پـژواک جهـانی اعتـراض تـرانه

دنیای اقتصاد: درحالی‌که چند روز از اعلام نامزدی فیلم «فروشنده» به کارگردانی اصغر فرهادی در فهرست نهایی اسکار می‌گذشت، دونالد ترامپ فرمانی را امضا کرد که صدور ویزای آمریکا برای شهروندان هفت کشور از جمله ایران را به مدت ۳۰ روز ممنوع می‌کند. در همین رابطه ترانه علیدوستی در توییتی به زبان انگلیسی با نژادپرستانه خواندن این اقدام اعلام کرد در مراسم اسکار شرکت نمی‌کند و توضیح داد که قانون منع ایرانیان و ۶ کشور دیگر از ورود به آمریکا، حتی اگر موقتی باشد تبعیض‌آمیز است و غیرقابل پذیرش. او افزود: نمی‌دانم این منع شامل وقایع فرهنگی هم خواهد شد یا نه، اما اگر یک درصد هم نشود، من برای شرکت در مراسم اسکار به این کشور سفر نخواهم کرد. پس از انتشار این متن از یکسو بسیاری از همکاران سینمایی علیدوستی در ایران با نوشته او همراهی و واکنش‌های متفاوتی را در شبکه‌های اجتماعی ثبت کردند و از طرفی بسیاری از رسانه‌های معتبر دنیا هم از تصمیم ترانه علیدوستی بازیگر نقش اول فیلم «فروشنده» نوشتند و این توییت در رسانه‌هایی همچون گاردین، نیویورک تایمز، هالیوودریپورتر، آسوشیتدپرس و... بازتاب یافت.

آسوشیتدپرس خبر را با تیتر «بازیگر زن ایرانی اسکار را در اعتراض به ترامپ تحریم کرد» منتشر کرد و وب‌سایت روزنامه گاردین هم درباره حرکت ترانه علیدوستی نوشت: «ترانه علیدوستی بازیگر فیلم نامزد اسکار «فروشنده» به افرادی پیوست که طرح ترامپ برای ممنوعیت ورود اتباع کشورهای مسلمان به آمریکا را محکوم می‌کنند.» همچنین ایندیپندنت روزنامه صبح بریتانیایی چاپ لندن هم در این باره مطلبی را منتشر کرد و نوشت این نخستین‌بار نیست که اسکار با جنجال دیدگاه‌های نژادپرستانه روبه‌رو می‌شود. سال پیش نیز بی‌توجهی به سیاهپوستان موجب شد تا شماری از چهره‌های مطرح چون اسپایک لی و جیدا پینکت اسمیت این مراسم را تحریم کنند. همچنین ایندی‌وایر که یکی از سایت‌های مهم سینمای جهان برای حمایت از فیلم‌های مستقل است هم نسبت به اظهارات علیدوستی واکنش نشان داد و در گزارشی عنوان کرد: اگر «فروشنده» جایزه اسکار را ببرد، غیبت علیدوستی بسیار طعنه‌آمیز خواهد شد و یادآوری تلخی‌این امر است که هالیوود هم نمی‌تواند تصویر آمریکا را در چشم جهانیان نجات دهد. رویترز نیز با اعلام این خبر افزود: علیدوستی از بهترین بازیگران سینمای ایران است که سیمرغ بلورین جشنواره فجر را در کارنامه دارد و روزنامه دیلی میل هم در واکنش به این حرف‌ها نوشت: بازیگر ۳۳ ساله که به عنوان ناتالی پورتمن ایران شناخته می‌شود اسکار را به‌دلیل نژادپرستانه بودن دستور ترامپ تحریم کرد. این موضوع منجر به کامنت گذاشتن وسیع مردم درباره این خبر شده که در بیشتر موارد تصمیم ترامپ را تقبیح و اعلام کرده‌اند ایران را دوست دارند.

از سویی دیگر واشنگتن پست این عمل ترانه علیدوستی را یادآور سخنرانی مریل استریپ در دعوت به خیزش علیه سیاست‌های ترامپ خواند. این نشریه معتبر به واکنش‌های متعدد به حمایت از علیدوستی در توییتر نیز اشاره کرد و در عین حال افزود: نمی‌توان پیش‌بینی کرد که این عمل به نفع فیلم فرهادی در اسکار منجر شود یا ضد آن کار کند. همچنین هالیوود ریپورتر هم با انتشار این خبر اعلام کرد که هنوز اصغر فرهادی و شهاب حسینی بازیگر اول این فیلم در این باره نظر خود را ابراز نکرده‌اند. سایت سینمایی بلیمیش نیز این تحریم را با سخنان عتاب‌آمیز مریل استریپ در گلدن گلوب مقایسه و اشاره کرد به نظر نمی‌رسد ترامپ موافقان زیادی در هالیوود داشته باشد. این سایت افزود: این تحریم می‌تواند آغازی بر موضع‌گیری‌های جدید باشد و در نهایت موجب شود مراسم اسکار امسال شماری از چهره‌های مهم خود را از دست بدهد.

در همین رابطه نیویورک تایمز اما به نقل این خبر اکتفا نکرد و با ترانه علیدوستی به‌صورت ایمیلی گفت‌وگو کرد. بازیگر «فروشنده» به این نشریه آمریکایی گفت: مطمئنم آمریکا چند برابر از حضور ایرانیان مهاجر و خدمات آنها در آن کشور سود برده است. بنابراین برای من قابل قبول نیست به دولتی احترام بگذارم که برای مردم کشور من احترامی قائل نیست. وی در بخش دیگری از این مصاحبه افزود: تصمیم گرفتم حتی اگر بتوانم در این مراسم شرکت نکنم، چون این مرا عمیقا متاثر می‌کند که می‌بینم مردم معمولی هموطنم از دیدن فرزندانشان یا ادامه تحصیل در آمریکا محروم می‌شوند درحالی‌که این حق قانونی‌شان است.» علیدوستی با اشاره به اینکه آمریکا در تهران سفارتخانه ندارد و ایرانیان برای انجام کارهای مربوط به ویزا به کشورهای همسایه سفر می‌کنند، توضیح داد: «بسیاری از مردم کارهای ضروری پزشکی دارند. من مطمئنم که بسیاری از آنها برای خوش‌گذرانی یا تعطیلات به آمریکا سفر نمی‌کنند و کارهای بسیار مهم‌تری دارند. مطمئنم که آمریکا نیز بارها از حضور ایرانیان مهاجر و خدماتشان سود برده است. بنابراین اصلا برای من قابل قبول نیست به دولتی احترام بگذارم که برای مردم کشور من احترامی قائل نیست.»

علیدوستی در این مصاحبه گفته که درباره تصمیم خود با اصغر فرهادی گفت‌وگو نکرده و نمی‌داند که چه کسانی از طرف این فیلم به اسکار می‌روند. به گفته علیدوستی، اصغر فرهادی در چنین مراسمی معمولا بازیگران اصلی فیلم را با خود همراه می‌کند. علیدوستی و شهاب حسینی در جشنواره کن سال ۲۰۱۶ نیز اصغر فرهادی را همراهی می‌کردند و این فیلم در نهایت جایزه بهترین بازیگر مرد و فیلمنامه را از این رویداد سینمایی کسب کرد.واکنش‌ها به تصمیم بازیگر نقش اول فیلم اسکاری در شرایطی ادامه دارد که هنوز سخنگویی از طرف مراسم اسکار توضیحی در این باره ارائه نکرده است و از طرفی اکران فیلم «فروشنده» از دیروز در سینماهای آمریکا آغاز شده است.