دنیای اقتصاد:
در اقتصاد ایران، ضعف تولید برق بهعنوان یک نهاده اساسی تولید، سال به سال تداوم مییابد که این امر باعث تضعیف ظرفیت عرضه کالاها و خدمات شده و در نتیجه حتی با وجود افزایش تقاضا ، توان پاسخگویی وجود ندارد. افزودن این نکته به کاهش تقاضای موثر معمای رکود تورمی اقتصاد ایران است که حتی تلاشهای مالی و پولی برای کنترل تورم را بیاثر میکند.
احمد تشکینی / رئیس موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
موضوعات اقتصادی ایران در دولت چهاردهم را میتوان در چهار سطح فراکلان (بینالمللی)، کلان، بخشی و خرد (خانوار و بنگاه) طبقهبندی کرد. در سطح اول یعنی فراکلان باید مجموعه اولویتهای بیرونی (عمدتا مرتبط با خارج از مرزهای کشور) مانند رفع تحریمها، FATF، توسعه روابط با همسایگان و فراروندهای فناوری شامل انقلاب صنعتی چهارم و هوش مصنوعی موردنظر قرار گیرد.
دنیای اقتصاد:
چالشهای تولید و توزیع برق، مشکلات ساختاری اقتصاد در حال توسعه ایران هستند. تولید و توزیع برق در ایران گرفتار چالشهای پیچیدهای شده است. افت شبکه و ناکارآمدی بخش توزیع و انتقال، انحصار طبیعی و قیمتگذاری مانع انگیزههای لازم برای سرمایهگذاری در این بخش شده است. از طرف دیگر بدمصرفی در بخش تقاضا نیز به چالشها افزوده است. بنابراین برنامه بلندمدتی برای بهبود کارآیی شبکه توزیع و انتقال، ترغیب تولید برق بهواسطه بخش خصوصی از طریق امنتر کردن حقوق مالکیت و رفع قیمتگذاری در کنار اعمال سیاستهایی برای مدیریت بدمصرفی لازم است.
دنیای اقتصاد -مرضیه احقاقی:
انتشار گاز و انفجار در معدن زغالسنگ معدنجو در طبس در ساعت ۲۱ روز پایانی شهریور ماه ۱۴۰۳ به از دست رفتن جان کارگران بسیاری منتهی شده است. هنوز عملیات امداد و نجات در این معدن به سبب تراکم قابلتوجه گاز متان به انتها نرسیده، اما بسیاری این حادثه را با تلفات بسیار بالا و بزرگترین حادثه معدنی کشور عنوان کردهاند. درطول سالهای گذشته شاهد بروز حوادث متعدد معدنی بودهایم که جان کارگران را گرفته است. حادثه معدن زغالسنگ سنگرود در سال ۱۳۷۶ جان ۳۸ نفر و حادثه معدن زغالسنگ یورت استان گلستان در سال ۱۳۹۶ جان ۴۳ معدنچی را گرفت. در سالجاری نیز شاهد بروز حوادث متعدد معدنی در کشور بودهایم. حادثه در معدن زغالسنگ طرزه، جان ۶ کارگر را گرفت. حادثه معدن شازند نیز جان ۴ کارگر را گرفت و هنوز با گذشت چند ماه نتوانستهاند پیکر کارگر چهارم را از زیر آوار بیرون بیاورند. در اولویت نبودن ایمنی کارگران، فصل مشترک اغلب حوادث معدنی است. نادیدهگرفتن ایمنی از سیاستهای کلان اقتصادی آغاز میشود و تا کسب سود حداکثری از سوی معدنداران بهجای توجه به جان و ایمنی کارگران ادامه مییابد.
دنیایاقتصاد - فاطمه صالحی:
صنعت معدن و صنایع معدنی، بهعنوان یکی از ستونهای اصلی اقتصاد ایران، در سالهای اخیر با چالشهای متعددی روبهرو بودهاند. در میان این چالشها، قطعی مکرر برق در فصول گرم سال به یکی از موانع بزرگ پیشروی این صنایع تبدیل شده است. این مساله نهتنها بر تولید و بهرهوری این صنایع تاثیر منفی گذاشته، بلکه خسارات قابلتوجهی نیز به اقتصاد کشور وارد کرده است. صنایع معدنی به دلیل ماهیت فعالیتهای خود، مصرفکنندگان عمده انرژی الکتریکی هستند. فرآیندهای استخراج، خردایش، فرآوری و تولید محصولات معدنی، همگی نیازمند مصرف مقادیر قابلتوجهی برق هستند. این وابستگی شدید به انرژی الکتریکی، صنایع معدنی را در برابر نوسانات و کمبودهای شبکه برق کشور بهشدت آسیبپذیر کرده است.
دنیای اقتصاد :
با وجود معجزه توسعه صنعتی، ارزیابی محدودیتهای رشد فراگیر در بنگلادش بر وجود سه عامل حیاتی تاکید دارد. دو مورد از این موارد عرضه ناکافی انرژی و فقدان تنوع اقتصادی در سبد صادراتی است؛ اما سومین محدودیت به حقوق مالکیت ناامن مربوط میشود.
دنیای اقتصاد:
محدودیت منابع آب در کنار عوامل مختلف، اعم از تغییرات اقلیمی، خشکسالی و... که موجب تشدید آن شده، طی دهههای اخیر مسیر رشد و توسعه کشورها را با چالش جدی مواجه کرده است. این مساله در ایران نیز به دلیل قرار گرفتن در اقلیم خشک و نیمهخشک جهان در کنار نقش پررنگ و کلیدی عوامل انسانی، سطوح بالای ناکارآمدی مدیریتی و تضاد منافع که در ایجاد و تشدید این بحران نقش داشته، آن را به یک بحران جدی و برنامهریزی برای پیشگیری از تشدید آن را به یک ضرورت تبدیل کرده است.
