ملاقات با هنرهای بی‌سروصدا
گروه فرهنگ و هنر: جشنواره جوان هنرهای تجسمی فجر در حالی هشتمین دوره خود را فردا در موسسه هنری صبا آغاز می‌کند، که تا پیش از این جشنواره‌های فرهنگی و هنری فجر زیر سایه فیلم و موسیقی، مهجور مانده بودند. درست همزمان با آغاز نخستین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر بود که تبادل هنری هنرمندان تجسمی ایرانی با جهان وارد فاز تازه‌ای شد و در حراجی‌های بزرگ هنری جهان نام هنرمندان ایرانی بیش از پیش تکرار شد. در این مدت و به‌ویژه در یکی، دو سال اخیر رونق بازار گالری‌ها با عرضه گسترده آثار هنری از قبیل تابلوهای نقاشی، ‌مجسمه، عکس، آثار گرافیکی و... افزایش چشمگیر یافت و چهارمین دوره حراج بزرگ تهران در ابتدای امسال توانست با پشت سر گذاشتن رقم 21 میلیارد تومان و افزایش 90 درصدی ارزش فروش، رکوردی بی نظیر به جای گذاشت. این در حالی است که برگزاری نمایشگاه متعدد داخلی و خارجی از آثار چهره‌های شاخص و جوان ایرانی بر رونق بازار گالری‌ها و آثار تجسمی افزوده است. به هر حال در چنین شرایطی هشتمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر، فردا با حضور هنرمندان عرصه‌های مختلف هنری در موسسه هنری صبا آغاز به‌کار می‌کند. در هشتمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر در بخش رقابتی 4915 هنرمند خارجی و ایرانی، 9230 اثر خود را در سایت جشنواره بارگذاری کردند که از این میان 105 هنرمند از 40 کشور جهان در جشنواره هشتم فجر شرکت کردند.

حضور پرشور هنرمندان آکادمیک

خبرگزاری هنرآنلاین در این باره نوشته است که خوشبختانه امسال حضور هنرمندان چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین‌الملل پررنگ‌تر از گذشته بوده است، وضعیت آماری هنرمندانی که آثار خود را برای حضور در بخش رقابتی جشنواره هشتم تجسمی فجر به ثبت رساندند نشانگر این موضوع است که بیش از ۸۵ درصد شرکت‌کنندگان در این رویداد هنری دارای تحصیلات آکادمیک هستند. بر اساس اعلام دبیرخانه این رویداد هنری از میان ۴۹۱۵ هنرمند مشارکت کننده در جشنواره هشتم ۴۲۷۲ هنرمند در مقاطع مختلف دانشگاهی و حوزوی به تحصیل پرداخته‌اند و تنها ۶۴۳ هنرمند دارای مدرک دیپلم یا محصل هستند. هنرمندان مشارکت‌کننده در هشتمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر به تفکیک مدارک تحصیلی به این شرح هستند: تعداد شرکت‌کنندگان دکترا ۹۰، شرکت‌کنندگان کارشناسی ارشد ۱۳۴۴، شرکت‌کنندگان کارشناسی ۲۳۵۲، شرکت‌کنندگان کاردانی ۴۸۱، شرکت‌کنندگان دانشجو ۱۳۹۲، شرکت‌کنندگان دیپلم ۵۳۶، تعداد شرکت‌کنندگان حوزوی ۵ و تعداد شرکت‌کنندگان محصل۱۰۷ نفر که نشان‌دهنده جشنواره‌ای آکادمیک است.


زنان هنرمند دوشادوش مردان هنرمند

از میان 4915 هنرمندی که آثار خود را در سایت هشتمین جشنواره تجسمی فجر ثبت کردند؛ 2657 هنرمند زن و 2258 هنرمند مرد حضور دارند. این در حالی است که در این دوره از جشنواره، مشارکت شرکت‌کنندگان نشان می‌دهد که هنرمندانی از تمام استان‌های کشور آثار خود را در سایت جشنواره به ثبت رسانده‌اند. بر همین اساس از میان 31 استان ایران 4810 هنرمند آثار خود را در سایت ثبت کرده‌اند که از این میان 3050 هنرمند شهرستانی و 1865 هنرمند تهرانی هستند.


