تداوم حیات فرهنگی در فضای مجازی

اگرچه در این ایام بسیاری از رسانه‌ها از جمله صدا و سیما و تلویزیون‌های اینترنتی با پخش برنامه‌های متنوع و تخفیف‌های ویژه برای تماشای سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی، سعی کرده‌اند ساعات قابل تحمل‌تری را برای مردمی که اخبار ناخوشایند بر آنان هجوم آورده است، فراهم کنند اما در این گیرودار بسیاری از سینمادارها، موسیقی‌دان‌ها و صاحبان کتابفروشی‌ها و گالری‌ها متضرر شده و علاوه بر کاهش درآمد، ارتباطشان با مخاطبانشان کمرنگ‌تر شده است؛ آن هم در دوره‌ای که خود و مخاطبانشان بیش از هر زمان دیگری به این ارتباط دوسویه و نشاط و آرامش ناشی از فرهنگ و هنر نیازمندند.

چنین تنگنایی موجب شده، تعدادی از اهالی فرهنگ و هنر به جای نفرین بر تاریکی، شمعی روشن کنند و تا حد ممکن با استفاده از فضای مجازی به فعالیت‌های خود ادامه دهند. گوشه‌ای از این تلاش را می‌توان در هفته‌های گذشته با برگزاری‌ کنسرت‌های آنلاین، فراخوان دادن برای مسابقات کتابخوانی، ایجاد گالری‌های مجازی و... دید؛ تلاشی که همچنان تا پایان بحران ادامه خواهد یافت. در ادامه نگاهی به برخی از این فعالیت‌ها می‌اندازیم.

موسیقی

ابتکار برپایی کنسرت آنلاین در این روزها به نام بنیامین بهادری رقم خورده است. این خواننده پاپ که قرار بود ششم اسفند ماه دومین کنسرت تهران خود در سال ۹۸ را در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار کند، به منظور اقدامات پیشگیرانه از شیوع بیماری کرونا تمام کنسرت‌های خود را لغو کرد. با این حال این خواننده با غافلگیر کردن هواداران خود، کنسرتش را از راه دور و به‌صورت آنلاین برگزار کرد که با استقبال مواجه شد. پس از آن تعدادی از گروه‌ها و خوانندگان فعال موسیقی کشورمان که با شیوع بیماری کرونا در ایران با توقف ناخواسته اجراهای زنده خود رو به رو شدند، به اقدامی مشابه روی آوردند که از آن جمله می‌توان به سالار عقیلی، حجت اشرف‌زاده، گروه موسیقی «دال» و گروه سون اشاره کرد.

در ادامه این روند روزبه نعمت اللهی نیز از برگزاری کنسرت روز شنبه خود در برج میلاد بدون تماشاگر و به‌صورت آنلاین خبر داده است. این کنسرت شنبه ٢٤ اسفند ماه ساعت ۱۰ شب برگزار خواهد شد.

علاوه بر اینها در روزهای گذشته فریبرز سفردوست مدیر موسسه دانش بنیان «شکوه موسیقی ایرانیان»، تهیه‌کننده تولید و اجرای آثار موسیقایی نیز از آمادگی موسسه تحت‌نظر خود برای برگزاری کنسرت‌های «آفلاین» و «آنلاین» با توجه به شیوع ویروس کرونا خبر داده است.

هنرهای تجسمی

بیشتر گالری‌ها نمایشگاه‌های خود را تا پس از تعطیلات سال نو لغو کرده‌اند و درعین‌حال تعدادی از آنها نیز به راه‌های جایگزین توسل جستند و سعی کردند با نمایش آثار هنری در فضای مجازی، آنها را برای مخاطبان بیشتری نمایش دهند.

 با توجه به رسیدن به روزهای پایان سال و لغو نمایشگاه‌های انفرادی، بیشتر این نمایشگاه‌های مجازی به فروش آثاری از هنرمندان مختلف اختصاص دارند. از جمله این گالری‌ها می‌توان به گالری شمیده اشاره کرد. گالری شمیده نمایشگاه «کادو آرت» را به‌صورت مجازی در نشانی ‌‌‌shamidehartgallery @ تا ۲۲ فروردین ۹۹ برگزار می‌کند. در این نمایشگاه آثار ۸۰ هنرمند شناخته شده کشور با قیمت ۱۰۰ هزار تا ۲ و نیم میلیون تومان ارائه می‌شود. همچنین گالری «نگر» حراج پایان سال خود را به‌صورت مجازی در نشانی negaronline_artgallery @ برگزار می‌کند. «خط سفید» نیز دیگرنمایشگاهی است که فروش سالانه خود را تا ۱۸ فروردین ۹۹ به نشانی http://whiteline.onlineartgallery.ir برپا خواهد کرد.

