بحران سینماهای آسیا در 2020

داده‌های به دست آمده از مرکز بازار جهانی «اس‌اندپی» و «اوپوس دیتا» نشان می‌دهد میزان فروش سینماها در فصل اول سال ۲۰۲۰ در آسیا کاهش یافته است. بر همین اساس، نرخ رشد فیلم‌ها در چین که در میان بازارهای اصلی سینما در آسیا و جهان قرار دارد، در مقایسه با سال ۲۰۱۲ حدود ۲۵۰ درصد کمتر شده و با کاهش ۴/ ۹۷درصدی درمیزان فروش فیلم‌ها به بالاترین میزان زیان سالانه در درآمدهای ناشی از فروش این محصولات رسیده است.

در ژاپن و کره‌جنوبی که درآمد کلی فروش فیلم‌ها در سال ۲۰۱۹ به ترتیب ۴/ ۲ و ۶/ ۱ میلیارد دلار بود، میزان فروش در فصل اول سال ۲۰۲۰ برای این دو کشور تنها به ۳/ ۱۹۰ و ۵/ ۱۳۹ میلیون دلار رسیده که به ترتیب نشان دهنده افت ۲/ ۴۶ درصدی و ۳/ ۶۵ در این دو کشور است.هند نیز که بازار بزرگ دیگری درسینمای آسیا محسوب می‌شود، از زیان ۱۳۰ میلیون دلاری در درآمدهای ناشی از فروش سینماها برخوردار بوده است.

درآمدهای حاصل از فروش فیلم‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا مختل شده است. این همه‌گیری که از اواخر سال ۲۰۱۹ در ووهان، مرکز استان هوبی آغاز شد، دولت‌ها را وادار به اجرای سیاست‌های خانه‌نشینی و قرنطینه کردو در همین راستا سالن‌های سینما را وادار به تعلیق فعالیت‌ها کرد. این عمل که به منظور کاهش میزان سرایت ویروس کرونا انجام گرفت، اثر قابل ملاحظه‌ای بر سالن‌ها داشت و شرکت‌های تولیدکننده فیلم در آسیا به علت کاهش درآمدهای خود با چالش‌های شدیدی در نقدینگی مواجه شدند. برای نمونه در چین، بیش از ۱۳ هزار شرکت فیلم و تلویزیون کارهایی را که برای کسب‌وکار امسال خود در نظر داشتند، کنار گذاشته‌اند.

پس از بسته شدن سالن‌های نمایش و تشدید معیارهای احتیاطی در مورد گردهمایی‌های عمومی، یکی از راهکارهایی که در این راستا و افزایش فروش فیلم‌ها اتخاذ شد، تغییر الگوی مصرف سینماروندگان درجنوب شرقی آسیا بود. بر اساس گزارش‌های موجود، بین ۲۰ ژانویه تا ۱۱ آوریل سال ۲۰۲۰،در مالزی، فیلیپین، اندونزی و سنگاپور، میزان دقایق هفتگی که صرف تماشای ویدئوهای آنلاین شده، ۶۰ درصد افزایش یافته است. در این ۴ کشور، تا پایان ماه مارس سال ۲۰۲۰ حدود ۸میلیون پرداخت آنلاین ویدئویی صورت گرفته است.

  بازار سینمای ایران

سینماها چهار ماه تمام تعطیل بودند. حتی پروژه‌های تولید فیلم هم در این مدت متوقف شد تا روند شیوع بیماری کنترل شود. سرانجام با تلاش بسیاری از فعالان بازار سینما که کسب‌وکارشان را در آستانه تعطیلی می‌دیدند، سینماها از اول تیرماه باز شدند. اما استقبال عمومی از اکران فیلم‌ها در سینماها آن‌قدری نبود که انتظار می‌رفت. گزارش فروش فیلم‌ها مصداق عینی این نکته است. از زمان یاد شده، حدود ۵۰ مجتمع سینمایی فعال بوده‌اند که این تعداد مجموعا نزدیک به ۸۰ سالن را در اختیار تماشاگران فیلم‌ها قرار داده‌اند. این سالن‌ها در طول نزدیک به یک ماه از بازگشایی نزدیک به ۸/ ۴ میلیارد تومان درآمد داشته‌اند. در واقع سینماها در طول این یک ماه به‌طور میانگین در هر روز تنها کمی بیشتر از صد میلیون تومان فروش داشته‌اند. به تعبیر دیگر، هر روز حدود دو میلیون تومان و هر ماه ۶۰ میلیون تومان به ازای هر سینما! رقمی که کفاف هزینه‌های سینما را هم چندان نمی‌دهد اما دست‌کم می‌تواند بخشی از حقوق پرسنل را پوشش دهد. بسیاری از سالن‌داران معتقدند که همین درآمد پایین نیز می‌تواند به ادامه حیات سینماها کمک کند. سال ۹۷ سینمای ایران در ابتدای مرداد ماه بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان فروش داشت و در سال گذشته این رقم به ۱۲۶ میلیارد تومان رسیده بود که نشان‌دهنده رشد ۲۶ درصدی است. به بیان دیگر در صورت عدم افزایش فروش سینما در مقایسه با سال گذشته، کرونا باعث می‌شود تا سینماها ۵/ ۱۲۲ میلیارد تومان متضرر شوند.

 اکران آنلاین که نخستین بار با اکران فیلم «خروج» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا رسمیت پیدا کرد توانست تجربه خوبی از اکران فیلم‌ها در ایران را به نمایش بگذارد. از ۲۴ فروردین که اکران آنلاین آغاز شد تا سوم مرداد ماه فیلم‌های «خروج»، «طلا»، «تیغ و ترمه»، «حکایت دریا»، «زیرنظر»، «کشتارگاه»، «بهت» و «مهمانخانه ماه نو» به‌صورت آنلاین در دسترس دوستداران سینما قرار گرفته‌اند. این فیلم‌ها در مجموع بیش از ۸ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان فروش داشته‌اند. تعداد بلیت‌های فروش رفته برای تماشای این فیلم‌ها بیش از ۵۵۰ هزار عدد بوده است.