حضور پررنگ هنرمندان خارجی

با توجه به تغییرات صورت گرفته در نحوه برگزاری جشنواره هشتم که هنرمندان می‌توانستند در مدیاهای مختلف به ارائه آثار خود بپردازند؛ ۱۰۵ هنرمند از کشورهای تونس، پاکستان، ترکیه، کرواسی، اوکراین، ایتالیا، صربستان، کوبا، قرقیزستان، ارمنستان، ایالات متحده آمریکا، بلغارستان، روسیه، رومانی، کلمبیا، هند، اندونزی، بنگلادش، پرو، آلمان، ازبکستان، اسپانیا، اسلوونی، برزیل، بریتانیا، بلاروس، بلژیک، بوسنی و هرزگوین، تایلند، جمهوری چک، سودان، فرانسه، قبرس، قزاقستان، کانادا، لبنان، لهستان، مالزی، مکزیک و هلند آثار خود را در سایت جشنواره ثبت کردند. این در حالی است که کشور تونس با ۱۲ اثر از ۱۱ هنرمند بیشترین درخواست را در میان کشورها برای حضور در جشنواره تجسمی فجر داشته است.


بخش‌های جنبی

امسال بخش‌های جنبی مختلفی در جشنواره حضور دارد که از میان آنها می‌توان به بخش مفاخر، آرتکس، همایش، فیلم مستند تجسمی و نمایشگاه بخش امام رضا (ع)، هنر مقاومتی و هنر ملی در کنار بخش اصلی نمایشگاه اشاره کرد. بخش همایش با عنوان «هنر ایران و جهانی شدن» برگزار می‏‌شود، به علاوه در بخش آرتکس که از 14 تا 17 اسفند ماه در موسسه صبا برگزار می‏‌شود، فعالان عرصه تجسمی می‏‎توانند دستاوردهای خود را در بخش‎های مختلف به مخاطبان هنرهای تجسمی معرفی کنند. در این راستا رسانه‎ها، شرکت‌ها، آموزشگاه‏‌ها، دانشگاه‎ها، ناشران و... که فعالیت‎های آنان موجب رونق‌بخشی حوزه تجسمی می‏‌شود در این بخش معرفی می‏‌شوند.


تقدیر از 8 پیشکسوت هنر معاصر

یکی دیگر از بخش‌های جنبی جشنواره امسال بخش مفاخر است. در این بخش قرار است ۸‌پیشکسوت عرصه هنرهای تجسمی در اختتامیه این دوره از جشنواره مورد تقدیر قرار ‌گیرند. ضمن اینکه معرفی حامیان برتر هنرهای تجسمی مانند رسانه‎ها و نگارخانه‌ها نیز در افتتاحیه این دوره از جشنواره تجسمی فجر مورد تقدیر قرار می‌گیرند.


هنر ملی و هفته‌های فرهنگی مکزیک و صربستان

بخش مدعو پای ثابت و همیشگی جشنواره هنرهای تجسمی فجر است؛ اما امسال این بخش به شکلی که در سال‎های قبل برگزار می‏‌شد، برگزار نمی‌شود. امسال بخش جدیدی به نام «فجر و هنر ملی» شکل گرفته است که به نگارگری و خوشنویسی دو هنر ناب ایرانی اختصاص دارد و همزمان با نمایشگاه صبا در فرهنگسرای نیاوران برگزار می‏‌شود. همچنین امسال با دعوت ایران دوهفته فرهنگی نیز در جشنواره هنرهای تجسمی فجر برگزار می‏‌شود که در آنها آثار هنرمندان مکزیک و آثاری از هنرمندان صربستان به نمایش گذاشته می‌شود.


حضور پررنگ جشنواره فجر در استان‌ها

هشتمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر همزمان با تهران در ۲۰ استان آذربایجان‌شرقی، البرز، چهارمحال‌و بختیاری، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خوزستان، سمنان، فارس، قزوین، قم، کردستان، کرمانشاه، گلستان، گیلان، لرستان، همدان، یزد، اصفهان و کرمان برگزار می‏‌شود.


طوبای فجر

همچنین طوبای فجر که معادل نشان درجه یک هنری است، امسال به کسانی داده می‌شود که پیشکسوت هستند؛ هرچند به گفته مجتبی آقایی دبیرکل جشنواره در انتخاب این هنرمندان تنها سن ملاک نبوده است. افتتاحیه این دوره از جشنواره تجسمی فجر ساعت 18 روز 9 بهمن در موسسه صبا برگزار و اختتامیه این دوره از جشنواره نیز روز 8 اسفندماه در تالار وحدت برگزار می‏‌شود.