پیشگامان فروش در طرح تابستانه کتاب

گروه فرهنگ‌وهنر: هفته آخر «طرح تابستانه کتاب» در حالی به روزهای پایانی خود رسیده است که بسیاری از کتابفروشان اجرای این طرح را برای رونق بازار راکد کتابفروش‌ها در ماه‌های اخیر مثبت ارزیابی کرده‌اند و معتقدند روشن ماندن چراغ کتابفروشی‏ها با طرح تابستانه کتاب رقم خورده است. ماجرا از این قرار است که دولت برای ترویج کتابخوانی و تحرک بازار کتاب در روزهای آخر اسفند ماه گذشته طرحی را با عنوان «عیدانه کتاب» به اجرا در آورد و به‌دلیل موفقیت نسبی آن، همان ایده را در تابستان جاری هم کلید زده است. بر این اساس علاقه‌مندان کتاب می‌توانند با مراجعه به کتابفروشی و با ارائه کارت ملی می‏تواند تا سقف ۱۰۰ هزار تومان و با تخفیف ۲۰ درصدی خرید کند که در حال حاضر ۹۰ درصد کتابفروشی‏ها عضو این طرح هستند. به گفته کتابفروشان تا کنون استقبال از این طرح بسیار مناسب بوده است و مردم به آن روی خوش نشان داده‌اند. بر اساس آخرین آماری که سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه کرده است تاکنون ۴ میلیارد تومان فروش با اجرای طرح «تابستانه کتاب» در چرخه نشر حاصل شده است و تعداد ۵۹۴ کتابفروشی در این طرح مشارکت دارند.

کتاب‌های پرفروش

بسیاری از مخاطبان بر اساس استقبال مردم از کتاب‌های بازار کالای مصرفی خود را خریداری می‌کنند و تا کنون کتاب‌های پرفروش این طرح آثاری همچون «من پیش از تو» نوشته جوجو مویز با ترجمه مریم مفتاحی - انتشارت آموت، «بیشعوری» نوشته خاویر کرمنت با ترجمه محمود فرجامی - انتشارات تیسا، «ملت عشق» نوشته الیف شافاک با ترجمه ارسلان فصیحی - انتشارات ققنوس، «پس از تو» انتشارات آموت، «شازده کوچولو» نوشته آنتوان دو سنت اگزوپه ری با ترجمه احمد شاملو - انتشارات نگاه، «رویای نیمه شب» نوشته مظفر سالاری - انتشارات کتابسرای معرفت، «داستان خرس‏های پاندا به روایت یک ساکسیفونیست که دوست دختری در فرانکفورت دارد» نوشته ماتئی ویستی بک با ترجمه تینوش نظم جو - انتشارات شمشاد و «هنر شفاف اندیشیدن» نوشته رالف دوبلی و ترجمه عادل فردوسی‏پور، بهزاد توکلی و علی شهروز- انتشارات چشمه در صدر پرفروش‏ترین کتاب‏ها در طرح تابستانه کتاب هستند.

پیشگامی شهرستانی‌ها

کتابفروشی‌های شهرستان‌ها در مقایسه با کتابفروشی‌های پایتخت همواره از فروش کمتری برخوردارند و این نکته دیگر برای فعالان بازار کتاب ثابت شده است. البته کمبود امکانات و مشکل سیستم پخش و توزیع کتاب در شهرستان‌ها را باید یکی از مهم‌ترین افت‌های بازار دانست که بر اقتصاد این حوزه تاثیر هم گذاشته است. نکته قابل توجه در روزهای گذشته و همزمان با برپایی این طرح پیشگامی کتابفروشی‌های شهرستان‌ها و رقابت آنها با کتابفروشی‌های پایتخت بوده است. در این طرح، استان تهران با ۱۱۶ کتابفروشی توانست با بیش از ۴۹۶ هزار نسخه کتاب، رتبه اول پرفروش‏ترین استان‏ها بر اساس کتاب را به خود اختصاص دهد. همچنین، استان اصفهان با ۷۱ کتابفروشی فعال خود تاکنون با بیش از ۳۸۷ هزار نسخه کتاب در صدر پرفروش‌ترین استان بر اساس کتاب قرار گرفت. استان خراسان رضوی نیز با مشارکت ۵۹ کتابفروشی و بیش از ۳۶۹ هزار کتاب، رتبه سوم طرح تابستانه کتاب را از آن خود کرد.کتابفروشی‏های «شهر کتاب» از مشهد، کتابفروشی«رشد» از اهواز و کتابفروشی «کتاب آبان» از مشهد به ترتیب ۶۷۹۱، ۶۷۷۹ و ۶۳۱۰ نسخه کتاب در صدر پرفروش‏ترین کتابفروشی‌های طرح «تابستانه کتاب» بر اساس کتاب قرار گرفته‏اند.

