کدام فیلمها بخت حضور در جوایز آکادمی را دارند؟
خیز اسکاری ایران از ونیز
به هر روی با توجه به بازار کساد سینماها در ماههای اخیر، احتمالا تعداد نامزدهای ایرانی اسکار زیاد نباشد. به بیان دقیقتر موفقیت فیلم «خورشید» ساخته مجید مجیدی در جلب نظر منتقدان خارجی، احتمال معرفیاش به اسکار را هم بسیار بیشتر کرده است. این درحالی است که پیش از این هم مجیدی با فیلم «بچههای آسمان» توانسته بود به رقابت اصلی اسکار هم راه پیدا کند. با این حال اگرچه فیلم مجیدی بیشترین شانس حضور را در اسکار ۲۰۲۱ دارد اما فیلم «جنایت بیدقت» ساخته شهرام مکری را هم نباید نادیده گرفت. جالب اینکه هر دوی این فیلمها در جشنواره امسال ونیز حاضرند و این جشنواره احتمالا تکلیف رقابت آنها بر سر اسکار را هم مشخص خواهد کرد.
طبیعتا بردن جایزه توسط هر یک از این فیلمها در هفتاد و هفتمین جشنواره ونیز، کفه ترازو را به نفع فیلم موفق سنگین میکند؛ اما این تمام ماجرا نیست و اگر هیچیک از این فیلمها موفق به دریافت جایزه نشوند، شانس مجیدی بیشتر خواهد بود.
با این همه زمان معرفی فیلمها به اسکار نیز تغییر کرده و وقت بیشتری در اختیار کشورهاست تا بتوانند از میان تولیدات سال سینمایی خود اثری را برای معرفی به اسکار، انتخاب کنند. ممکن است فیلمسازان معتبر ایرانی در مهلت تعیین شده آثاری خلق کنند اما بعید است این آثار به اکران عمومی یا اکران آنلاین برسند و فرصت کاندیداتوری برای نمایندگی سینمای ایران را در جوایز اسکار ۲۰۲۱ داشته باشد؛ بنابراین باید روی آثاری حساب کرد که تاکنون به رونمایی رسیدهاند و در میان این آثار شانس فیلمهایی بیشتر خواهد بود که در رویدادهای بینالمللی موردتوجه قرار گرفتهاند.
البته برای تعیین دقیق گزینه سینمای ایران برای اسکار ۲۰۲۱ باید تا زمان تشکیل کمیته انتخاب صبر کرد، چون حوادث غیرمترقبه دوره پیشین و انتخاب اشتباه یک مستند بهجای یک فیلم داستانی بهعنوان نماینده سینمای ایران و کنار گذاشتن فیلمهای داستانی موفق بینالمللی، نشان داد ملاحظاتی فراتر از موقعیت فیلمها در تعیین گزینه برتر میتواند وجود داشته باشد و این ملاحظات میتواند همه تحلیلها و ارزیابیها را به چالش بکشد.
تغییر زمانبندیهای اسکار ۲۰۲۱
قرار بود نود و سومین دوره مراسم اسکار در ۲۸ فوریه سال ۲۰۲۱ (۱۰ اسفند ۱۳۹۹) برپا شود، ولی این مراسم با تاخیر در ۲۵ آوریل (۵ اردیبهشت سال ۱۴۰۰) برپا خواهد شد؛ بدین ترتیب، میتوان سایه سنگین کرونا را بر پرمخاطبترین صحنه سینمایی دنیا نیز مشاهده کرد. همین ملاحظات باعث شده تماشای فیلمها بهصورت آنلاین توسط بیش از 9 هزار عضو آکادمی بهعنوان روش جایگزین تماشای روی پرده فیلمها نیز در حکم روش ارزیابی استاندارد برای این دوره بهصورت استثنا پذیرفته شود.
از اولین دوره جوایز اسکار در سال ۱۹۲۹ تاکنون، تنها سه بار مراسم به تعویق افتاده است؛ اولین بار در سال ۱۹۳۸ سیل بزرگی در لسآنجلس رخ داد و برگزاری اسکار یک هفته به تاخیر افتاد. دومین بار در سال ۱۹۶۸ پس از ترور مارتین لوترکینگ، مسوولان آکادمی تصمیم گرفتند این گردهمایی را به دو روز بعد موکول کنند. آخرین بار نیز پس از سوءقصد ناموفق به جان رونالد ریگان، رئیسجمهور وقت آمریکا در سال ۱۹۸۱ بود که چهار ساعت پیش از پخش تلویزیونی، مراسم به ۲۴ ساعت بعد موکول شد.
آکادمی علوم و هنرهای سینما، بازه زمانی مشخصی برای فیلمهای واجد شرایط دارد و فیلمها هر سال باید در آن بازه اکران و برای جوایز اسکار معرفی میشدند؛ اما امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا و به هم خوردن برنامهریزی اهالی صنعت سینما، دیوید رابین رئیس آکادمی، این بازه زمانی را تمدید کرد؛ بنابراین، فیلمهایی که میخواهند در این مراسم شرکت کنند، باید در تاریخی بین اول ژانویه سال ۲۰۲۰ تا ۲۸ فوریه ۲۰۲۱ اکران شده باشند تا واجد شرایط حضور در اسکار باشند.
البته این قانون جدید برای برخی شاخهها از جمله فیلمهای پویانمایی بلند و کوتاه، فیلمهای مستند بلند و کوتاه، فیلم بینالمللی (با عنوان پیشین بهترین فیلم خارجی زبان) و فیلم کوتاه لایو اکشن که باید تا اول دسامبر ۲۰۲۰ اکران شده باشند، استثنائاتی قائل است. همچنین فرصت پذیرش آثار در بخش بهترین فیلم، بهترین موسیقی متن و بهترین ترانه، ۱۵ ژانویه ۲۰۲۱ در نظر گرفته شده است. این تمدید زمان فرصت را برای انتخاب بهترین فیلم بینالمللی برای همه کشورها از جمله ایران افزایش داده است.