آیا نتیجه آرای مردمی درجشنواره فیلم فجر ابطال میشود؟
آغاز حاشیههای داغ پساز جشن سرد
همزمان با اعلام نامزدها، موج بزرگی از انتقادها در میان نویسندگان و منتقدان سینمایی شکل گرفت و پس از پایان جشنواره و اهدای جوایز در اختتامیه، دامنه اعتراضها گستردهتر هم شد. کمتر کسی ماند که از نظرگاهی انتقادی، تیری به پیکره سیمرغهای جشنواره پرتاب نکند.
بسیاری از روزنامهها با انتقاد از داوری فیلمها، نوشتند که اغلب جوایز در این مراسم به آثاری ضدمردمی و در جهت تحقیر مردم ایران اهدا شد! پیش از این نیز فیلمهای بیهمهچیز، زالاوا و... بهخاطر نگاه تحقیرآمیزشان به مفهوم «مردم» از سوی منتقدان بسیاری نقد شده بودند.
با پایان جشنواره هم، گفتوگوهای متعددی با منتقدان روی خروجی خبرگزاریها قرار گرفت که عموما مخالف و منتقد برگزاری جشنواره به این شکل بودند. یعنی برگزاری با ۱۶ فیلم، حذف هیات انتخاب، حذف نگاه نو و... . در این میان شاید تند و تیزترین نقد از جبار آذین بود. این منتقد قدیمی و کهنهکار سینما و تلویزیون در گفتوگویی اعلام کرد: «یکی از دستاوردهای بزرگ سینما و بهطور کل فرهنگ کشور در ۴۳ سال اخیر برگزاری جشنواره بینالمللی فیلم فجر بود اما همین جشنواره امروز بهدلیل حضور اشتباهیها، سیاسیها و تجارت پیشهها در پستهای سینمایی تخریب شده و در واقع بهدلیل همین سیاستگذاریهای غلط، جشنواره بینالمللی فیلم فجر که آبرو و اعتبار سینمای ایران بود، نابود شده است.»
با این همه شاید مهمترین حاشیه، شائبه دستکاری در آرای مردمی بود. موضوعی که اگرچه هرسال مطرح میشود اما معمولا چندان موردتوجه قرار نمیگیرد. امسال اما قضیه فرق داشت. برنده سیمرغ بهترین فیلم از نظر مردم هم گفت سیمرغ در دست او امانت است تا اگر مدعیانی برایش پیدا شدند، بنشینند و تکلیف را مشخص کنند. حالا مدعیانی هستند که معتقدند در آرای مردمی دستکاری شده که مهمترینشان سازندگان فیلم شیشلیک هستند.
دستکاری در آرای مردمی؟
محمدحسین مهدویان کارگردان فیلم «شیشلیک» در صفحه شخصی خود نوشت: «ماجرای دستکاری در آرای مردمی جشنواره در سه روز آخر رایگیری، بعد از پیگیری عوامل فیلمها و رسانهها، با یک توضیح غیرشفاف از سوی ستاد جشنواره و ابطال شبانه تعدادی از آرا، سرهمبندی شد. استفاده بیدلیل و فکر نشده از سامانه فروش (سمفا) و کنار گذاشتن نظارت صنفی خانه سینما بر روند رایگیری مردمی، نتیجهای جز بیاعتبار کردن مهمترین سیمرغ جشنواره نداشت.»
محمدرضا منصوری تهیهکننده این فیلم نیز درباره حواشی سیمرغ مردمی جشنواره امسال با بیان این مطلب به «ایسنا» گفت: امسال مشکل اول، سپردن رایگیری سیمرغ مردمی به سامانه «سمفا» بود؛ این سامانه در زمینه اطلاعات و آمار سینماداری و بلیت فروشی برای دستاندرکاران سینما، سامانه خوبی است اما برای ارزیابی آرای مردمی طراحی نشده است.
وی تصریح کرد: بنابراین بهنظرم نباید آرای مردمی را به سامانه «سمفا» میسپردند چون ساختار آن برای کار دیگری طراحی شده است.
منصوری تاکید کرد: وقتی در سامانه سمفا به راحتی میتوان در آرای مردمی دخالت و دستکاری کرد، چه تضمینی داریم که صاحبان فیلم در رایگیریشان دخالت نکنند؟! همین که میتوانند دخالت کنند، طبیعی است که مشکلی اصلی بهوجود میآید. قصه این بود که پیشتازی یکباره و لحظهای یکی از فیلمها در یک روز مانده به پایان جشنواره، حاشیههای زیادی را درباره شکل رایگیری در بخش مردمی ایجاد کرد. در واکنش به این حواشی، دبیرخانه جشنواره فیلم فجرعنوان کرد در طول برگزاری جشنواره حدود ۵درصد آرای ۳ فیلم، غیرصحیح بودند اما این مقدار در ساعات پایانی به رقم قابلتوجهی رسید که در امتیاز نهایی، منظور نخواهند شد. همزمان با اعلام برنده سیمرغ مردمی محمدحسین قاسمی تهیهکننده «ابلق» که جایزه سیمرغ مردمی را گرفته بود، برای رصد بیشتر و بررسی آرای مردمی اعلام آمادگی کرد تا وجهی دیگر به جنجال بهوجود آمده بدهد. این درحالی است که او پیش از بردن این سیمرغ به خانه در گفتوگویی سامانه سمفا را از همان ابتدای رایگیری دچار اختلال و سیمرغ مردمی امسال را بیاعتبار خوانده بود. حالا باید منتظر ماند و دید که آیا نتیجه این بخش از آرا تغییر خواهد کرد یا خیر؟