جلوه‌گری هنر ایرانی در حراج کریستی

دنیای اقتصاد- بیست‌ویکمین حراج سالانه کریستی دبی برگزار شد و در آن مانند چند دوره گذشته آثار ایرانی، به‌ویژه از نظر تعداد، توانستند خوب بدرخشند؛ موضوعی که موجب خوشحالی اهالی هنرهای تجسمی شده است به نحوی که چند روزی است اخبار این حراجی را با اشتیاق دنبال می‌کنند. حضور آثار هنری ایران در بازار‌های بین‌المللی مانند حراج کریستی از چند نظر حائز اهمیت است؛ نخست اینکه می‌تواند معرف آثار هنری کشورمان به جهان و دریچه‌ای برای گسترش فرهنگ ایرانی برای تفاهم بیشتر و تعامل بهتر با جهان باشد و دیگر اینکه از نظر اقتصادی قادر است دروازه‌ای را برای رونق اقتصادی بازار آثار هنری و بهبود وضع معیشتی هنرمندان به‌منظور تولید و عرضه بیشتر آثار خلاقه بگشاید.

حراج کریستی خاورمیانه سالانه دوبار توسط خانه حراج کریستی در دبی برگزار و عمدتا آثاری از هنر معاصر کشورهای خاورمیانه در آن عرضه می‌شود. هنرمندان ایرانی در دوره‌های مختلفی از این حراج رکورددار بوده‌اند. امسال نیز از میان ۴۱ اثری که در حراجی کریستی عرضه شد ۳۹ اثر به فروش رسید و ۱۱ اثر نیز با مبالغی بالای ۱۰۰‌هزار دلار فروخته شد. هر چند شاید در مقایسه با حجم بالای ۶,۳۶۴,۸۷۵ دلاری که درکل در این حراجی مبادله شد سهم آثار ایرانی با وجود تعداد هنرمندان برجسته هنوز با میزان مطلوب فاصله داشته باشد ولی رشد فروش در دوره‌های مختلف برای آینده اقتصاد هنر کشورمان امید بخش است. به‌ویژه امسال که تابلویی از حسین‌زنده‌رودی از نقاشان مکتب سقاخانه توانست عنوان دومین اثر گران‌قیمت حراجی را از آن خود کند. به گزارش هنرآنلاین در بیست و یکمین حراج سالانه کریستی دبی که همزمان با ۲۵۰ سالگی این حراج‌خانه بین‌المللی در هتل امارات اورز دبی برگزار شد، ۱۱۳ اثر از هنرمندان ایران، عرب و ترک چکش خوردند. تابلوی «سال‌های پرنده» شفیق عبود هنرمند لبنانی با قیمت ۳۹۱.۵۰۰ دلار عنوان گران‌قیمت‌ترین اثر حراج این دوره را از آن خود کرد. همچنین تابلوی حسین زنده‌رودی با قیمت ۳۰۷.۵۰۰ دلار به‌عنوان دومین اثر گران‌قیمت حراج به ثبت رسید.

بالاترین قیمت‌های فروش

نام یازده اثر ایرانی در میان بالاترین قیمت‌های پیشنهادی فروش حضور دارد که بعد از تابلوی شفیق عبود و اثر حسین زنده‌رودی، تابلوی «شیخ پیر» محمود سعید مصری با قیمت پیشنهادی ۳۰۷.۵۰۰ دلار چوب حراج خوردند. تابلوی حسین بیکر دیگر هنرمند مصری با قیمت ۲۴۷ هزار دلار و تابلوی ایاد الاغروی با قیمت ۲۳۵.۵۰۰ دلار در کنار تابلوی دیگری از حسین بیکر با قیمت ۲۱۱.۵۰۰ دلار به فروش رسیدند. همچنین اثری از فرهاد مشیری، تابلوی «دو پلیکان» او و نیز اثری از عبدالقادر الرئیس که هر دو با قیمت ۱۹۹.۵۰۰ دلار چکش خوردند و به‌عنوان گران‌ترین آثار ثبت شده بیست‌ویکمین کریستی دبی لقب گرفتند.

در ادامه بالاترین قیمت‌های پیشنهادی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار دلار، مجسمه «هیچ» پرویز تناولی، اثر پنج ضلعی منیر شاهرودی فرمانفرمائیان و تابلوی ترکیب ۳ فرامرز پیلارام با قیمت ۱۵۰ هزار دلار به فروش رسیدند. تابلوی «بیشه» سهراب سپهری ۱۳۷ هزار و ۵۰۰ دلار، تابلوی «پرسپولیس» پرویز تناولی و اثری از منوچهر یکتایی هر یک با قیمت ۱۳۷ هزار دلار چکش خوردند. تابلوی سلیمان منصور از کشور فلسطین و برهان دوقانکای از کشور ترکیه نیز با قیمت پیشنهادی ۱۲۵ هزار دلار به فروش رسیدند. دو اثر از فرهاد مشیری و تابلوی فهر النیا زید هنرمند ترکیه ـ اردنی نیز هر سه با قیمت مشابه ۱۰۶.۲۵۰ دلار چوب حراج خوردند، تابلوی سماور کوروش شیشه‌گران ۱۰۶ هزار دلار به فروش رسید و تابلوی نبیل نحاس و پل گرگسیان دو هنرمند لبنانی نیز با قیمت پیشنهادی ۱۰۰ هزار دلار در بیست‌ویکمین حراج کریستی چوب حراج خوردند.

