گروه صنعت و معدن: بررسی روند واردات تولیدات صنعتی براساس طبقه‌بندی ISIC در سال‌های ۱۳۸۸ تا نیمه نخست سال جاری بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۲۶۲ میلیارد و ۳۵۵ میلیون دلار تولیدات صنعتی وارد کشور شده که بیشترین حجم واردات به سال ۱۳۹۰ با ۵۳ میلیارد و ۴۵۶ میلیون دلار اختصاص داشته است. حجم واردات تولیدات صنعتی در سال ۱۳۸۸ برابر با ۴۸ میلیارد و ۱۱۲ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۹ نیز مجموع واردات ۵۲ میلیارد و ۵۹ میلیون دلار بوده و حجم واردات در سال ۱۳۹۱ نیز به ۴۴ میلیارد و ۵۶۰ میلیون دلار رسیده است، اما در سال ۱۳۹۲ حجم واردات تولیدات صنعتی به ۴۲ میلیارد و ۶۴۹ میلیون دلار رسیده است. در نیمه اول سال جاری نیز در مجموع ۲۱ میلیارد و ۵۱۹ میلیون دلار تولیدات صنعتی وارد کشور شده است.

براساس گزارش دفتر آمار و پایش اقتصادی موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، روند واردات محصولات صنعتی از سال ۸۸ تا نیمه نخست سال جاری بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی اکثر کالای صنعتی با افت واردات مواجه بوده‌اند و تعداد محدودی توانسته‌اند رشد واردات را تجربه کنند. به‌طوری ‌که تنها ۲۱ درصد از مجموع این گروه کالای وارداتی طی ۵/۵ سال مورد بررسی روند رشد ادامه دار را تجربه کرده‌اند و مابقی با افت مواجه بودند.

فرآورده‌های غذایی، منسوجات، کاغذ و فرآورده‌های کاغذی، دارو و فرآورده‌های لاستیکی و پلاستیکی، از جمله کالاهایی هستند که طی سال‌های مورد بررسی روند رو به رشدی داشته‌اند. در سال ۱۳۸۸ مجموع واردات فرآورده‌های غذایی برابر با ۴ میلیارد و ۱۱۷ میلیون دلار بوده که در سال ۸۹ این حجم به ۵ میلیارد و ۸۸۶ میلیون دلار، در سال ۹۰ به ۶ میلیارد و ۲۸۵ میلیون دلار و در سال ۹۱ نیز این رقم، به ۷ میلیارد و ۷۰۹ میلیون دلار رسید. اما در سال ۹۲ حجم واردات فرآورده‌های غذایی به ۸ میلیارد و ۱۶۹ میلیون دلار بیشترین حجم واردات در پنج سال اخیر رسید. این حجم در نیمه اول سال ۹۳ نیز به ۳ میلیارد و ۲۲۶ میلیون دلار رسیده است.

حجم واردات منسوجات نیز در سال ۱۳۸۸ برابر با ۵۲۹ میلیون دلار بوده که با رشد در سال ۱۳۹۲ به ۷۱۷ میلیون دلار رسیده است. حجم واردات منسوجات نیز در نیمه اول سال جاری برابر با ۳۲۰ میلیون دلار بوده است. اما مجموع واردات کاغذ و فرآورده‌های کاغذی نیز در سال ۱۳۸۸ برابر با یک میلیارد و ۱۷۲ میلیون دلار بوده که در سال ۱۳۹۲ این حجم به یک میلیارد و ۶۶۸ میلیون دلار رسید. حجم واردات این کالای صنعتی نیز در نیمه اول سال جاری برابر با ۶۴۵ میلیون دلار بوده است.

اما در مدت زمان مورد بررسی کک و فرآورده‌های حاصل از پالایش نفت بیشتر کاهش حجم واردات را تجربه کرد، به‌طوری ‌که حجم واردات این محصول صنعتی که در سال ۱۳۸۸ برابر با ۵ میلیارد و ۷۱۵ میلیون دلار بوده در سال ۱۳۹۲ به ۶۴۷ میلیون دلار رسیده است.

طی مدت زمان مورد بررسی فلزات پایه نیز افتی قابل توجهی در واردات داشته‌اند به‌طوری‌که حجم واردات آن از ۹ میلیارد و ۲۷۸ میلیون دلار در سال ۱۳۸۸ به ۴ میلیارد و ۶۳ میلیون دلار در سال ۱۳۹۲ رسیده است.

براساس گزارش منتشره سهم واردات فلزات اساسی «با کد ۲۴» از ۱۸ درصد در سال ۱۳۸۸ به ۸ درصد در ۶ ماهه سال ۱۳۹۳ رسیده است. از آنجا که بخش قابل توجهی از واردات این گروه در بخش ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، کاهش سهم واردات این بخش را می‌توان نشانه‌ای از وجود رکود محسوب کرد. رتبه‌ دوم واردات به گروه ماشین‌آلات و تجهیزات «با کد ۲۸» تعلق دارد که طی سال‌های مورد بررسی، به جز سال ۹۱، تغییر قابل توجهی را نشان نمی‌دهد. رتبه سوم واردات طبق طبقه‌بندی ISIC به تولیدات مواد غذایی «با کد ۱۰» اختصاص دارد که سهم آن از ۸ درصد در سال ۱۳۸۸ به ۱۷ درصد در سال ۱۳۹۲ افزایش یافته است. با وجود این، سهم مذکور در ۶ ماه سال ۱۳۹۳ بار دیگر کاهش یافته است. نکته قابل توجه دیگر، کاهش واردات در گروه کک و فرآورده‌های نفتی تصفیه شده «با کد ۱۹» است؛ این گروه که رتبه سوم واردات را در سال ۱۳۸۸ به خود اختصاص داده، سهم آن از ۱۱ درصد در سال ۱۳۸۸ به یک درصد در سال ۱۳۹۳ کاهش یافته است که دلیل آن را باید در قرارگرفتن سوخت‌هایی نظیر بنزین تحت عنوان واردات طبقه‌بندی‌نشده جست‌وجو کرد.

گروه چهارم از لحاظ سهم واردات در سال ۱۳۸۸، گروه محصولات شیمیایی «با کد ۲۰» است که در طول سال‌ها سهم قابل توجهی از واردات را به خود اختصاص داده، گروه تولیدات زارعی و حیوانی، شکار و خدمات مرتبط با آن «با کد ۱» است. سهم واردات این گروه از کل واردات در سال‌های اخیر افزایش یافته، به نحوی که سهم آن در سال‌های ۸۸، ۹۱ و نیمه اول سال ۹۳ به ترتیب برابر با ۸، ۱۳ و ۱۲ درصد بوده است. گروه تولیدات انواع کامپیوتر، محصولات الکترونیکی «با کد ۲۶» از دیگر گروه‌های با سهم بالا در واردات است که ارزش واردات آن در سال‌های اخیر افزایش یافته است. همچنین گروه وسایل نقلیه موتوری تریلر و نیمه تریلر «با کد ۲۹» به جز سال ۱۳۹۱ با افزایش در سهم از واردات روبه‌رو بوده است.

از سوی دیگر ارزش دلاری واردات در پنج گروه اول با بیشترین میزان واردات «به جز مواد غذایی» را نشان می‌دهد. در مدت زمان مورد بررسی تولیدات فلزات پایه یا اساسی تا سال ۱۳۹۱ بیشترین میزان واردات را به خود اختصاص داده؛ اما رشد واردات این گروه در دوره مورد بررسی منفی گزارش شده است.

کارنامه 5 ساله واردات صنعتی