ظرفیت‌های جدید فروش در سینما

دنیای اقتصاد: سینمای ایران در سه ماه‌ اول سال ۱۳۹۶ وضعیت قابل تاملی را پشت سر گذاشت و با فروش ۵۷ میلیاردی خود توانست ظرفیت‌های جدیدی را به نمایش بگذارد. اکران چند فیلم پرمخاطب در این بازه زمانی باعث شد تا چرخه سینما شتاب قابل توجهی بگیرد و فیلم «گشت۲» با فروش ۱۹ میلیارد تومانی به‌عنوان صدرنشین فروش در تاریخ سینما لقب بگیرد. از سوی دیگر فیلم «خوب، بد، جلف» با فروش ۱۶ میلیارد تومانی و «نهنگ عنبر۲ » نیز با فروش ۱۳ میلیارد تومانی خود به رونق گیشه در سه ماه گذشته افزودند. بسیاری از منتقدان و مخاطبان سینمای ایران معتقدند مردم به اکران فیلم‌های کمدی روی خوش نشان می‌دهند و بررسی وضعیت فروش در سال‌های اخیر هم بر این نکته صحه می‌گذارد که آثار کمدی همواره با استقبال مواجه می‌شوند. در این وضعیت رکوردداران فروش در سه ماهه امسال هم کمدی‌هایی بودند که از قبل پیش‌بینی می‌شد با استقبال قابل توجهی روبه‌رو شوند.

با این حال چرخه فروش در ماه گذشته و با آغاز ماه مبارک رمضان سیری نزولی را پشت سرگذاشت. هرچند این اتفاق به دلایل وضعیت خاص این ماه قابل پیش‌بینی بود اما اجرای طرح اذان تا اذان تا اندازه‌ای توانست از رکود بیشتر گیشه در این بازه زمانی جلوگیری کند. از سوی دیگر به نظر می‌رسد با پایان یافتن اکران فیلم‌های پرفروش و جایگزینی آثار نه چندان موفق، سینمای ایران رکودی مقطعی را در پیش داشته باشد با توجه به فیلم‌هایی همچون «سقف دودی»، «رگ خواب»، «اکسیدان» و «مالیخولیا» که در هفته اخیر روی پرده رفته‌اند به نظر می‌رسد در چرخه فروش رکورد‌ها ثابت بمانند و اتفاق خاصی روی ندهد. البته در این میان باید در نظر گرفت که فروش فیلم «رگ خواب» ساخته حمید نعمت‌الله با اقبال مخاطبان روبه‌رو شود. در همین رابطه در روزهای اخیر و با توجه به پایان یافتن ماه رمضان آمارها از کاهش ۲۰ درصدی فروش در ماه رمضان خبر می‌دهند.

در همین رابطه محمد قاصد اشرفی رئیس هیات‌مدیره انجمن سینماداران ایران در ارزیابی اکران ماه رمضان می‌گوید با توجه به طرحی که درخصوص اکران فیلم‌ها در ماه رمضان برنامه‌ریزی شده و تا حدودی موفق بوده است اما برای موفقیت بیشتر باید راهکارهایی اندیشید. وی در گفت‌وگو با «ایسنا» با اشاره به «طرح افطار تا سحر» و نیم بها کردن قیمت بلیت‌ها گفت: این طرح‌های تصویب شده موفقیت‌آمیز بودند ولی باید وقتی طرحی پیاده می‌شود، زمینه‌هایی هم برای بهتر اجرا شدن آن طرح فراهم شود؛ به‌طور مثال صداوسیما که تلویزیون ملی ماست باید اطلاع‌رسانی بیشتری می‌کرد.

به گزارش «ایسنا»، رئیس هیات‌مدیره انجمن سینماداران ایران در ارزیابی اکران ماه مبارک رمضان افزود: امسال فروش فیلم‌ها و استقبال از سینما ضعیف‌تر از پارسال و در حد متوسط بود، مثلا در یک سینما با ۴ سالن فروش فیلم‌ها خوب نبود درحالی‌که سال قبل شرایط بسیار بهتر بود. اشرفی به شرح علت این کسادی پرداخت و گفت: چند عامل در این زمینه تاثیرگذار بودند که از جمله آن می‌توان به ناتوانی فیلم‌ها در جذب مخاطب، نبود اطلاع‌رسانی، همکاری نکردن صدا وسیما و منفعل بودن رسانه‌ها اشاره کرد. وی ادامه داد: برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و وجود تب و تاب و فضای خاص حاکم بر کشور سینما را تحت تاثیر خود قرار داده و مردم را بیشتر درگیر سرنوشتشان کرده بود، در ادامه حمله تروریستی که به مجلس شد، یک دفعه از حضور مردم در سینماها کاسته شد، زیرا وقتی جامعه ناآرام شود بیشتر توجه مردم به آن سوژه معطوف می‌شود.

