چرا فیلمها نمی‌فروشند؟
فشار گرانی و نگرانی بر دخل سینماها
بسیاری از کارشناسان سینما معتقدند که بخش قابل‌توجهی از مخاطبان سینما، تماشای خانوادگی فیلم‌‌‌های سینمایی از طریق VODها را در خانه به تماشای فیلمها در سالن سینما ترجیح می‌دهد. این موضوع احتمالا مهم‌ترین دلیل ترجیح شبکه خانگی به سینماست. امروزه هزینه تماشای یک فیلم برای خانواده یک ۴ نفره در سینما با احتساب بلیت ۴۵هزار تومانی در تهران ۱۸۰هزار تومان است. اما این همه ماجرا نیست. هزینه رفت و برگشت و خرید خوراکی را هم باید به این مبلغ اضافه کرد. در واقع حداقل هزینه تماشای یک فیلم در سینما برای خانواده‌‌‌ای ۴ نفره در تهران بیش از ۳۰۰هزار تومان است. این در حالی است که همین خانواده می‌تواند فیلم مورد نظر را با امکان تماشای بسیاری دیگر از سریال‌‌‌ها و فیلمها و برنامه‌‌‌‌‌‌ها با هزینه‌‌‌ای بسیار کمتر در شبکه نمایش خانگی تماشا کند.
با همه اینها فروش سینماها در مقایسه با اکران نوروزی پیش از کرونا چندان هم ناامیدکننده نبوده است. مدافعان بازار می‌‌‌گویند فروش ۴۱میلیارد تومانی آغازگر دوران اوج‌گیری دوباره در سینماهاست. ناگفته نماند که امسال قیمت بلیت در مقایسه با گذشته ۵۰ درصد گران‌تر شده است. به‌هر‌روی دلایل متعددی برای فروش نه چندان قابل‌توجه سینماها مطرح شده است.
وضعیت کرونا
اگرچه آمار ابتلاها به کرونا در چند هفته اخیر روند کاهشی داشته اما هنوز برخی از خانواده‌‌‌ها از حضور در مکان‌‌‌های سربسته و شلوغ پرهیز دارند. پس از پایان سال گذشته با کامل شدن ظرفیت سینماها، نگرانی از ابتلا در میان برخی از مخاطبان نیز بیشتر شد. کاهش نظارت بر رعایت پروتکل‌‌‌ها، برداشتن ماسک از سوی شمار قابل‌توجهی از تماشاگران در درون سالن‌‌‌ها و... از اتفاقاتی است که مانع حضور حداکثری مخاطبان سینماها در سالن‌‌‌ها می‌شود.
ترکیب نامناسب فیلمها
طبق آمارهای رسمی ثبت‌‌‌شده در سمفا، آمار مخاطبان سینمای ایران در نوروز ۱۴۰۱ نسبت به نوروز ۹۸ و پیش از بحران کرونا، افت ۵۰درصدی داشته است؛ دلیل این افت مخاطب چه بوده است؟ چنانکه «مهر» در گزارشی نوشته: از همان هفته‌‌‌های ابتدایی بعد از پایان جشنواره چهلم زمزمه‌‌‌هایی درباره قرارگیری فیلم‌‌‌های مختلف در فهرست نوروزی شکل گرفت؛ گمانه‌‌‌زنی‌‌‌هایی که گاه نویسندگانشان عدم‌تحققشان را یک حفره برای سینمای ایران قلمداد می‌کردند.