محمد حسین‏زادگان، مدیر موسسه پخش کتاب ققنوس که یکی از مهم‌ترین پخش‌کنندگان کتاب است درباره تاثیر اجرای طرح «تابستانه کتاب» در حال و هوای این روزهای بازار کتاب در کشور می‌گوید: طبیعتا اجرای هر طرحی دارای مزایا و معایب خاصی است، اما با توجه به شرایط و واقعیت‏های موجود در نشر کشور، می‏توان گفت که «تابستانه کتاب» تاثیر فوق‏العاده‏ای بر بازار کتاب ایجاد کرده، به طوری که فروش کتاب در کتابفروشی‏های سراسر کشور با رشدی ملموس روبه رو شده است. او توضیح می‌دهد: از آنجا که ما با کتابفروشان سراسر کشور ارتباط تنگاتنگی داریم، از نزدیک شاهد تاثیرات این طرح هستیم؛ حتی بسیاری از کتابفروشی‏هایی که شرایط شرکت در این طرح را نداشتند، تحت تاثیر این جریان، از استقبال مردم از کتابفروشی‏ها رضایت داشتند و از آن حمایت می‏کردند. مدیر موسسه پخش کتاب ققنوس درباره افزایش حجم کتاب‏های ارسال شده در ایام اجرای «تابستانه کتاب» گفت: طبیعتا هر موسسه پخش کتاب، آمار و ارقام خاص خود را دارد که طبیعتا با سایر موسسات مشابه متفاوت است؛ پخش ققنوس به تمام استان‏های کشور کتاب ارسال می‏کند که در این میان سهم استان‏هایی چون خوزستان و خراسان رضوی بیش از سایر استان‏های دیگر است که این میزان در ایام اجرای «تابستانه کتاب» با همین تناسب افزایش یافته است.

حسین‏زادگان افزود: فارغ از اینکه ممکن است بحث اطلاع‏رسانی در شهر اهواز بهتر از سایر شهرهای دیگر صورت گرفته باشد، به‌طور کلی مردم اهواز بیش از سایر شهرهای کشور به کتابفروشی‏ها سر می‏زنند؛ به طوری که کتابفروشی‏هایی چون «رشد»، «محام»، «شرق» و «جعفری» از جمله کتابفروشی‏هایی هستند که خریدهای عمده‏ای از ما دارند. وی همچنین درباره ناشرانی که آثار بیشتری از آنها از طریق پخش ققنوس به سراسر کشور ارسال می‏شود، گفت: طبیعتا بیشترین آثار ارسال شده از سوی پخش ققنوس متعلق به انتشارات ققنوس است اما پس از آن ناشرانی چون نیستان و آموت و در حوزه کودک و نوجوان هم، ناشرانی چون آفرینگان و پرتغال، بیشترین درخواست و ارسال به سراسر کشور را داشته‏اند.

مدیر موسسه پخش کتاب ققنوس تاکید کرد: درحال حاضر، با توجه به جمیع جوانب حوزه نشر، طرح «تابستانه کتاب» بهترین کار ارائه یارانه کتاب به مردم است. اجرای چنین طرح‌هایی تاکنون بی‏سابقه بوده و رضایت همه دست‏اندرکاران حوزه نشر را در پی داشته؛ چرا که اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حالا به داد کتاب و فعالان این حوزه نمی‏رسید، فردا دیگر خیلی دیر بود.حسین‏زادگان افزود: با توجه به اینکه تعداد زیادی از کتابفروشی‏ها در تهران تعطیل شدند و امروز نیز بسیاری از کتابفروشان شیرازی در آستانه تعطیلی هستند، لازم است در کنار این طرح‌ها، طرح‌های مکمل دیگری برای هدایت سرمایه بیشتر به سمت کتابفروشی‏ها طراحی شود.

ایده کتابفروش‌ها

همزمان با اجرای این طرح کتابفروشی‌های زیادی برای جذب مشتری به طراحی ایده‌های دیگری هم پرداختند.مثلا برخی با برگزاری نشست‌های فرهنگی و برپایی مراسم دیدار با اهالی قلم و... سعی کردند به رونق فروش در این روزها بیفزایند. در همین رابطه مجید غلامی جلیسه مدیرعامل موسسه خانه کتاب در یادداشتی نوشته است: یکی از اتفاقات خوب طرح «تابستانه کتاب» و طرح قبلی (عیدانه کتاب)، تهییج و ابتکار عمل کتابفروشی‏ها برای تبلیغات و بازاریابی بود که در نوع خودش جالب توجه است. هیجانی که کتابفروشی‏ها در این طرح و طرح‌های قبلی داشتند، یکی از عواملی است که کمک قابل توجهی در توسعه بازار این کتابفروشی‏ها داشته است و کتابفروشی‏های موفق این طرح، کتابفروشی‏هایی بودند که خلاقانه ایده‏های مختلف بازاریابی و تبلیغات را در فضای مجازی و فیزیکی پیاده کرده‏اند.