علاوه بر اینها سومین دوره برگزاری نمایشگاه هنر برای هدیه نیز هم‌اکنون به‌صورت آنلاین برپاست. در این نمایشگاه آثاری که برای هدیه‌ دادن مناسبند جمع‌آوری‌شده تا هنردوستان را آماده هدیه‌ دادن به عزیزانشان کند. تلاش شده است که آثار این نمایشگاه آنلاین به‌طریقی گزینش شوند که با مناسب‌ترین قیمت از سوی هنرمند تنظیم شده باشد.

در این دوره از نمایشگاه  آثاری از هنرمندان شناخته شده چون کریم نصر، جواد حمیدی، بهزاد شیشه‌گران، کامبیز درم‌بخش، علی ندایی، فرح ابوالقاسم، رضا هدایت، نیلوفر قادری‌نژاد، ترانه صادقیان‌بروجنی، آرمان یعقوب‌پور و … ارائه شده است. بازدید، خرید و تماشای آثار این نمایشگاه آنلاین از طریق لینک http:/ / bit.ly/ art_for_gift۳ امکان‌پذیر خواهد بود تا همه افرادی که ساکن تهران نیستند نیز امکان خرید داشته باشند.

کتاب

با شیوع ویروس کرونا در کشور و لزوم حفظ نکات بهداشتی و رعایت توصیه‌های ستاد ملی مدیریت کرونا مبنی بر ماندن هموطنان در خانه، هرچند مراجعه به کتابفروشی‌ها کاهش داشته است، اما زمان مناسبی برای خواندن کتاب‌های مورد علاقه فراهم شده است و کتابخوانی می‌تواند در ایام حضور افراد در منزل مورد توجه ویژه قرار بگیرد. بنابراین برای تهیه کتاب‌های مورد نیاز و عدم خروج از منزل، علاقه‌مندان به کتاب می‌توانند با مراجعه به پایگاه اینترنتی ketab.ir در قسمت بانک‌های اطلاعاتی و منوی کتابفروشی‌ها به فهرست کتابفروشی‌های سراسر کشور دسترسی پیدا کنند. فهرست کتابفروشی‌ها به‌تفکیک استان و شهر در پایگاه اینترنتی خانه‌کتاب قابل مشاهده است و علاقه‌مندان می‌توانند طی تماس با کتابفروشی موردنظر خود، کتاب یا کتاب‌های مورد نیاز خود را سفارش دهند.

همچنین پرتال کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان امکان استفاده از متن کامل ۲۳ هزار عنوان کتاب را فراهم کرده است. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اعلام کرد در وب‌سایت کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان به نشانی http://icnl.nlai.ir که به همت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران راه‌اندازی شده است امکان کتابخوانی در موضوعات مختلف وجود دارد. کتاب‌ها به‌صورت کامل اسکن شده و متن کامل آنها روی سایت قرار گرفته است.

در صورت عضو شدن در سایت می‌توان کتابخانه شخصی ایجاد کرد و کتاب‌های مورد علاقه را به‌صورت مجازی کنار هم قرار داد. در وب‌سایت کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان علاوه بر کتاب، مجلات، کتاب صوتی و پادکست‌هایی که مخصوص کودکان و نوجوانان تهیه شده هم قابل استفاده است. در حال حاضر ۲۳ هزار و ۳۸۱ کتاب تمام متن و ۵۷ کتاب گویا در سایت کتابخانه کودک وجود دارد.

کتابخانه ملی دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی بدون محدودیت و به‌صورت رایگان ۲۳ هزار و ۳۰۰ کتاب را برای مطالعه برخط در اختیار علاقه مندان قرار داده است در چنین شرایطی در روزهای قرنطینه نیز می‌توان از امکانات این کتابخانه بهره مند شد. علاوه بر این همزمان با شیوع بیماری کرونا و تعطیلی مدارس، کانون پرورش فکری نیز در حال اجرای طرحی اینترنتی با عنوان «پیک امید مجازی» است تا کودکان و نوجوانان ایرانی بتوانند وقت‌ خود را صرف مطالعه کتاب، تماشای فیلم و فراگیری ساخت کاردستی و نقاشی و دیگر هنرهای تجسمی کنند.

ارائه نسخه الکترونیکی کتاب‌های کانون در سایت طاقچه به نشانی www.taaghche.com چند ماهی است که آغاز و با استقبال بچه‌ها همراه شده است اما کانون در نظر دارد این کتاب‌ها را به مدت یک هفته و به‌صورت رایگان ارائه کند. در این زمینه هم‌اکنون بیش از ۳۰۰ عنوان از کتاب‌ها و ۲۰ عنوان کتاب صوتی کانون در این سایت با تخفیف ۱۰۰ درصدی قابل دسترسی و مطالعه است.