جشنواره سی و نهم با چه تغییراتی برگزار می‌شود؟
سیمرغ‌های فجر در قفس کرونا
فعلا خبر قطعی این است که جشنواره ملی فیلم فجر در بهمن ماه برپا می‌شود و این بار دبیری آن بر عهده مهدی طباطبایی‌نژاد معاون پیشین نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی است. جشنواره ملی فیلم فجر به‌عنوان کلیدی‌ترین رویداد فرهنگی ایران تفاوت‌های فراوانی با دیگر رویدادها دارد؛ اما شاید مهم‌ترین تفاوتش به نوع برگزاری این رویداد بازمی‌گردد که با تجمع گسترده تماشاگران در طیف وسیعی از سالن‌های سینما همراه است.
در کنار وضعیت کرونا، آنچه برپایی جشنواره را پیچیده می‌کند، این است که بسیاری از فیلم‌سازان برنامه امکان تولید در سال‌جاری را ندارند و با روشن شدن افق اقتصادی سینما، صرفا مشغول نگارش هستند. از قضا با توجه به آنکه تصور می‌شد اساسا این دوره از جشنواره برپا نشود، برخی فیلم‌سازان نیز ترجیح داده‌اند فیلم‌هایشان را کلید نزنند و تولید را به سال آینده موکول کرده و در این مقطع نیز سرمایه‌شان را درگیر سایر بخش‌ها نظیر بورس کنند. اکنون با اعلام دیرهنگام فراخوان جشنواره ملی فیلم فجر سی و نهم، می‌توان به تاکتیک برپایی این دوره از جشنواره پی برد.
چنان که سایت خبری تابناک در این باره نوشته است، در دوره‌های پیشین، تنها فیلم‌های داستانی پذیرفته می‌شدند که حداکثر یک‌سال قبل از زمان برگزاری جشنواره فجر ساخته شده بودند؛ اما این محدودیت در این دوره برداشته شده و تمامی فیلم‌هایی که در سه سال اخیر اکران یا در شبکه نمایش خانگی و تلویزیون عرضه نشده، می‌توانند در این دوره حضور یابند: «تاریخ تولید فیلم‌های سینمایی بخش‌های مسابقه نباید قبل از سال ۱۳۹۷ باشد.»
در همین راستا تاکید شده است: «فیلم‌های بلند داستانی که دارای پروانه ساخت سینمایی از سازمان امور سینمایی و سمعی بصری باشند و تا قبل از بهمن ۱۳۹۹ اکران عمومی نشده و در سامانه‌های نمایش درخواستی به‌صورت آنلاین به نمایش درنیامده باشند، مجاز به حضور در این بخش خواهند بود... آن دسته از آثاری که در شبکه‌های سیمای جمهوری اسلامی ایران، شبکه نمایش خانگی (DVD,VOD,IPTV) و بازارهای فیلم داخلی و خارجی به نمایش درآمده باشند، مجاز به ثبت‌نام در این جشنواره نخواهند بود.»
هرچند در ادامه تاکید شده که فیلم‌های بلند داستانی به جز جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان نباید در هیچ‌یک از رویدادها و جشنواره‌های سینمایی داخلی و خارجی به نمایش درآمده باشند. همچنین فیلم‌های بلند داستانی که در دوره گذشته جشنواره نسخه کاملشان مورد بازبینی هیات انتخاب قرار گرفته است، مجاز به حضور نخواهند بود و در واقع فیلم‌هایی که تغییرات عمده در نسخه نهایی‌شان داده‌اند، می‌توانند از این امکان نیز استفاده کنند و در جشنواره متقاضی حضور شوند.
مهلت ثبت‌نام در این دوره از جشنواره تا ۱۵ دی ۱۳۹۹ است؛ بنابراین، تهیه‌کنندگان باید حداکثر تا ۲۰ دی ماه ۱۳۹۹ نسخه نهایی فیلم با استاندارد فنی، (DCP)، عکس‌های صحنه و عکس کارگردان روی CD و تیزر یا سه دقیقه از فیلم را برای استفاده تبلیغاتی به دبیرخانه تحویل دهند. این امر به منزله قبول کامل مقررات و سایر ضوابط تولید و نمایش فیلم در ایران از سوی صاحبان قانونی فیلم‌ها خوانده شده است.
از تغییرات مهم در مقررات این دوره از جشنواره، اینکه هیچ جایزه‌ای در بخش رقابتی به‌طور هم‌ارزش میان دو یا چند اثر تقسیم نمی‌شود و در واقع سیمرغ بلورین بهترین فیلم یا بهترین کارگردانی یا بهترین نقش اول به دو فیلم یا به یک هنرمند برای دو فیلم تعلق نمی‌گیرد. همچنین دست‌اندرکاران اصلی تولید فیلم‌های بخش‌های رقابتی نمی‌توانند عهده‌دار مسوولیت داوری فیلم‌های آن بخش باشند؛ این تغییرات هرچند کوچک، برای نزدیک کردن جشنواره فیلم فجر به استاندارد‌های برپایی جشنواره فیلم است.
در بندی از این مقررات تاکید شده است: «نمایش فیلم‌ها در جشنواره، مطابق با ضوابط و مقررات سازمان سینمایی و مشروط به موافقت ستاد ملی مقابله با کرونا خواهد بود.» با این اوصاف، ممکن است این دوره از جشنواره‌ها شامل اکران فیلم‌ها نشود و فیلم‌ها صرفا توسط هیات‌های انتخاب و داوران برگزیده شده، توسط آنها انتخاب و برگزیده شوند و در نهایت در مراسمی با حضور برگزیدگان صرفا به آنها جایزه داده شود. درحالت خوش‌بینانه نیز با کاهش چشمگیر شمار مبتلایان به کرونا، جشنواره ملی فیلم فجر تنها با محوریت کاخ جشنواره (سینمای رسانه‌ها) و سینمای صنوف برگزار خواهد شد و خبری از اکران در گستره سالن‌های سینما در سراسر کشور نخواهد بود.
