان سلیمان و رأفت او نسبت به فرودستان هم از جمله موضوعات دیگر این سریال است.
به گزارش سینمای ما به نقل از سایت تاریخی نامه، این صحنه‌ها در شرایطی نمایش داده و با استقبال برخی ایرانی‌ها روبه‌رو می‌شود که بنا بر روایت تاریخ سلطان سلیمان عثمانی با لشکرکشی به ایران زمینه کشته شدن ایرانی‌های بسیاری را فراهم کرده است.
آنچه تاریخ روایت می‌کند
سه‌گانه‌های حمله به ایران به منظور تصرف خاک کشورمان از جمله اقداماتی است که در دوران سلطان سلیمان یکم صورت گرفت. سلیمان در سال‌های ۱۵۳۳، ۱۵۴۸ و ۱۵۵۴ به ایران حمله کرد و در نهایت در سال ۱۵۵۵ در آماسیه پیمان صلحی را با شاه طهماسب منعقد کرد که به موجب آن جنگ‌های طولانی‌مدت مابین دو دولت برای مدتی خاتمه می‌یافت. نتیجه این حملات دسترسی به قسمت اعظمی از خاورمیانه بود. تحت رهبری او، ناوگان دریایی امپراتوری عثمانی بر دریاهای اطراف، از مدیترانه گرفته تا دریای سرخ و خلیج‌فارس، تسلط یافت.
از جمله دلایل حمله عثمانی در زمان سلطان سلیمان به ایران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. اگر چه دیاآباد پس از چالدران به تصرف عثمانی‌ها درآمد، اما مرکز و جنوب عراق (بغداد و بصره) هنوز در دست صفویان بود.
۲. تداوم تحریکات صفویان در ایجاد قیام‌های ترکمن در آناتولی
۳. شورش و یاغی شدن اولامه سلطان تلکو حاکم آذربایجان بر شاه طهماسب و پناهنده شدن او به دربار عثمانی و وادار کردن امپراتوری عثمانی جهت حمله به ایران
۴. دوری شاه طهماسب از مرکز حکومت به سبب گرفتاری او درماوراءالنهر و خراسان
بازخورد حریم سلطان در ترکیه چه بود
حریم سلطان، کلیات تاریخی دارد اما جزئیاتی که درآن به نمایش درآورده می‌شود مطابق با تاریخ نیست و به منظور جذب مخاطب صورت گرفته است. همین موضوع باعث شد تا پس از پخش این سریال در ترکیه، انتقادهای بسیاری نسبت به آن صورت گیرد و از اینکه سلطان سلیمان عثمانی به صورت «نامحترمانه»، «شرم‌آور» و «خوش‌گذران» نشان داده شده است انتقاد کردند. شورای عالی رادیو و تلویزیون ترکیه ادعا کرد که بیش از ۷۰ هزار شکایت درباره این سریال دریافت کرده است. رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، نمایش این سریال را به دلیل «بد جلوه دادن تاریخ ترکیه به نسل جوان» کشور محکوم کرد.
چرا حریم سلطان جذاب است؟
فرهنگ جامعه ایران به گونه‌ای تعریف شده است که استفاده از ماهواره با منع اعتقادی روبه‌رو است و همین موضوع امنیت اخلاقی خانواده‌ها را تاحدود بسیاری تضمین کرده است. با این همه نمی‌توان منکر توجه به سریال‌هایی چون «حریم سلطان» از سوی بسیاری از مخاطبان ایرانی شد. در شرایطی که سریال‌های ایرانی برای جذب مخاطب تلاش چندانی نمی‌کنند و فیلم‌های تاریخی چون «کلاه پهلوی» نمی‌توانند مخاطب را پای تلویزیون بنشانند، سریالی چون «حریم سلطان» ظهور می‌کند و چیزی نمایش می‌دهد که توجه ایرانی‌ها را به عثمانی‌ها افزایش می‌دهد. عدالت‌خواهی سلطان سلیمان در شرایطی از سوی برخی باور می‌شود که آموزش و پرورش سال‌ها تلاش کرده است در کتاب‌های تاریخی خود حکومت عثمانی‌ها را چنان‌که بوده‌اند معرفی و محکوم کند. باید منتظر ماند تا در پایان این مجموعه مشخص شود تاثیر چنین سریالی بیشتر است یا بیان واقعیت‌های تاریخی.
سریال‌های وطنی شرف دارد به این حریم پر از دروغ!
علیرضا مجمع
گاهی اوقات پیش می‌آید که برای عامه مردم-منظور جماعت پای تلویزیون نشین حرفه‌ای است که حتی در زمان کار در خانه و آشپزخانه هم تلویزیونشان به عنوان عضوی از محیط امن منزل در حال تولید اصوات موزون و ناموزون است- تشخیص خوب از بد و سره از ناسره سخت و گاهی ناممکن است. برای همین هم نمی‌شود به این حکم کلی که می‌گوید: فلان کار پربیننده است پس کار خوبی است، اثری را ارزش‌گذاری کرد. آخرین نمونه این مشعشعات ماهواره‌ای حریم سلطان است که تنها و تنها برای فریب تماشاگر ایرانی آن هم از یک شبکه ماهواره‌ای هر شب پخش می‌شود و بسیار آدم‌هایی که نمی‌خواهند این کار را هم ببینند مجبورند برای اینکه اعضای دیگر خانواده پیگیر داستان سریال هستند آن را تماشا کنند. در این صورت است که من به دوستان می‌گویم نه تنها اغلب سریال‌های خوب داخلی بلکه حتی سریال‌های آبکی وطنی هم شرف دارد به این سریال جعلی و مبتذل ماهواره‌ای و کارهای کره‌ای و ژاپنی و سایر اقلام بیگانه با فرهنگ ایرانی. پیش از این گفتم «دیوار» سیروس مقدم را ببینید، الان هم می‌گویم «دزد و پلیس» سعید آقاخانی را ببینید. دست کم از یک طنز ناب لذت می برید و درگیر خاله زنک بازی‌های زنان سلطان نمی‌شوید (باور کنید این جمله را هم از دیدن یکی دو سکانس گذری از این کار نوشتم، بعدا نگویید دقیق نیست). تنها توصیه آخرم این است: حیف وقت و انرژی و فسفری که برای دیدن این حریم کثیف می‌سوزانید!
ارسال نظر