صدها هزار عنوان کتاب قاچاق در تهران کشف شد

آب در خوابگه مورچگان!

دنیای اقتصاد : قاچاق کتاب در سال‌های اخیر کمر بازار نشر را شکسته و تاثیر قابل‌توجهی بر اقتصاد نشر گذاشته است. کتاب‌های پرفروش ناشران که به‌صورت قانونی منتشر می‌شوند در فاصله‌ای کوتاه سر از بساط کتابفروش‌های خیابانی درمی‌آورند و چرخه فروش را به انحراف می‌کشانند. حتی کار به جایی رسیده که برخی قاچاقچی‌ها شیوه جدید‌تری را در پیش گرفته‌اند و برخی کتاب‌های مهم را با نام مترجمان مشهوری منتشر می‌کنند که هرگز آن اثر توسط آنها ترجمه نشده است. یعنی کتابی را که یک مترجم و ناشر برای آن وقت گذاشته و به‌صورت قانونی در دسترس علاقه‌مندان قرار داده کپی می‌کنند و اسم یک مترجم مشهور را پای آن می‌نویسند و به بازار عرضه می‌کنند تا با استفاده از شهرت مترجمی که نقشی در ترجمه آن اثر نداشته مخاطب را مجاب کنند این نسخه را بخرد.

 در سال‌های اخیر حرف و حدیث‌های فراوانی درباره مبارزه با قاچاق کتاب عنوان شده اما از نخستین روزهای خرداد ماه امسال عزمی جدی‌تر برای مبارزه با مافیای کتاب شکل گرفت. در همان روزها دادستان تهران به مساله مبارزه با قاچاق کتاب ورود کرد و یکی از مراکز فعال در این حوزه شناسایی و ۱۰ وانت کتاب جمع‌آوری و دو مغازه پلمب شد و مجرمان تحت تعقیب قانون قرار گرفتند. اگرچه قاچاقچی‌ها فکر می‌کردند این شاید اولین و آخرین اقدام قوه‌قضائیه باشد، اما اینطور نشد و واکنش‌های متفاوتی در این باره شکل گرفت و سرانجام پلیس به‌صورت ضربتی از اوایل هفته گذشته شروع به دستگیری قاچاقچیان کتاب کرد و آب به خوابگه مورچگان ریخت و دستاورد اقدام پلیس در هفته گذشته توقیف ۱۰ کامیون کتاب قاچاق و ۴۰۰ هزار جلد کتاب قاچاق بود.

طرح‌های ضربتی مبارزه با قاچاق کتاب

ماجرا از اینجا آغاز شد که اوایل هفته گذشته کارگروه صیانت از حقوق ناشران و پدیدآورندگان اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با همراهی پلیس امنیت و دستور قضایی، یک انبار کتاب قاچاق را در خیابان انقلاب کشف کرد. کتاب‌های ضبط شده از این انبار که در حجمی حدود ۱۰ کامیون بود «توقیف» و انبار مذکور تخلیه و پلمب و صاحبان انبار دستگیر و روانه بازداشتگاه شدند. این خبر شنبه گذشته منتشر شد و در حالی که قرار بود فردای آن روز محمد آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در یک نشست خبری، به تشریح این اقدام بپردازد، خبر رسید که به دلیل پُر شدن انبار این اتحادیه از کتاب‌های ضبط‌شده این کنفرانس مطبوعاتی، لغو و به زمانی دیگر موکول شد. آموزگار همان روز اعلام کرد پارکینگ اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در حال حاضر مملو از کتاب‌های قاچاقی شده است که طی هفته‌های گذشته کشف و ضبط شده‌اند و ما در ساختمان اتحادیه، دیگر جایی برای کتاب‌های قاچاق جدیدی که کشف شده‌اند، نداریم و به دنبال پیدا کردن انباری تازه برای آنها می‌گردیم!

