اتاق بازرگانی کارآفرین؛ نیاز اقتصاد ملی

حسن حسینی رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نگاهی به سخنان این روزهای فعالان اقتصادی حاکی از حساسیت‌ها و اهمیت حضور بخش خصوصی در عرصه‌های مختلف اقتصادی و لزوم فعال‌تر شدن اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی است که مسوولیت خطیر سیاست‌گذاری و شتاب دادن به رشد شاخص‌های توسعه اقتصادی و رونق کسب‌و‌کارهای داخلی را برعهده دارند. در حال حاضر بیش از پنج قرن و در کشور ما بیش از یک قرن از عمر اتاق‏های بازرگانی می‏گذرد و امروزه این نام برای بیشتر فعالان اقتصادی نامی آشنا است. واقعیت این است اهمیت فراوان بخش خصوصی در تصمیم گیری و مشارکت فعالانه آن در اتاق‌های بازرگانی، پارلمان بخش خصوصی را به موقعیتی رسانده که می‌توانند نقش بسیار فعالی در سطح اقتصادی و توسعه بازرگانی داشته باشد؛ اتاقی که مهم ترین رسالت آن استفاده حداکثری از امکانات و مزیت‌های نسبی موجود در کشور برای رشد و توسعه اقتصادی و کسب درآمدهای ارزی از محل صادرات محصولات تولید شده در داخل است و در مرحله بعدی باید با برداشتن موانع و توانمندکردن ارتباطات بین‌المللی، شرایط را برای بازرگانانی که وظیفه خطیر بازاریابی محصولات داخلی را در بازارهای خارج از ایران دارند مهیا کرده و امکان توسعه تولید و گسترش کارآفرینی را با رشد صادرات کالا و خدمات ایرانی فراهم آورد. این موضوع زمانی اهمیت بیشتری می‌یابد که بدانیم با شرایط حاکم بر اقتصاد کشورمان و نیز ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نقش پارلمان بخش خصوصی برای تحقق این سیاست‌ها بسیار حائز اهمیت است؛ نقشی که با اتخاذ تمهیدات لازم باید پررنگ‌تر از گذشته شود، تا با عزم فراگیر بتوان مراحل توسعه کشور را در شرایط سخت کنونی پشت سر گذاشت و وارد یک اقتصاد سالم با نشانه‌های شفافیت، رقابت‌پذیری و عدالت محور شد. برای تحقق این مهم نگارنده به‌عنوان یک عضو کوچک جامعه بزرگ کارآفرینان بر این باور است که اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی با پشتوانه منابع کارشناسی توانمند و متعهد خود، باید طرحی نو دراندازد و به این مساله مهم و اساسی با تدبیر و دوراندیشی بپردازد. همچنین نباید فراموش کرد همان‌طور که بارها صاحبنظران و تحلیلگران اقتصادی تاکید کرده‌اند، یکی از نسخه‌های مهم نفت‌زدایی از اقتصاد ایران و نیز رفع چالش‌های موجود نظیر بیکاری، توسعه کارآفرینی است. به عبارت دیگر نسخه اقتصاد بیمار ایران «کارآفرینی» است. از این‌رو نقش اتاق‏های بازرگانی در توسعه کارآفرینی از طریق توسعه تجارت و به ویژه صادرات غیرنفتی بسیار اثرگذار است. در این باره باید تاکید کرد در بیشتر کشورها، یکی از وظایف‏ اصلی اتاق‏های بازرگانی و بازرگانان هر کشور، گشودن دروازه‏های بازارهای خارجی برای کالاهای تولید شده در داخل است، از این‌رو هر بازرگان نماینده‏ای است که کالاهای تولید شده در کشور خود را به دیگر کشورها عرضه می‏کند؛ امری که البته در ایران با تمام کوشش‌ها چندان محقق نشده است. این در حالی است که هر چقدر اتاق‏های بازرگانی به‌عنوان یک نهاد توسعه‌گرا وظایف، تکالیف و مسوولیت‏هایشان را در توسعه فضای کسب‌وکار و کارآفرینی بهتر انجام دهند، باری از دوش دولت‏ها برداشته خواهد شد. بنابراین به نظر می‌رسد اتاق بازرگانی کارآفرین نیاز امروز ایران برای پیشرفت و توسعه است. از سوی دیگر، کارآفرینان بر این باورند تجارت و تولید دو بال پروازند که باید متوازن حرکت کنند و تضعیف هریک بر شاخص‌های دیگری اثر منفی خواهد گذاشت. بنابراین، اتاق بازرگانی به‌عنوان یک تشکل فراگیر بخش خصوصی و نهاد غیردولتی که متولی توسعه فعالیت‌های مولد اقتصادی و ایجاد فضای امن و مساعد برای کسب‌وکار کارآفرینان است، باید به دنبال شناسایی و احصای چالش‌های فضای تولیدی و رفع موانع از طریق اصلاح فرآیندهای حاکمیتی و قوانین و مقررات و رویه‌ها، نهایتا هماهنگ‌کننده فرآیند «تولید تا تجارت» و روابط تولیدی بین همه بخش‌های اقتصادی باشد؛ امری که با تصویب قانون بهبود فضای کسب‌و‌کار و تشکیل شورای گفت‌وگو بین دولت و بخش خصوصی، بستر مناسبی برای تحقق آن فراهم شده است. در آستانه انتخابات اتاق بازرگانی باید خاطرنشان کرد: نقش تشکل‌های فراگیر در فرآیند تصمیم‌گیری بر هیچ‌کس پوشیده نیست و هر قدر این تشکل‌ها با جلب مشارکت فعالان اقتصادی بخش‌های مختلف توانمندتر باشند، اثرگذاری آنها بیشتر و بهتر خواهد بود. از این رو امید است که اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در دوره جدید خود با توسعه توانمندی‌ها و تحکیم جایگاه خود به‌عنوان یک نهاد غیردولتی، دانایی محور و فراگیر بتواند نسبت به افزایش تاثیرگذاری حضور فعالان اقتصادی در عرصه‌های اقتصادی کشور کمک کند و با به‌کارگیری استراتژی‌های مناسب سهم خود را در توسعه و بالندگی اقتصاد کشور ادا کند. بدون شک این مهم به وقوع نمی‌پیوندد، مگر آنکه دولت، بخش خصوصی و تشکل‌های صنفی و صنعتی با تدوین برنامه‌هایی مشخص و کارآمد در کنار همدیگر قرار گرفته و در برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی اهداف توسعه اقتصادی بر پایه تولید بدون برتری‌جویی بر یکدیگر مشارکت داشته باشند.