رئیس هیات‌مدیره انجمن سینماداران ایران درباره‌ استقبال مردم از فیلم‌های کمدی گفت: کلا استقبال مردم از فیلم‌های کمدی بیشتر است و اینکه مردم می‌خواهند فیلمی ببینند که به آنها آرامش روحی بدهد، منطقی است. البته سوژه‌ها و سلیقه‌ها بسیار مهم است و اینکه فیلم بتواند با مردم ارتباط برقرار کند و همچنین خانوادگی بودن آن بسیار مهم است، بنابراین ذائقه مردم عوض نشده است. محمد قاصد اشرفی با اشاره به اینکه به بعضی فیلم‌ها کمک‌هایی می‌شود تا بهتر دیده شوند، گفت: ما سینماداران دراین حد می‌توانیم به یک فیلم کمک کنیم که مثلا تبلیغات انجام دهیم و... ما که نمی‌توانیم از خیابان مردم را بیاوریم و مجبور کنیم فیلم را ببینند. خود فیلم باید بتواند مردم را جذب کند. ما تنها می‌توانیم یک فیلم را اکران کنیم و می‌دانید که سینماها در مکان‌های خوب و مسیرهای پر رفت و آمد واقع شده‌اند و با زدن بنر خودشان می‌توانند برای فیلم تبلیغی بکنند.

او با بیان اینکه اکران فیلم‌ها مانند زنجیره‌ای با هم در ارتباط هستند، اظهار کرد: وقتی به هر دلیل به یک فیلم کمک می‌شود موقعیت از فیلم بعدی گرفته می‌شود. اینها زنجیره‌وار به هم ارتباط پیدا می‌کند بنابراین باید نظارت عادلانه باشد و موقعیت فیلم‌ها را بسنجند و تصمیم‌گیری کنند، در غیر این‌صورت صاحبان فیلم‌های بعدی معترض می‌شوند. این سینمادار در پایان به نقش شورای صنفی نمایش در رعایت عدالت اشاره کرد و افزود: اگر یک فیلم ۵ هفته بر پرده سینما بماند موقعیت حضور و دیده شدن را از فیلم بعدی خود خواهد گرفت. شورای صنفی نمایش طبق قرارداد سرگروه با دفاتر پخش عمل می‌کند که این قراردادها می‌توانند هفته‌ها و روزها را تعیین کنند. شورای صنفی اکثرا به‌دلیل رعایت موضوع فیلم گذشت می‌کند و کارهایی بیش از آن از عهده شورای صنفی نمایش خارج است.

از سوی دیگر سعید خانی، پخش‌کننده و تهیه‌کننده سینما، با ارزیابی وضعیت فروش سینماها در ماه مبارک رمضان از ریزش ۲۰ درصدی مخاطب و دلایل آن سخن گفت. او بر این اعتقاد است که فروش فیلم‌ها در سال جاری خوب بوده اما به نسبت سال پیش، ۲۰ درصد افت کرده است که یکی از دلایل آن می‌تواند افزایش قیمت‌ بلیت باشد. او می‌گوید: «امسال فروش سینمایی ما خوب بوده ولی با ۲۰ درصد ریزش مخاطب مواجه شده‌ایم که این روند می‌تواند علل مختلفی از جمله افزایش قیمت بلیت‌ها یا نداشتن تنوع ژانر و بحث اطلاع‌رسانی داشته باشد. همچنین حادثه تروریستی اخیر نیز در کاهش فروش فیلم‌ها و مخاطب موثر بوده، چون مردم کمتر در مکان‌های شلوغ حضور پیدا می‌کنند؛ به‌طور مثال ما در مقایسه با روز مشابه در هفته قبلش، ۴۰ درصد با افت فروش مواجه شدیم؛ البته با گذر زمان این روند به حالت طبیعی خودش بازمی‌گردد و مثلا با حضور فیلم‌هایی مثل «اکسیدان» ان‌شاءالله تا عید فطر، فروش‌ها بهتر خواهد شد.»

او راه‌حلی برای فروش بهتر گیشه نیز دارد: «به نظر من باید قیمت فروش بلیت‌ها به روش پلکانی باشد؛ چرا باید قیمت بلیت سانس ساعت ۱۰ صبح شنبه با ۱۰ شب پنج‌شنبه یکی باشد و این یک روند اشتباه است؛ باید ضریب سانس‌ها رعایت شود؛ ضمن آنکه طرح‌های اجرایی در ماه مبارک رمضان، چندان موفق عمل نکردند. مردم تا قبل از افطار به سینما نمی‌روند و بقیه ساعات نیز مثل مواقع دیگر سال بود بنابراین باید بقیه ساعات شب نیز نیم‌بها می‌شد و در این مورد تبلیغات می‌کردند؛ به هرحال باید یک کار دسته‌جمعی اتفاق می‌افتاد و از طرف شهرداری یا دولت حمایت و اطلاع‌رسانی می‌شد.» این پخش‌کننده با تاکید بر اینکه باید تنوع ژانر در سینما وجود داشته باشد، گفت: «فیلم‌های کنونی، فیلم‌های خوبی هستند ولی اینکه سانس بیشتری به فیلم کمدی اختصاص داده می‌شود، طبیعتا سینمای اجتماعی، هویت خودش را از دست می‌دهد. این یک مشکل است که در نهایت به سینمای ایران صدمه وارد می‌کند زیرا ما باید تنوع ژانر داشته باشیم. قطعا یک جایی، این کمدی را مردم ما پس می‌زنند. متاسفانه فیلم‌های اجتماعی حتی اگر خوب باشند چون ما بهای بیشتری به فیلم‌های طنز و کمدی می‌دهیم، دیده نمی‌شوند؛ اساسا سینماداران ما هم همه دوست دارند فیلم کمدی اکران کنند بنابراین حتی اگر فیلم‌های اجتماعی خوبی هم داشته باشیم، فرصت دیده‌شدن ندارند که بخواهند فروش داشته باشند.»