پس از آن اما دو عملیات ضربتی دیگر هم در راه بود و پلیس روز سه‌شنبه هفته گذشته یک کتابفروشی و ۲ انبار کتاب قاچاق را در حوالی خیابان‌های دماوند و خاوران کشف کرد. کتاب‌های این مغازه و انبارها هم حجمی حدود پنج وانت‌نیسان بود که با دستور قضایی توقیف و مغازه و انبار هم تخلیه و پلمب شدند و صاحب مغازه و انبار تحت تعقیب قضایی قرار گرفت. فردای آن روز یعنی چهارشنبه هفته گذشته نیز در اقدامی دیگر یک انبار کتاب قاچاق در محدوده خیابان خاوران کشف شد که این بار هم حجم کتاب‌ها حدود ۵ کامیون بود. آن‌گونه که خبر می‌رسد عزم مبارزه با قاچاق کتاب جدی است و قرار است کشف انبارهای قاچاق در روزهای آینده هم ادامه پیدا کند.

هشدار چندبندی به ناشران و مشتریان

کارگروه صیانت از حقوق ناشران و پدیدآورندگان اتحادیه ناشران و کتابفروشان اواخر هفته گذشته اعلام کرد که با اقامه شکایت ناشران متضرر از متهم، وکیل اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به وکالت از شاکیان، مبادرت به اقامه دعوی در مراجع ذی‌صلاح خواهد کرد. این کارگروه در هشداری به ناشران، کتابفروشان، موزعان و خریداران کتاب، مواردی را متذکر شده و از مدیران مسوول موسسات انتشاراتی خواسته تا هنگام فروش کتاب به مراکز پخش و کتابفروشان، فاکتور فروش رسمی ممهور خود با آرم و قید نشانی دقیق و با امضای مدیرمسوول یا مدیر فروش را صادر کنند. همچنین اعلام کرده مدیران مراکز پخش تنها کتاب‌هایی را خریداری کنند که دارای فاکتور رسمی موسسات نشر باشد وکتابفروشان کتاب‌های مورد نیاز خود را فقط از مراکز پخش و ویزیتورهای معتبر و خوشنام خریداری کنند و هنگام دریافت سفارش خود، فاکتور رسمی و ممهور دریافت کنند. همچنین این کارگروه از مردم خواسته تنها از کتابفروشان معتبر و دارای مجوز کسب از اتحادیه کتاب بخرند.

استقبال مدیران نشر

اقدام ضربتی پلیس در این روزها به مذاق ناشران ایرانی خوش نشسته است و آنها در گفت‌وگو با رسانه‌ها نظرات خود را درباره این اتفاق مطرح کرده‌اند.  سید رفیع احمدجواهری، مدیر انتشارات ابوعطا اعلام کرد کارگروهی که تشکیل شده نفرات بسیاری دارد و شاید بالغ بر چند صد نفر مشغول به کار هستند و هم‌پیمان شده‌اند تا ریشه کن کردن این افراد، دست از کار نکشند و از همه ناشران و کتابفروشان و موزعان، برای همکاری در این کار مهم صنفی دعوت می‌شود تا با این گروه همکاری کنند. مجید بدرکوهی، مدیر انتشارات ماهریس و مرکز پخش کتاب فرهنگ هم، تکثیر غیرقانونی کتاب‌های ناشران را «دزدی در حد کمال» توصیف کرد.

سیدعباس حسینی‌نیک، مدیر انتشارات مجد و بازرس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران هم عنوان کرد: « ممکن است این تلاش‌ها مبارزه با معلول باشد؛ ولی هرگز نمی‌توان نشست و قدم در این راه نگذاشت. اگر عزمی و همتی هست، باید این راه را ادامه داد و به علت‌ها هم رسید. اگر همه بر این مهم مصمم هستیم، بیاییم هرکسی قدمی بردارد، نویسنده و مترجم حقوق دیگران را محترم شمرد و آنچه ارائه می‌کند از آن خودش باشد، ناشر به حقوق پدیدآورنده و مخاطبان احترام بگذارد، توزیع‌کننده و کتابفروش از اصالت کتاب اطمینان داشته باشد، خواننده کتاب اصل خریداری کند و بعد جملگی شاهد تحولات بزرگ در این حوزه باشیم. برای رسیدن به وضعیت مطلوب، تجربیات زیادی در کشورهای پیشرفته وجود دارد که باید از آنها اطلاع پیدا کنیم و تدابیر لازم را به‌کار ببندیم.