ری برندینگ رسانه‌ای عربستان ادامه دارد
نوزایی فرهنگی در شبه‌جزیره
نقطه کانونی این اتفاق، استخدام کریستیانو رونالدو بود. خبری که جهان را تکان داد. اگرچه تلاش عربستان برای جذب مسی و تشکیل بزرگ‌ترین دو‌قطبی فوتبالی دنیا در لیگ عربستان ناکام ماند اما مدیران همین کشور مسی را سفیر گردشگری کردند و در نظر دارند عربستان نفتی تبدیل به عربستان فوتبالی شود. تا مردم به جای تصاویر گرم بیابان‌های این کشور و تصویری که ممنوعیت رانندگی زنان و ممنوعیت رای دادن زنان و ... ایجاد کرده بود، شکوه و قهرمانی اسطوره‌های فوتبالی جهان را به خاطر بیاورند. تا بک‌گراند افسانه‌های فوتبالی در این باره، پرچم سبز عربستان باشد نه اروپا.
اما این همه پروژه نبود. علاوه بر فوتبال، گردشگری هم در کانون تحولات عربستان قرار داشت و البته مهم‌تر از آن هم، سینما. میلیاردرهای سعودی با سرمایه‌گذاری در تولید آثار سینمایی، پروژه نرم و مویرگی تعدیل و تلطیف تصویر عربستان در رسانه‌ها را دنبال کردند. نکته جالب این بود که سرمایه‌گذاری در سینما در دو مسیر متفاوت دنبال شد.
مسیر اول سرمایه‌گذاری در تولید آثار بین‌المللی بود و مسیر دوم سرمایه‌گذاری در تولید آثار ملی عربستان. مسیر اول، عمدتا معطوف به آثار پرفروش جهانی بود که بیشتر در ژانرهای ابرقهرمانی و اکشن است؛ اما مسیر دوم سرمایه‌گذاری در فیلم‌های فیلمسازان عربستانی است که عمدتا کمدی و فانتزی هستند.
این کار، در ادامه همان پروژه تغییر تصویر رسانه‌ای است. مخاطب به جای ترس و نگرانی و وحشت از تصویر عربستان، به‌ویژه پس از ماجرای جمال خاشقچی، از این به بعد در سینما لحظات خوشی را با فرهنگ عربستانی سر می کند و با تصویری دوست‌داشتنی از این کشور از سالن سینما بیرون می‌آید.
کمدی‌های جریان‌ساز
در دو، سه سال اخیر روند سرمایه‌گذاری اعراب عربستان در حوزه سینما رشد قابل‌توجهی داشته و رویکرد این کشور به فیلمسازی تغیر کرده است. در این مدت مدیران فرهنگی و سینمایی عربستان توجه ویژه‌ای به سینمای کمدی نشان داده‌اند.
سال گذشته، عربستان، کمدی «ترانه کلاغ» را که یکی از برندگان مسابقه فیلم داو کمیسیون فیلم عربستان برای پرورش استعدادهای جدید فیلمسازی عربستان بود به عنوان نماینده عربستان به اسکار ۲۰۲۳ فرستاد.
این فیلم که در ریاض فیلم‌برداری می‌شود، داستان مرد جوانی به نام نصار را دنبال می‌کند که رابطه‌ای سخت با پدرش دارد. در حین کار در یک هتل، شیفته یک زن جوان زیبا و مرموز می‌شود. این فیلم البته توفیقی در اسکار نداشت، اما نشان داد که سینمای عربستان در حال تجربه یک رنسانس فرهنگی است.زمان زیادی از این خبر نگذشت که خبر دیگری باز هم عربستان را به سینمای کمدی پیوند زد؛ فروش فوق‌العاده و ۱۰میلیون دلاری یک کمدی در عربستان تنها در یک هفته؛ خبری که نشان‌دهنده رشد فروش و گسترش بازار اکران در این کشور است. برای مقایسه می‌توان گفت که فیلم «فسیل»، به عنوان پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران، حدود ۴میلیون دلار فروش داشته است، آن هم در مدت زمان نزدیک به شش ماه!
درباره فیلم پرفروش عربستانی
کمدی ورزشی «سطار» توانسته رکورد فروش یک محصول بومی را در خاک این کشور عربی بزند. رسانه‌های گروهی عربستان در حالی این موفقیت را جشن گرفته‌اند که تا چند سال قبل اصلا چیزی به نام صنعت سینما و سالن نمایش فیلم در این کشور عربی وجود نداشت.
«سطار» داستانی درباره ورزش مشت‌زنی و مسابقات مربوط به آن است که با جذب ۱۵۹هزار تماشاچی داخلی توانسته بالاتر از دومیلیون دلار در عربستان فروش کند.
این کمدی ورزشی از ۲۹ دسامبر به روی پرده سینماهای این کشور رفته است. این در حالی است که مسوولان رسمی عربستان بعد از یک توقیف ۳۵ساله، از سال ۲۰۱۷ اجازه فعالیت‌های سینمایی به هنرمندان داخل را دادند.
«سطار» را عبدالله علی اراک کارگردانی کرده که فیلمسازی کویتی است. عربستانی‌ها برای تقویت سینمای بومی از هنرمندان عرب‌زبان کشورهای دوروبر و منطقه خاورمیانه دعوت به کار و همکاری کرده‌اند.
رشد کمدی‌ها
ابراهیم الحجاج، استندآپ کمدین عربستانی، در «سطار» در نقش کاراکتر سعد ظاهر شده که به دنبال برآورده کردن رویا و آرزوی کودکی‌اش است تا تبدیل به یک کشتی‌گیر حرفه‌ای و موفق شود. او گفته است که موج جدیدی از استعدادها در حال ظهور است تا صحنه کمدی کشور را متحول کند و به معیاری در بازار بین‌المللی تبدیل شود.
او در سمیناری با عنوان «سطار: روند کمدی عربستان» در جشنواره اخیر فیلم عربستان در ایترا گفت: در جشنواره اخیر که موضوع اصلی آن کمدی بود، این سفر طولانی را آغاز کردیم و در حال حاضر عقب هستیم.
الحجاج در ادامه گفت: نسل جدیدی از کمدین‌ها در عربستان به وجود آمده‌اند و با استفاده از تمام فناوری‌هایی که دارند از استعدادهای خود استفاده کرده و در زمینه‌های مختلف محتوا تولید کرده‌اند که باید از آنها بهره ببریم. این کمدین و بازیگر مشهور عربستانی اظهار کرد: اخیرا در یک مسابقه کمدی که زیر نظر وزارت فرهنگ و کمیسیون تئاتر عربستان سعودی از شبکه MBC پخش می‌شد داور بودم. طی سه سال آینده کمدی در عربستان سعودی تغییر خواهد کرد و مسیر جدیدی در پیش خواهد گرفت.
در این سمینار نحوه ورود کمدی‌های عربستانی به بازارهای بین‌المللی نیز مشخص شد. در همین حال جشنواره فیلم دریای سرخ به طور همزمان از فعالان عرصه سینما برای حضور در این همایش دعوت به عمل آورد.
