مجموعه‌های نمایشی امسال تلویزیون نسبت به سال‌های قبل افت کرده است

کاهش مخاطبان سریال‌های تلویزیون

گروه فرهنگ و هنر: سیما امسال در ماه رمضان راه سریال‌های بی رونق نوروزی را در پیش گرفت. پس از سال‌هایی که مردم عادت کرده بودند در نوروز روی برنامه‌های تلویزیون تمرکز کنند و از سریال‌ها در عید دیدنی‌ها سخن بگویند، هیچ خبری در نوروز ۹۵ نبود و در عوض حرف مردم درباره بیماری استاد شجریان و عباس کیارستمی بود، چون نه «پایتختی» پخش شد، نه «کلاه قرمزی» ای. ماه رمضان هم انگار به همین سیاق می‌خواهد پیش برود. کم‌رونقی سریال‌هایی که سهم عمده نادیده گرفتن آنها را می‌توان گردن جام ملت‌های اروپا ۲۰۱۶ انداخت.

گروه فرهنگ و هنر: سیما امسال در ماه رمضان راه سریال‌های بی رونق نوروزی را در پیش گرفت. پس از سال‌هایی که مردم عادت کرده بودند در نوروز روی برنامه‌های تلویزیون تمرکز کنند و از سریال‌ها در عید دیدنی‌ها سخن بگویند، هیچ خبری در نوروز ۹۵ نبود و در عوض حرف مردم درباره بیماری استاد شجریان و عباس کیارستمی بود، چون نه «پایتختی» پخش شد، نه «کلاه قرمزی» ای. ماه رمضان هم انگار به همین سیاق می‌خواهد پیش برود. کم‌رونقی سریال‌هایی که سهم عمده نادیده گرفتن آنها را می‌توان گردن جام ملت‌های اروپا ۲۰۱۶ انداخت. ۱۱ روز از ماه رمضان گذشت و حس ناامیدی برای همه آنهایی که سال‌ها دل به سریال‌های این ماه و پای تلویزیون نشستن‌های بعد از افطارش خوش کرده بودند، رخ نمود. هرسال اعضای خانواده بعد از افطار نای تکان خوردن نداشتند و آنچه بیش‌ازپیش وادارشان می‌کرد قید جذابیت‌های خیابان‌های شهر در ساعات پس از افطار را بزنند و حتما در خانه بمانند نشستن پای تلویزیون و تعقیب سریال‌هایی بود که نمی‌شد حتی یک قسمت از آنها را از دست داد. درواقع هرسال بخش مهمی از نیروی سریال‌سازی تلویزیون و بهترین‌هایش در این عرصه صرف ساخت مجموعه‌های جذاب برای ماه مبارک رمضان می‌شد و رسانه‌ها با شور و شوق خاصی دنبال این بودند تا ببینند امسال تلویزیون برای مخاطب تشنه سریالش در این ماه مبارک چه کرده است. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که مردم نسبت به سریال‌های تلویزیون دلسرد شده‌اند و در روزهای اخیر تمایلی به تعقیب کارهای مناسبتی تلویزیون نشان نداده‌اند.

چرا مردم پای سریال‌های ماه رمضان می‌نشستند؟

این روند از سال ۱۳۸۰ با پخش سریال خاطره‌انگیز «گمگشته» آغاز شد و هرسال چهار و برخی سال‌ها پنج شبکه اصلی تلویزیون مجموعه‌هایی را برای پخش در شب‌های ماه رمضان آماده می‌کردند. جالب اینکه بعضا ترافیک سریال‌ها در این ماه باعث می‌شد تلویزیون گزینشی کار کند و بهترین‌ها را روی آنتن بفرستد. به همین خاطر اعضای خانواده‌ که هرسال، ماه رمضان را با سریال‌هایش به خاطر سپرده بودند ریموت به دست بلافاصله بعد از تمام شدن سریال یک شبکه، بی‌خیال تماشای موسیقی تیتراژ پایانی می‌شدند و سراغ سریال شبکه دیگر می‌رفتند تا از قافله عقب نمانند. البته که مدیران سیما هم طوری زمان‌بندی می‌کردند که مردم برای سه تا چهار ساعت از پای تلویزیون تکان نخورند و با سریال‌های شبانه و اکثرا قابل‌دیدن و پیگیری، نمک‌گیر تلویزیون در این ماه دوست‌داشتنی باشند. جالب اینکه تعدد سریال‌ها و اینکه خانواده‌ها نمی‌توانستند از آنها به‌راحتی عبور کنند باعث می‌شد بعضا بسیاری از امور روتین زندگی خانواده‌ها تحت‌تاثیر پخش سریال‌ها قرار بگیرد و بعضا مهمانی‌هایی که با افطاری آغاز می‌شد، با تماشای دسته‌جمعی سریال‌های ماه مبارک رنگ و بوی دیگری می‌گرفت، یا حتی برخی از این دورهمی‌ها به خاطر حساسیت سریال‌ها لغو می‌شد!