فهرست فروش آثار ایرانی

در این دوره بخش ویژه‌ای برای آثار هنر سقاخانه‌ای ایران تحت‌عنوان «فراتر از چشمه:پیشگامان سقاخانه» در نظر گرفته شده بود که در آن ۱۹ اثر از ۶ هنرمند ایرانی حضور داشتند. در ابتدای کاتالوگ این دوره حراجی صفحاتی به هنر سقاخانه‌ای ایران و روند حرکت این هنر از شکل و شمایل سنتی به هنر معاصر از سال‌های آغازین دهه ۶۰ میلادی به این سو اختصاص داده شده و با ارائه آثاری از پرویز تناولی، فرامرز پیلارام، مسعود عربشاهی، سهراب سپهری، صادق تبریزی و ناصر اویسی همراه بود.

در این بخش سه اثر از پرویز تناولی، ۳ اثر از مسعود عربشاهی، ۳ اثر از سهراب سپهری، ۲ اثر از ناصر اویسی، ۳ اثر از صادق تبریزی و ۵ اثر از فرامرز پیلارام به نمایش در آمد که پیلارام با این ۵ اثر، تعداد بیشترین اثر حاضر در حراج را به خود اختصاص داد.این آثار همگی در سال‌های بین ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۵ خلق شده‌اند. چهار اثر از پرویز تناولی در کریستی سه‌شنبه شب به فروش رسید. مجسمه هیچ ۱۵۰ هزار دلار، پرسپولیس به قیمت ۱۳۷,۵۰۰ دلار، اثری از مجموعه شیرین و فرهاد به قیمت ۵۰,۰۰۰ دلار و تابلوی the vanishing image او به قیمت ۶۸,۷۵۰ دلار چکش خوردند. بالاترین قیمت پیشنهادی در حراجی سه‌شنبه شب کریستی برای اثر فرامرز پیلارام با عنوان ترکیب ۳ به قیمت ۱۵۰,۰۰۰ دلار بود. تابلوی ترکیب ۶ به قیمت ۸۷,۵۰۰ دلار، ترکیب ۸ به قیمت ۶۲,۵۰۰ دلار، ترکیب ۱۸ به قیمت ۳۷,۵۰۰ دلار و تابلوی ترکیب ۱۹ در حراجی کریستی به قیمت ۴۳,۷۵۰ به فروش رسیدند.

اثر منیر شاهرودی فرمانفرمائیان با نام پنج ضلعی در حراجی بیست و یکم کریستی به قیمت ۱۵۰,۰۰۰ دلار به فروش رسید و دیگر اثر او با عنوان توپ آینه در این حراج به قیمت ۸۷,۵۰۰ فروخته شد. از فرهاد مشیری چهار اثر در این دوره به فروش رفت؛ اثر دو پلیکان او ۱۹۹ هزار و ۵۰۰ دلار، تابلوی نقاشی با عنوان «ب» ۱۰۶,۲۵۰، اثر «کاسه آتش» به قیمت ۱۰۶,۲۵۰ دلار و تابلوی «کوزه» از این هنرمند نیز به قیمت ۸۱,۲۵۰ دلار چکش خوردند. در این حراج تابلوی «بیشه» سهراب سپهری به قیمت ۱۳۷,۵۰۰ دلار فروخته شد و دو اثر دیگر بسیار کوچک از او با قیمت‌های ۳۷,۵۰۰ دلار و ۳۵.۵۰۰ دلار چوب حراج خوردند. بالاترین قیمت پیشنهادی برای اثر منوچهر یکتایی در حراجی بیست و یکم کریستی به قیمت ۱۳۷,۵۰۰ دلار بود و دو اثر دیگر او به قیمت ۵۲,۵۰۰ دلار و ۴۷,۵۰۰ دلار فروش رفتند. تابلوی «سماور» کوروش شیشه گران نیز به قیمت ۱۰۶,۲۵۰دلار به فروش رسید و تابلوی «قوری چای» او نیز با قیمت ۵۰,۰۰۰ دلار چکش خورد. بالاترین قیمت پیشنهادی برای آثار سیدمحمد احصایی به ترتیب ۸۱,۲۵۰ دلار و ۵۶,۲۵۰ دلار بود.

«شیرین و خسرو» نقاشی از رضا درخشانی هم به قیمت ۵۶,۲۵۰ دلار چکش خورد. اثر نقاشی‌خط نصرالله افجه‌ای که بر اساس نقشه ایران بود نیز در این حراجی به قیمت ۹۳,۷۵۰ دلار به فروش رسید. بالاترین قیمت پیشنهادی برای اثر ناصر اویسی با عنوان «عطر گل رز» در حراجی بیست‌ویکم خاورمیانه کریستی به قیمت ۲۰,۰۰۰ دلار بود و دیگر اثر او با عنوان نوازنده عود در این دوره به قیمت ۲۳,۷۵۰ دلار چکش خورد. اثر بدون عنوان رضا مافی نیز به قیمت ۲۱,۲۵۰ دلار، اثر ناصر عصار با عنوان «قطعه آبی» به قیمت ۱۵,۰۰۰ دلار، اثر ملیحه افنان به قیمت ۱۸,۷۵۰دلار، سه اثر مسعود عربشاهی به قیمت‌ ۱۳,۷۵۰، ۱۱,۸۷۵ و ۹,۳۷۵ دلار و آثار صادق تبریزی با قیمت‌های ۳,۲۵۰، ۹,۳۷۵ و ۱۱,۲۵۰ دلار دیگر آثاری بودند که از هنرمندان ایرانی در بیست و یکمین حراج خاورمیانه کریستی چکش خوردند. از میان ۱۱۳ اثری که در بیست و یکمین حراج سالانه کریستی شرکت داده شدند ۱۴ اثر به فروش نرسیدند که در میان آنها اثر رکنی حائری‌زاده و یکی از آثار رضا درخشانی هم به چشم می‌خورد.