دنیای اقتصاد:
در بحث خامفروشی و فرآوری مواد معدنی، تحلیل هزینه-فایده یک ابزار ضروری برای سیاستگذاری است. در برخی حوزههای معدنی ممانعت از خامفروشی تنها به زیان کشور تمام میشود و باعث اتلاف منابع است؛ درحالیکه در سایر حوزههای معدنی تداوم خام فروشی بهدلیل نوسان قیمتهای جهانی و رقابت بالا، دیگر امکانپذیر نیست. برای مثال، درباره مس با عیار پایین، فرآوری در محل معدن میتواند ضروری باشد؛ درحالیکه برای سنگهای تزیینی، صادرات بهصورت خام ممکن است توجیه اقتصادی داشته باشد.
دنیای اقتصاد:
تورم تولیدکننده بخش صنعت اگرچه در ۱۲ماه منتهی به مردادماه نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است، با وجود این، بررسی مولفههای تاثیرگذاری همچون نرخ ارز، نقدینگی و ارزش افزوده صنعتی حاکی از این است که هزینه بنگاههای صنعتی همچنان در مسیر افزایشی قرار دارد.
دنیایاقتصاد:
وزیر نیرو با بیان اینکه اشکال بزرگ صنعت برق کشور ناترازی اقتصادی است، گفت: انرژیهای تجدیدپذیر یکی از روشهای مطمئن برای جبران ناترازی برق است و باید برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر گامهای جدیتری برداریم.به گزارش پایگاه اطلاعرسانی وزارت نیرو (پاون)، عباس علیآبادی، در مراسم تکریم و معارفه معاون وزیر و رئیس سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری برق ایران با بیان اینکه هماکنون ایران در حوزه تولید و توسعه صنعت برق در ردیف کشورهای برتر جهان است، ادامه داد: اشکال بزرگی که در صنعت برق وجود دارد، ناترازی اقتصادی در این حوزه است که سبب شده است میزان مصرف برق نسبت به ظرفیتهای تولید بهشدت افزایش پیدا کند و از سوی دیگر منابع مالی کافی برای توسعه ظرفیت تولید برق از بین برود.
دنیایاقتصاد: سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه از منظر مراجع ملی و بینالمللی هواشناسی، سال آبی جدید، سالی خشک و نسبتا گرم برای ایران پیشبینی شده است، گفت: این یعنی سایه شوم تغییرات اقلیمی همچنان بر روی منابع آبی بوده و کشورمان راه دیگری جز سازگاری با این شرایط و مدیریت مصرف آب ندارد.
دنیای اقتصاد:
تحلیل بخش صنعت در ایران نشان میدهد که بهرغم رشد این بخش طی چند دهه گذشته نوسانات آن نیز بسیار زیاد بوده است. براساس شاخص ارزشافزوده، عمدهترین صنایع کشور مبتنی بر مزیت انرژی ارزان، دسترسی به منابع معدنی و همچنین کشاورزی هستند. همچنین متوسط نسبت واردات واسطهای به ارزش تولیدات در کل اقتصاد ایران ۵.۸درصد و متوسط مذکور برای بخش صنعت ۱۱.۸درصد است. این امر نشان میدهد که بخش صنعت در ایران وابستگی بیشتری به واردات برای تولید دارد. همچنین بررسی تحولات شاخصهای مختلف علم و فناوری در بخش صنعت در ایران نشان میدهد که از سالهای ابتدایی دهه ۱۳۹۰ شمسی، روند ارتقای فناورانه در بخش صنعت کشور به کندی پیش میرود. سیاستهای حمایتی از بخش صنعت نیز یا بهدرستی در جهت توانمندسازی و ایجاد قابلیتهای رقابتی و فناوری صنایع مذکور نبوده یا با ایجاد انحصار سبب کاهش انگیزه رشد و نوآوری در این صنایع شده است. دخالت دولت در قیمتگذاری، مدیریت غیرمستقیم دولت و... همچنین باعث شده است تا تاثیر حمایتهای دولتی از صنایع خنثی شود.
دنیای اقتصاد:
مهمترین عارضهای که صنعت برق در سالهای اخیر به آن دچار شده، ناترازی در تامین و تقاضای برق در ایام اوج مصرف است. بررسی شاخصهای کلان بخش برق در سال ١٤٠٢ نشان میدهد که اگرچه ظرفیت اسمی نیروگاههای کشور ۱.۷درصد افزایش یافته، اما رشد تقاضای برق در زمان پیک ۵.۸درصد بوده و به همین دلیل ناترازی برق شدت گرفته است. همچنین بار تامیننشده در اوج تقاضا در سال ۱۴۰۲، ۱۲۴۴۳مگاوات بوده است. این میزان در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۰ به ترتیب ۹۶۹۰ و ۱۱۹۲۶مگاوات بوده که بیانگر افزایش ۲۸.۴درصدی و تشدید ناترازی برق است.
دنیایاقتصاد: وزیر صمت راهبردهای تحقق جهش تولید با مشارکت مردم را ایفای نقش مستمر و متعهدانه تشکلهای بخش خصوصی دانست و تاکید کرد که در تلاشیم تا زمینه اجرای این راهبرد را فراهم کنیم.
دنیایاقتصاد: معاون درآمد و امور مشترکان آبفای استان تهران گفت: ۵درصد از تهرانیها ۱۵درصد از آب شرب تهران را مصرف میکنند که برای این مشترکان علاوه بر اخطار، محدودیتهایی در روز ایجاد میشود.