مهاجرت کلاه قرمزی از تلویزیون

دنیای اقتصاد: نوروز ۹۶ بسیاری از کودکان و والدینشان که چشم‌به‌راه عروسک دوست‌داشتنی و جمع رفقایش بودند سرخورده از بدعهدی رسانه ملی، به جای تماشای مجموعه جدید «کلاه قرمزی» که از ماه‌ها قبل وعده پخش آن در ایام عید داده شده بود، اخبار اختلاف تهیه‌کننده این برنامه با مسوولان صدا و سیما را دنبال می‌کردند. در چند روز اخیر خبرهایی از راهیابی سری جدید این مجموعه به شبکه خانگی به چشم می‌خورد؛ خبری که چندان هم غیرمنتظره نبود و مانند برخی مجموعه‌هایی که در سال‌های اخیر به‌دلیل کمبود بودجه تلویزیون یا به تفاهم نرسیدن با تهیه‌کننده معلق مانده بودند سرنوشتی جز این برایش انتظار نمی‌رفت. سرانجام پس از همه کش‌وقوس‌ها سری جدید «کلاه‌قرمزی» تابستان امسال به جای پخش از تلویزیون، از سوی موسسه تصویرگستر پاسارگاد در شبکه نمایش خانگی عرضه می‌شود. سری جدید «کلاه قرمزی» که برای نوروز ۹۶ تولید و به‌دلیل مشکلات مالی تلویزیون، از کنداکتور پخش کنار گذاشته شد، در شبکه نمایش خانگی و سایت لوتوس پلی عرضه می‌شود. موسسه تصویرگستر پاسارگاد عرضه «کلاه قرمزی» را به عنوان یک اتفاق ویژه برای فصل تابستان درنظر گرفته است. این مجموعه پرمخاطب از طریق لوح فشرده در شبکه نمایش خانگی و پخش آنلاین از سایت Lotusplay.ir به‌صورت هفتگی به نمایش در خواهد آمد.

حکایت پرآب چشم بی‌پولی

ماجرای مشکلات پخش مجموعه کلاه قرمزی به نوروز ۹۶ خلاصه نمی‌شود و به سال‌های پیش بر می‌گردد. سازمان در اسفند سال ۹۴ نیز تمایل چندانی به پخش کلاه قرمزی نشان نداد. این در حالی بود که در همان زمان گلایه‌های رئیس وقت صداوسیما از بودجه کم سازمان در سند سالانه بودجه و... بارها و بارها رسانه‌ای شده بود. به هر حال سال‌های گذشته همزمان با حذف کلاه‌قرمزی از تلویزیون اتفاقات بسیار عجیب و غریبی دامنگیر بازار هنرهای نمایشی شد. رشد تحیربرانگیز فروش سینماها در روزهای نوروز ۹۴ باعث شد تا قریب به اتفاق کارشناسان اذعان کنند که شکست برنامه‌های تلویزیون یکی از مهم‌ترین علل گرایش مردم به سینماها بوده است؛ یعنی همان موضوعی که نبودن مجموعه کلاه قرمزی را در کنداکتور نوروزی پخش بیش از پیش برجسته می‌کرد، به همین دلیل بود که سال گذشته زودتر از هر زمان دیگری مدیران شبکه دو اعلام کردند که در نوروز ۹۶ مجموعه کلاه قرمزی میهمان خانه‌های مردم خواهد شد. اما این موضوع تنها یک هفته مانده به تعطیلات بهاری با چالش مسائل مالی مواجه شد.

گویا اختلاف نظرها و بدهی‌های سازمان به گروه تولیدکننده دوباره باعث توقف تولید مجموعه کلاه‌قرمزی شد. نخستین‌بار در عید سال ۱۳۸۸ بود که کلاه قرمزی بعد از یک وقفه طولانی‌مدت باز به تلویزیون برگشت و چشم بسیاری از بینندگان را به شبکه دوم سیما دوخت. این مجموعه با توجه به استقبال گسترده مخاطبانش قرار شد به‌صورت سالانه در ایام نوروز برای مخاطبان برنامه‌های شبکه دوم سیما پخش شود؛ اما سال بعد یعنی در سال ۸۹ مجموعه کلاه‌قرمزی ساخته شد و پخش نشد. همین موضوع اعتراض علاقه‌مندان این سریال را برانگیخت و باعث شد تا مدیران سیما برای نوروز ۹۰، دست پر به گروه کودک و نوجوان شبکه دو بیایند. استقبال گسترده و بسیار چشمگیر مخاطبان از کلاه قرمزی ۹۰ بیشتر از همه پیش‌بینی‌ها بود. همین موضوع باعث شد تا طهماسب و جبلی درست در همان سال، تولید سومین اثر سینمایی خود را با محوریت کلاه‌قرمزی کلید بزنند. گروه تولید این مجموعه نمایشی، بعد از پایان فیلمبرداری سومین اثر سینمایی کلاه‌‌قرمزی، تولید این مجموعه را برای نوروز ۹۱ آغاز کردند. تیم تولید، دقیقه نود یعنی اسفند ۹۰، فیلمبرداری را آغاز کردند و نوروز از تلویزیون پخش شد.

