غروب سینمای کودک در ایران

دو روز پیش بنیاد سینمایی فارابی همزمان با هفته ملی و روز جهانی کودک میزبان مراسمی برای تجلیل از فعالان سینمای کودک بود؛ اما به‌نظر می‌رسد فراتر از این آیین‌ها و مراسم‌ها، بررسی عملکرد ۶ ماهه گذشته دستگاه‌های فرهنگی ملاک روشن‌تری برای میزان توجه به این گروه سنی باشد. به گزارش خبرگزاری مهر، کودکان علاقه‌مند به سینما از مردادماه به این سو و بعد از اکران فیلم «تپلی و من» سهمشان از چرخه اکران و ویترین سینماها، حتی یک فیلم هم نبوده؛ درحالی‌که تابستان تعطیل بودند و زمان بیشتری برای تماشای فیلم‌های مناسب خود را داشتند؛ اما دریغ از حتی یک فیلم!بسیاری از سینماگران تابستان امسال را یکی از بدترین فصل‌های اکران در سال‌های اخیر توصیف کرده‌اند؛ چراکه چیدمان نادرست اکران باعث شد بسیاری از فیلم‌ها نتوانند به فروش قابل‌توجهی برسند تا جایی که محمد قاصد اشرفی، رئیس انجمن سینماداران عنوان کرد اگر یک فیلم کودک مناسب اکران می‌شد می‌توانست جانی تازه به سینماها بدهد و این چنین به لطف این چیدمان تابستان هم به فصل فیلمسوزی‌ها اضافه شد؛ روندی که با گذشت ۱۶ روز از فصل پاییز همچنان ادامه دارد.

افت فروش

فیلم‌های کودک و نوجوان در ۷ ماه گذشته امسال تنها سهمی ۵/ ۲ درصدی از گیشه سال ۹۸ سینماهای ایران داشته‌اند. تا این جای سال، این آمار در مقایسه با فروش سال گذشته سینمای کودک و نوجوان حکایت از افت ۵/ ۵درصدی دارد. در سال ۹۷ سینمای کودک و نوجوان با در اختیار داشتن ۱۲ درصد از آمار فیلم‌های اکران شده در سینماها، با درآمدی ۱۹ میلیارد تومانی حدود ۸ درصد از فروش گیشه سینماهای ایران را به خود اختصاص داده بود. در بین ۱۰ فیلم کودک و نوجوان آن سال، انیمیشن سینمایی «فیلشاه» ساخته هادی محمدیان با ۸ میلیارد تومان، «پیشونی سفید ۲» ساخته سیدجواد هاشمی با ۴ میلیارد تومان و «پاستاریونی» با ۲ و نیم میلیارد تومان فروش، رتبه‌های اول تا سوم جدول را به خود اختصاص دادند.

اما سال ۹۸ به نسبت سال قبل، متفاوت شروع شد؛ «پیشونی سفید ۳»، «تپلی و من» ساخته حسین قناعت و «تولدت مبارک» به کارگردانی و نویسندگی سمیه زارعی‌نژاد (که البته تهیه‌کننده‌اش، انسیه جهان‌آرا آن را اصلا یک فیلم کودک نمی‌دانست) تنها فیلم‌های سینمای کودک و نوجوان بودند که از ابتدای امسال توانستند رنگ پرده سینماها را به خود ببینند.  سهم مخاطبان این ۳ فیلم در تعداد بلیت‌های فروخته‌شده در سال ۹۸، نیم درصد بیشتر از میزان فروششان و حدود ۳ درصد است. یعنی حدود ۵۱۱ هزار نفر در سینماها مخاطب این فیلم‌ها بوده‌اند که تنها برابر با نصف مخاطبان انیمیشن «فیلشاه»، پربیننده‌ترین فیلم کودک و نوجوان سال قبل سینمای ایران است.

اکران حداقلی فیلم‌های کودک و نوجوان در نیمه نخست سال ۹۸ در حالی است که طبق مصوبه شورای صنفی نمایش هر سرگروه سینمایی موظف است حداقل یک بار در سال اقدام به اکران یک فیلم کودک کند؛ اما این وعده هنوز به‌طور کامل عملی نشده و تنها سرگروه‌های «فرهنگ»، «آزادی» و «استقلال» اقدام به ثبت قرارداد با فیلم‌های کودک کرده‌اند.

شانس‌های نیمه دوم سال

به‌نظر می‌رسد در نیمه دوم سال ۹۸ متولیان سینمای کودک و نوجوان به یکباره قصد اصلاح این کارنامه را دارند و قرار است ۴ فیلم کودک و نوجوان به‌صورت همزمان در آبان ‌ماه اکران شود؛ همزمانی‌ای که البته بعید نیست با اعتراض صاحبان برخی از همین آثار هم مواجه شود! «بنیامین» ساخته محسن عنایتی و «تورنادو» ساخته سیدجواد هاشمی ۲ فیلم کودک و «۲۳ نفر» ساخته مهدی جعفری و «منطقه پرواز ممنوع» ساخته امیر داسارگر ۲ فیلم نوجوانی هستند که قرار است آبان ماه امسال اکران شوند؛ اکرانی که می‌تواند به‌دلیل گروه مشترک مخاطبان، به این آثار ضربه بزند. باید دید آیا سرگروه‌های دیگر نیز سرانجام زیر بار ثبت قرارداد فیلم‌های کودک خواهند رفت یا خیر؟