توافق‌نامه هسته‌ای و اقتصاد ایران
مصطفی رناسی
نایب رئیس کمیسیون صنایع اتاق اصفهان

شرکت مستقیم آمریکا در جنگ ویتنام باعث هزینه‌های مالی سنگینی همراه با تلفات نیروی انسانی بسیار و ناراحتی و عصبانیت مردم آمریکا شد؛ به طوری که سال‌ها دولت‌های آمریکا از هر گونه دخالت نظامی مستقیم در کشورهای مختلف خودداری می‌کردند.

شرکت مستقیم آمریکا در جنگ عراق و افغانستان باعث تلفات نیروی انسانی بسیار و یادآوری مجدد خاطرات آمریکایی‌ها از جنگ ویتنام شد.

مقاومت درخشان ایران در ۸ سال جنگ تحمیلی و حضور قدرتمند در منطقه، توان بالقوه و بالفعل ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای با دارا بودن موقعیت ژئوپلیتیک ممتاز و منابع انسانی و مادی مورد نیاز را عیان ساخت.

جمع‌بندی موارد فوق، استراتژیست‌های آمریکایی را به تغییر نگرش آمریکا به ایران و تغییر جایگاه ایران در دهکده جهانی ترغیب کرد.

پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ و تغییر دولت و به موازات آن نگرش و ادبیات دیپلماسی ایران در رابطه با کشورهای دیگر و به‌خصوص آمریکا چرخه را تکمیل و می‌توان گفت زمینه را برای حضور فعال ایران در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی فراهم کرد. در این راستا اولین چالش پیش رو، حل مساله هسته‌ای ایران بود که به‌عنوان مساله مشترک ایران و آمریکا و اروپا مطرح شد و ملاحظه شد که با همتی مضاعف از طرف ایران و آمریکا و اروپا مورد واکاوی قرار گرفت.

تلاش مجدد طرفین در ۱۶ ماه گذشته و به‌ویژه درایت، جدیت و حرفه‌ای بودن تیم مذاکره‌کننده ایرانی و حمایت‌ها و ارشاد مسوولان کشور باعث اقدامات موفقیت‌آمیز در این امر شد و امید است که با امضای توافق‌نامه نهایی، به‌طور کلی جایگاه ایران به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای مورد احترام و اقتصاد ایران در ریل خود قرار گیرد که در این رابطه چند نکته قابل ذکر است:

۱- قرار گرفتن اقتصاد ایران در ریل به این معنا است که اگر لکوموتیو مناسب به آن بسته شود، می‌تواند با سرعت مسیر تعالی خود را طی کند.

۲- آنچه مسلم است زیرساخت‌های این ریل برای سرعت‌های زیاد آمادگی نداشته، بلکه زیرساخت‌های آن نیاز به بازسازی یا حتی ایجاد خطوط جدیدالاحداث برای سرعت‌های بالا خواهد داشت.

۳- قرار داشتن در جاده نامناسب سرعت حرکت را محدود می‌کند، از سوی دیگر باید توجه داشت که قرار گرفتن در ریل می‌تواند عقبگردها و مشکلات جدیدی را نیز همراه داشته باشد.

۴- اولویت اول نظام غرب همیشه مسائل اقتصادی و منافع ملی است و لازم است دولت هم اولویت اقتصاد و تولید را در برنامه‌های خود ملحوظ و شفاف کند.

۵- بهبود روابط با غرب اشتهای آنها را برای ورود به بازارهای ایران تحریک کرده و در حال برنامه‌ریزی برای ورود به این بازار بزرگ است که همراه با تهدیدها و فرصت‌های زیر برای اقتصاد ایران است:

الف- شرکت‌های غربی و آسیایی آماده ورود به بازارهای ایران با تکنولوژی روز، شرکت‌های بزرگ، قیمت‌های مناسب و برنامه‌های تدوین شده هستند.

ب- شرکت‌های ایرانی در چند سال گذشته از تحریم و فضای کسب‌و‌کار نامناسب رنج برده‌اند و در شرایط رقابت با آنها نیستند، بنابراین می‌توانند بازارهای داخلی موجود خود را نیز از دست بدهند.

ج- دولت از هم‌اکنون از واحدهای صنعتی و خدماتی برای بازسازی و به روزرسانی تکنولوژی و به موازات آن بهبود فضای کسب‌و‌کار حمایت کند و فعالان اقتصادی نیز ضمن پذیرش چالش‌های فوق نسبت به بازسازی مدیریت و برنامه‌ریزی جهت افزایش بهره‌وری و توان رقابتی خود اقدام و در حل مشکلات کشور نقش‌آفرینی کنند.

در این میان، با درایت دولت تدبیر و امید و اتخاذ استراتژی‌های تولیدمحور و حمایت از بخش خصوصی و اجرای واقعی اصل ۴۴ قانون اساسی از این فرصت طلایی برای رونق اقتصاد و حل مشکلات اجتماعی، معیشتی و اشتغال کشور توفیق حاصل می‌شود.