پایان همان سال، درست زمانی که کلاه قرمزی، پربیننده‌ترین برنامه تلویزیونی بود، حمید مدرسی اعلام کرد به‌دلیل عدم تعهدات مالی تلویزیون در قبال عوامل تولید، سری جدید این مجموعه برای پخش در نوروز ۹۲، آماده نمی‌شود. چندی بعد از اظهارات مدرسی، علی بخشی‌زاده، مدیر وقت گروه کودک و نوجوان شبکه دو سیما، خبر پخش کلاه قرمزی در نوروز ۹۲ را تایید کرد. بعد از تکذیب دوباره مدرسی و کش‌و قوس‌های فراوان، علی دارابی، معاون سیما طی جلسه‌ای با تهیه‌کننده، قول و قرارهایی مبنی بر برطرف شدن مشکلات مالی را داد و کلاه قرمزی، قهرمان بدون رقیب تلویزیون، در نوروز ۹۲ شد.

پخش این برنامه محبوب با وجود جذب مخاطب، پایان سال ۹۲ هم با اما و اگرها همراه شد. همان روزها بود که برخی رسانه‌ها اعلام کردند تولید این مجموعه برای تلویزیون چیزی حدود دو و نیم میلیارد تومان آب می‌خورد. بودجه‌ای که نسبت به وضعیت مالی تلویزیون در آن سال‌ها و در مقایسه با برنامه‌های دیگر غیرمتعارف به نظر می‌رسید. با این همه در روزهای رکود تلویزیون و پناه بردن مردم به شبکه‌های ماهواره‌ای، کلاه قرمزی برای مدیران سیما غنیمتی بود که نمی‌توانستند به راحتی از کنار آن بگذرند. به همین خاطر با وجود اختلافات مالی، مدیران شبکه دو اعلام کردند بودجه ساخت کلاه قرمزی کمتر از دو میلیارد تومان است و نوروز سال ۹۳ نیز عروسک‌ها میهمان خانه‌های مردم هستند. طبیعی است درآمدزایی تلویزیون از پخش تبلیغات بازرگانی پیش از پخش این برنامه، چند برابر بودجه صرف شده را به سیما برمی‌گرداند. با این همه نوروز ۹۳ هم طهماسب و جبلی با عروسک‌هایی چون «عزیزم ببخشید» و «پسر فامیل دور» رونق چندباره‌ای به این مجموعه نمایشی دادند. کلاه قرمزی سال ۹۴ به‌دلیل تقارن ۶ روز ابتدایی نوروز با ایام فاطمیه، از ششم فروردین‌ماه روی آنتن رفت.

سر بینندگان بی‌کلاه ماند

با وجود این موفقیت‌ها، عوامل این برنامه به‌دلیل پرداخت نشدن تعهدات مالی، از ساخت این مجموعه در نوروز ۹۵ انصراف دادند. محمد سرفراز، مدیر وقت سازمان صداوسیما و مدیرانش در گروه کودک و نوجوان شبکه دو سیما هم یا تمایلی به مذاکره نداشتند یا آنقدر مشکلات مالی زیاد بود که جایی برای مذاکره وجود نداشت. بی‌تردید ضرر پخش نشدن کلاه قرمزی نوروز ۹۵، بیش از هر چیز متوجه تلویزیون شد و در ادامه طهماسب و جبلی تصمیم گرفتند ادامه تولید این مجموعه را در شبکه نمایش خانگی دنبال کنند. تصمیمی که مدیران تلویزیون را به فکر واداشت و به همین خاطر پیش از به وجود آمدن هرگونه شائبه‌ای اعلام کردند کلاه قرمزی نوروز ۹۶ از شبکه دو سیما پخش می‌شود؛ اما چند روز بعد حمید مدرسی تهیه‌کننده مجموعه «کلاه ‌قرمزی» در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر درباره تولید این مجموعه که از شبکه ۲ روی آنتن می‌رود، گفت: «ما امسال می‌خواستیم «کلاه‌ قرمزی» را تولید کنیم اما نه اسپانسر داشتیم و نه شبکه بدهی‌های ما را برگرداند و الان هم با کمبود بودجه مواجه شده‌ایم.

وی ادامه داد: کار ما به‌دلیل بی‌پولی از هفته پیش متوقف شده است و من از طرفی می‌بینم که سازمان صداوسیما، این مجموعه را در کنداکتور قرار داده و درباره آن اطلاع‌رسانی کرده اما وقتی درباره این بدهی‌ها با شبکه جلسه می‌گذاریم، مساله را به بالا ارجاع می‌دهند. تهیه‌کننده مجموعه «کلاه قرمزی» بیان کرد: سازمان از سه سال پیش به ما بدهی دارد و برای مجموعه‌ای که قرار شد امسال تولید کنیم، تنها یک قسط به ما پرداخت شده است؛ درحالی‌که گروه ما امسال از ۵۰ تا ۶۰ نفر به حدود ۱۰۰ نفر رسیده و بسیار گسترده شده است.» حال باید دید در این اختلافات سرانجام کدام طرف بیشتر متضرر خواهد شد؛ بیننده‌ای که مشتاق است برنامه مورد علاقه‌اش را از رسانه ملی ببیند، تهیه‌کننده‌ای که سرمایه اقتصادی‌ و تلاش فرهنگی‌اش را مجبور می‌شود خرده خرده در بازار بفروشد یا رسانه‌ای که اعتبارش را با تکرار چنین ماجراهایی در معرض خطر می‌بیند؟ شاید هم همه.