با همه اینها سرانجام ۷ فیلم با کم و کیف متفاوت در این فهرست جا گرفت. از این ۷ فیلم ۲ فیلم «سگ بند» ساخته مهران احمدی و «موقعیت مهدی» ساخته هادی حجازی‌فر تاکنون توانسته‌‌‌اند به فروش قابل‌توجهی برسند. «سگ بند» که اتفاقا در دقایق آخر به این فهرست اضافه شد حالا پیشتاز اکران نوروزی است، «موقعیت مهدی» نیز با آنکه فیلمی دفاع مقدسی به‌شمار می‌رود اما فروش قابل ملاحظه‌‌‌ای را تا به این لحظه تجربه کرده است. اما به جز این ۲ فیلم، ۳فیلم دیگر این ترکیب نتوانستند به فروش خوبی برسند. محمدحسین مهدویان گرچه پیش از این توانسته بود با آثارش در فصل‌‌‌های مختلف اکران، توفیقاتی کسب کند و همواره در صدر پرفروش‌ها و پر مخاطبان باشد اما این بار «مرد بازنده» او نتوانسته مطابق با انتظارها پیش برود و مخاطبان چندانی را جذب نکرده است. «روز صفر» هم به‌رغم آنکه یک فیلم ملی و روایتگر دستگیری یکی از تروریست‌‌‌های شرق کشور است و نظر بسیاری از مخاطبان را به خود جلب کرده اما مورد کم مهری مسوولان تلویزیون قرار گرفت.
«گل به خودی» اما رقیب «قدغن» در اختصاص لقب «بدترین فیلم اکران نوروز» از منظر فروش و جذب مخاطب است، فیلمی که در لحظات آخر و به تاکید و اصرار متولیان سازمان سینمایی در جانمایی یک فیلم کودک، در ترکیب نوروزی قرار گرفت اما فروش مایوس‌‌‌کننده‌‌‌ای را تجربه کرد.
گرانی بلیت
دسته‌‌‌ای از سینماگران هنوز هم یکی از دلایل شکست این اکران را مناسب شدن شرایط کرونایی کشور و افزایش سفرهای نوروزی عنوان می‌کنند اما شاید بتوان عمده‌‌‌ترین دلیل این عدم‌موفقیت را جهش سرکشانه قیمت بلیت‌‌‌ها دانست. در شرایطی که سینماها آرام آرام در حال تجربه وضعیت متعادل بودند شورای صنفی نمایش با همراهی سازمان سینمایی به یک‌‌‌باره تصمیم به افزایش قیمت بلیت گرفتند.
این تصمیم غیرمنتظره از سوی دیگر اعجاب بیشتری را در پی داشت؛ این برای اولین بار در طول تاریخ سینمای ایران بود که قیمت بلیت با رشدی ۵۰درصدی مواجه می‌‌‌شد؛ موضوعی که البته مدافعانی هم داشت. مدافعان افزایش قیمت بلیت تهیه‌‌‌کنندگان و سینمادارانی بودند که با توجه به شرایط تورم کشور، به افزایش هزینه‌‌‌های جاری سینما اشاره می‌کردند و قائل بر این بودند که روند صعودی قیمت بلیت هم اجتناب‌ناپذیر است.
همراهی ناتمام تلویزیون
تلویزیون هرچند تاثیر سابق را ندارد اما هنوز که هنوز است مهم‌ترین و تاثیرگذارترین مسیر برای اطلاع‌‌‌رسانی درباره اکران یک فیلم و ترغیب مخاطبان برای رفتن به سالن‌‌‌های سینما محسوب می‌شود؛ پخش تیزرهای تبلیغاتی از تلویزیون را می‌‌‌گوییم.
فرصتی که چشم امید بسیاری از سینماگران برای توفیق حداقلی در گیشه به آن است. واقعیت این است که رویکرد تلویزیون طی سال‌های اخیر نسبت به فیلم‌‌‌های سینمایی در حال اکران در سینماها، همواره با ملاحظات و سخت‌‌‌گیری‌‌‌های بسیاری در حوزه «بازرگانی» همراه بوده است. شاید به دلیل همین سابقه هم بود که در میانه اسفندماه و زمانی که ترکیب نهایی فیلم‌‌‌های اکران نوروز ۱۴۰۱ قطعی شد، بسیاری از صاحب‌‌‌نظران یکی از مهم‌ترین شروط توفیق این ترکیب در بازگرداندن مخاطبان به سالن‌‌‌های سینمایی را همراهی تلویزیون در زمینه پخش تبلیغات بازرگانی عنوان کردند.
