گروه صنعت‌ و معدن: یورو مانیتور، در تحلیلی با بررسی وضعیت و چشم‌انداز صنعت محصولات آرایشی و بهداشتی در ایران، معتقد است رشد آتی این صنعت کاملا وابسته به شرایط سیاسی و وضعیت کلی اقتصاد ایران است. صنعت کالاهای مراقبت‌های شخصی و زیبایی به صنعت ساخت و تولید کالاهای لوکس مصرفی و لوازم آرایشی ـ بهداشتی گفته می‌شود که اغلب برای زیبایی و آرایش مورد استفاده قرار می‌گیرند. از محصولات زیرمجموعه‌ مراقبت‌های شخصی می‌توان به عطر، ریش‌تراش، شامپو، مسواک، خمیردندان و... اشاره کرد. این صنعت بازار پررونق و گسترده‌ای در سراسر جهان از جمله ایران دارد.


براساس گزارش موسسه یورو مانیتور (یکی از شرکت‌های تحلیل بازار) به دلیل آگاهی و اطلاعات اندک مصرف‌کنندگان ایرانی در مورد کالاهای متفاوت، رده‌های اصلی کالاهای مراقبت‌های شخصی و زیبایی در این کشور همچنان بی‌رونق است. از این‌رو، این صنعت از پتانسیل‌های بالقوه و چشمگیری برای رشد ‌برخوردار است. در سال 1393، محصولاتی مثل مراقبت از پوست، محصولات ضدآفتاب، محصولات آرایشی مخصوص آقایان و... رده‌هایی با پایین‌ترین پایگاه و زمینه‌ فروش قلمداد می‌شدند. از سوی دیگر، کالاهای مربوط به مراقبت‌های شخصی و زیبایی در زمره‌ برخی از سودده‌ترین کالاهای واردکنندگان ایرانی بودند. نویسندگان این گزارش پیش‌بینی می‌کنند که افزایش دانش و آگاهی مصرف‌کنندگان به رشد قابل‌توجه این کالاها که از بیشترین رشد در این ناحیه برخوردارند، منجر خواهد شد. همزمان، متعاقب بالا رفتن نرخ تورم، افزایش بهای واحد این کالاها، تداوم خواهد یافت. تاکنون افزایش نرخ تورم سهم بسزایی در رشد نرخ قیمت‌ها داشته است. این افزایش بها در مقایسه با سال پیش از آن (1392) کمتر بوده است.


مشتریان و قیمت‌های جدید

بهای واحد کالاهای آرایشی و بهداشتی در سال ۱۳۹۲ افزایش چشمگیری را شاهد بودند. با این حال، پس از روی کار آمدن دولت یازدهم، وضعیت بازار در سال ۱۳۹۳ به‌تدریج ثبات یافت. افزایش قیمت تقریبا تمام اقلام منطقی‌تر شد و مشتریان به‌تدریج به این افزایش قیمت‌ها عادت کردند و امکانی فراهم شد تا کالاهای مراقبت‌های شخصی و زیبایی به‌تدریج رشد قابل‌توجهی را به ثبت برسانند. این در حالی است که رشد این محصولات تا سال ۱۳۹۲ روندی پیوسته و یکنواخت را از سر گذرانده بودند.


عملکرد مطلوب شرکت‌های چندملیتی

براساس این گزارش، شرکت‌های داخلی فعال در حوزه‌ محصولات آرایشی و بهداشتی اکثرا در حوزه‌ رده‌های اصلی این صنعت، از جمله تولید صابو‌ن و شامپو بسیار فعال‌ هستند. این در حالی است که استراتژی شرکت‌های خارجیِ چندملیتی در ایران، تمرکز بر تولید رده‌های جدیدتری همچون کالاهای بهداشتی و مراقبت از پوست است. این شرکت‌ها به این دلیل این بخش از بازار را برگزیده‌اند، چون در آن سطح رقابت با برندهای ارزان داخلی چندان شدید نیست و از پتانسیل‌های رشد مشهودتری برخوردار است. با این حال، برخی شرکت‌های خارجی کوشیده‌اند در ایران کارخانه‌ احداث کنند تا بتوانند برندهای چندملیتی نظیر «لوکس» را در داخل کشور تولید کنند. این تمهید سبب خواهد شد که بهای واحد کالاهای آنها ارزان‌تر تمام شود و توان رقابت‌پذیری‌ آنها با برندهای ارزان داخلی، حتی در حوزه‌ محصولات اصلی نظیر صابون، افزایش یابد.


استراتژی‌های متفاوت شرکت‌ها

در حالی که استراتژی شرکت‌های خارجی چندملیتی به بازار فرستادن کالاهایی با کارکردهای جدید است (از جمله عرضه‌ شامپو‌هایی برای موهای آسیب‌دیده)، تولیدکنندگان داخلی ترجیح می‌دهند کالاهای موفق این شرکت‌های خارجی را با بهایی به‌مراتب ارزان‌تر تقلید و همانندسازی کنند. برای مثال، در سال ۱۳۹۳، چند شرکت داخلی اقدام به تولید و عرضه‌ شامپوهای ضدشوره کردند و این در حالی بود که چند سال قبل‌تر از آن، چندین شرکت خارجی محصولات موفقی را در این حوزه‌ روانه‌ بازار کرده بودند.


پیش‌بینی چشم‌انداز رشد در آینده

بر اساس پیش‌بینی یورو مانیتور، رشد آتی صنعت محصولات مراقبت‌های شخصی و زیبایی ایران کاملا وابسته به شرایط سیاسی و وضعیت کلی اقتصاد ایران است. در صورتی که تحریم‌های بین‌المللی مربوط به برنامه‌ هسته‌ای ایران همچنان سختگیرانه‌تر شود، شرکت‌های چندملیتی قادر به ادامه‌ کسب‌وکار خود در ایران نخواهند بود و بنابراین، مصرف‌کنندگان مجبور خواهند شد به کالاهای عرضه ‌شده‌ شرکت‌های داخلی روی بیاورند. از سوی دیگر، نمی‌توان سهم نرخ تورم را در تعیین‌ قدرت خرید مردم نادیده انگاشت. اگر نرخ تورم بالا باشد، بسیاری از مصرف‌کنندگان دارای درآمد متوسط قادر به هزینه‌کرد در حوزه‌ کالاهای گرا‌ن‌تر و پیشرفته‌تر مراقبت‌های شخصی و زیبایی نخواهند بود. با این حال، نویسنده‌ این گزارش نتیجه‌گیری می‌کند در صورتی که تحریم‌ها برداشته شوند، وضعیت و شرایط برای این صنعت به‌کلی دگرگون خواهد شد.