ماجرای اجرای موسیقی کوبهای در جام ملتها چیست؟
حاشیههای دفنوازی از مازندران تا قطر
در ویدئویی که بهاصطلاح وایرال شده، یک گروه از دفنوازان زن به نام گروه «بهاربند»، بین دو نیمه مسابقه میان تیم ایران و دیگر تیمها، ترانهای فولکلور به نام «دخت شیرازی» را برای جمعیت حاضر در ورزشگاهها اجرا میکنند. البته در رسانهها اینطور اعلام شده که این گروه شیرازی هستند. نکته این است که اجرای ترانه «دخت شیرازی» باعث شده بسیاری از رسانهها بهاشتباه فکر کنند اعضای گروه شیرازی هستند و از استان فارس راهی قطر شدهاند اما گروه بهاربند که به سرپرستی بهار محمدی، آهنگساز و خواننده این گروه، شکل گرفته است، مازندرانی هستند. انتخاب ترانه «دخت شیرازی» هم برای اجرا در این دوره از بازیهای آسیایی، نکته جالبی دارد. به گفته یکی از اعضای گروه، انتخاب این ترانه به دلیل شیرازی بودن همسر امیر قطر انجام گرفته است. به هر روی این اتفاق با واکنشهای گسترده روبهرو شده است.
آیا اجراها با هماهنگی ایران است؟
چنانکه خبرگزاری فارس گزارش داد، فدراسیون فوتبال با هماهنگی وزارت ورزش و جوانان، گروههای مختلف فرهنگی را برای حضور این مسابقات در نظر گرفته و تدارک دیده است. این گروهها نیز آثار فرهنگی و هنری ایرانی را در حاشیه این دوره از مسابقات اجرا میکنند. چنانکه برخی رسانهها نوشتهاند، کارگروه فرهنگی ایران در جام ملتهای آسیا که از مدتها پیش به این کشور رفتهاند، برنامههای فرهنگی مربوط به حاشیه دیدارها را برنامهریزی میکنند. بااینحال به نظر میرسد فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش از اجرای این گروه از زنان غافلگیر شدهاند. در این میان، پرسش این است که آیا جزئیات همه اجراها و برنامههای مربوط به بازیهای تیم ملی فوتبال ایران باید به تایید وزارت ورزش یا فدراسیون برسد؟
طبیعی است که کشور میزبان برنامههای اجرایی خود را بر اساس الگوها و استانداردهای خود طراحی میکند. البته پیش از این هم محسن معتمدکیا و امیرمهدی علوی، مدیران روابط عمومی وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال، هر دو اعلام کردند که این گروه تاییدیه رسمی ندارند. حالا با این موضعگیریها، پرسشهایی مطرح میشود؛ از جمله اینکه این گروه از چه طریقی خودش را به جام ملتهای آسیا رسانده است؟ نکته مهمتر در این بین این است که این گروه دفنوازی زنان اولین بار نیست که به عنوان گروه موسیقی ایرانی در عرصه فوتبال و در رقابتهای جهانی شرکت میکند. دقیقا در جام جهانی قطر هم همین گروه «بهار» در قطر اجرای برنامه داشتند. آن زمان با توجه به فضای موجود در قطر، مسائل دقیقتر بررسی میشد، ولی هرگز تکذیبیهای مشابه صادر نشد.
در جام جهانی، این گروه نه در ورزشگاه و در زمان برگزاری بازی تیم ملی فوتبال ایران، بلکه بیرون از ورزشگاه و درست در زمانهایی که هواداران با تهیه بلیت قصد ورود به محوطه اصلی ورزشگاه داشتند، اجرا میکردند. آن زمان هم اجرای موسیقی محلی در دستور کار این گروه قرار داشت. در ادامه این روند، حجتالاسلام علی احدی، مدیرکل دفتر فرهنگی وزارت ورزش و جوانان، در گفتوگو با پایگاه خبری این وزارتخانه، درباره اجرای گروه بهار اظهار کرد: فعالیت این گروه از ابتدا نه با مجوز فدراسیون فوتبال و نه به هیچ عنوان مورد تایید وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون فوتبال نبوده و بدون هماهنگی صورت پذیرفته است و به محض انجام برنامه این گروه در بازی تیم ملی، ایران طی نامهای رسمی و کتبی به کمیته برگزاری این رقابتها، اعتراض خود را اعلام کرد.
او ادامه داد: معمولا انجام گروههای هنری کشورها باید با تایید تیمهای حاضر در مسابقات باشد اما این روند طی نشد و فعالیت این گروه تاییدیه ایران را نداشت. بنابراین اعتراض ایران به صورت رسمی و کتبی به میزبان ابلاغ شد و از بازی بعد این گروه فعالیتی در ورزشگاه نخواهد داشت.
واکنشها در شبکههای اجتماعی
واکنشها در شبکههای اجتماعی به این اجرا هنوز ادامه دارد. برخی کاربران شبکههای اجتماعی به حجاب کامل اعضای گروه اشاره کردهاند و برخی دیگر به سابقه و تاریخچه ترانه «دخت شیرازی». برخی هم گفتهاند که بهتر بود این گروه به جای اجرای ترانه برای همسر امیر قطر، ترانههای ملی اجرا میکرد. همچنین بسیاری از کاربران اعلام کردهاند که پرفورمنس گروه بر اساس ارزشها و هنجارهای فرهنگ رسمی در ایران میتواند اصلاح شود و این گروه در جام ملتها همچنان به کار خود ادامه دهد. به گزارش فارس، برخی هم نوشتهاند وجود حجاب اسلامی کافی است و حرکات موزون این گروه را میتوان نادیده گرفت. اما شاید واکنشها بیش از آنکه به اجرای گروه معطوف باشد به موضعگیریهای مسوولان دولتی اشاره دارد. کاربرانی نوشتهاند که نباید موضوع را چنان بزرگ و برجسته کرد که تبدیل به یک حاشیه جدی در مسابقات جام ملتهای آسیا شود و تصویری غیرواقعی از کشورمان را مخابره کند.