هجوم شیاطین و فرشتگان به قاب شیشه‌ای

در این میان سریال‌های ماورایی مثل «او یک فرشته بود» یا«اغما» یا مجموعه‌های طنز، پلیسی و مذهبی که سرآمدشان «صاحبدلان»، «میوه ممنوعه»، «متهم گریخت»، «زیرزمین» و«خانه‌به‌دوش» بود، آن‌قدر موردتوجه قرار گرفتند که چندبار دیگر در شبکه‌هایی مثل تماشا و آی‌فیلم پخش شدند و بازهم بیننده بسیاری داشتند. روند سالی چهار یا حتی پنج سریال در ماه مبارک رمضان تا سال ۹۳ ادامه داشت و در این سال تعداد مجموعه‌ها به عدد سه رسید؛البته با این هدف که کیفیت محتوای این مجموعه‌ها افزایش یابد. بااین‌حال بازهم سریال‌های شبانه ماه مبارک چیزی حدود ۲ تا ۳ ساعت مردم را پای تلویزیون نگه می‌داشت. سال گذشته ورود «پایتخت ۴» به کنداکتور پخش ماه رمضان رونق دوباره‌ای به سریال‌های این ماه داد و البته با پخش مجموعه «دردسرهای عظیم ۲» و مجموعه موفق «گاهی به پشت‌سر نگاه کن» تلویزیون در رمضان ۹۴ هم ایام خوشی را تجربه کرد.

عقبگرد سریال‌های بعد از افطار

داستان رمضان ۹۵ اما متفاوت و عجیب بود. بی‌پولی سیما و تغییرات کنداکتور پخش رقابت‌های یورو ۲۰۱۶، بهانه مناسبی برای مسوولان شبکه سه بود تا بی‌خیال ساخت و تولید سریالی تازه و مناسبتی برای ماه رمضان شوند و در ساعات مرده تلویزیون، مجموعه تکراری «پنجمین خورشید» را روی آنتن بفرستند. درعین‌حال دو شبکه دیگر یعنی شبکه یک و دو مجموعه‌های تازه‌ای روی آنتن فرستادند که بعد از یک هفته از پخششان می‌توان به‌صراحت گفت ناامیدمان کرده‌اند و شکست‌خورده به‌حساب می‌آیند. مجموعه «پادری» که قرار بود بانام «دودکش۲» در ایام نوروز امسال روی آنتن بیاید، ادامه داستان‌های مربوط به قالیشویی مشتاق و طنازی‌های هومن برق‌نورد و بهنام تشکر در قالب دو باجناق و دو رقیب مخفی یا دو دوست نزدیک است که طنزش اصلا درنیامده و نمی‌خنداند. به‌نحوی‌که به نظر می‌رسد این ساخته محمدحسین لطیفی از فصل اول آن‌هم ضعیف‌تر و سطحی‌تر است. از طرفی این سریال برای ایام نوروز تهیه‌شده و برخلاف سری اولش هیچ سنخیتی با ماه مبارک رمضان ندارد و شاید از این حیث هم ضربه خورده باشد.

همچنین سریال «برادر» هم این شب‌ها از شبکه دوم تلویزیون روی آنتن رفته که باوجود برتری نسبی در مقایسه با «پادری» اما فاصله زیادی با سریال‌های شاخص سال‌های گذشته ماه مبارک دارد. جواد افشار بعد از «کیمیا» این‌بار سریالی ۳۰ قسمتی و اجتماعی برای تلویزیون ساخته و از بازیگران قابلی هم استفاده کرده تا خانواده‌ها را برای ساعتی پای تلویزیون دور هم جمع کند و اعضای خانواده بعد از افطاری بی‌خیال تلفن‌های هوشمند خود و سرگرمی‌های دیگر شده یا قید سریال‌های پوچ شبکه GEM را بزنند، اما برای رسیدن به این مهم کار سختی در پیش دارد. سریال جواد افشار بعد از گذشت یک هفته از پخش طرفداران زیادی پیدا نکرده است. به عبارتی بیشتر مردم با عبارت « بد نیست» از محتوا و کیفیت این سریال یاد می‌کنند، اما به‌هرحال باید تا پایان داستان منتظر ماند و دید ناکامی‌های تلویزیون در رمضان ۹۴ با پیشرفت داستان «برادر» تا حدودی جبران خواهد شد یا نه.