ایسنا: عدم سرمایه‌گذاری در زمینه اکتشاف چه از طرف دولت و چه از طرف بخش خصوصی علت اصلی «در حاشیه بودن بخش معدن» را نمایان می‌کند و این امر موجب شده ایران با وجود ۷۸۶۷ معدن و تنوع بیش از ۷۰ نوع ماده معدنی، هیچ‌گاه همگام با دیگر کشورهای برتر معدن‌خیز نباشد و نتواند جایگاه واقعی بخش معدن را در اقتصاد احیا کند. یکی از الزامات اصلی توسعه بخش معدن و صنایع معدنی کشور، وجود ذخایر معدنی است، به این منظور توسعه اکتشافات در دستور کار سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی قرار گرفته و با برآورد هزینه ۱۲۲۵ میلیارد تومانی، تاکنون اقداماتی در پهنه‌های مستعد معدنی با وسعت ۲۰۰ هزار کیلومتر مربع صورت گرفته است.

مجموع هزینه‌های اکتشافی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی و شرکت‌های تحت پوشش در سال گذشته بالغ بر ۸۶ میلیارد تومان بود که نسبت به دوره مشابه سال قبل با رشد ۱۳۹ درصدی همراه شده است. حجم حفاری‌های اکتشافی نیز در سال گذشته در حدود ۱۹۴ هزار متر است که نسبت به سال قبلش سه درصد افزایش یافته است.

در همین راستا بهروز برنا، معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در خصوص وضعیت اکتشاف معادن در سال‌های قبل از انقلاب و جنگ تحمیلی گفت: قبل از انقلاب اسلامی، معادن محدودی در ایران وجود داشت و از آنجاکه از آن زمان درگیر مباحثی چون نفت و گاز بودیم نسبت به این منابع، کم‌توجهی بسیاری صورت گرفت و معادن بزرگ کشور تنها توسط بخش دولتی اداره می‌شدند. وی با بیان اینکه بخش دولتی در آن زمان برای اکتشاف معادن تلاش‌های زیادی صورت داده، اظهار کرد: در سال ۱۳۵۰ ذوب‌آهن در اصفهان مورد بهره‌برداری قرار گرفت که نیازش برای تهیه فولاد، آهن، زغال سنگ، منگنز، آهک و مقداری مواد اولیه دیگر مربوط بود. برنا ادامه داد: در آن زمان دولت کارهایی را برای کشف مواد معدنی استراتژیک برای راه‌اندازی صنایع معدنی دیگر انجام داد که این امور منجر به اکتشاف مس، سرب، روی، منگنز، آهن و زغال‌سنگ شد. معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان اینکه تاکنون مجوز اکتشاف و بهره‌برداری ۸درصد از سطح کل کشور داده شده است، گفت: این موضوع به این معنا نیست که تنها ۸ درصد از منابع کشور کشف شده‌اند. وی اکتشاف معادن را در گرو زیرساخت‌هایی عنوان و اظهار کرد: یکی از راه‌های اکتشاف معادن، ژئوفیزیک هوایی است. از این طریق ایران موفق به کشف بخش‌های پنهانی و عمده‌تر کشور با فواصل ۵/۷ کیلومتری شده است. برنا با بیان اینکه کشف هر ماده معدنی روش خاصی را در قیاس با ماده معدنی دیگر دارد، گفت: این مطلب حاکی از آن است که اقداماتی که برای کشف معدن طلا صورت می‌گیرد، برای کشف سنگ نما صورت نمی‌گیرد. وی ادامه داد: از سوی دیگر هر ماده معدنی با یکسری سنگ‌ها سنخیت دارد به همین دلیل و از آنجاکه ایران به ۹ پهنه زمین‌شناسی تقسیم‌بندی می‌شود، می‌توان کشف مواد معادنی را در این پهنه‌ها انتظار داشت. معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور بودجه‌ در نظر گرفته شده برای اکتشافات معادن را نامطلوب ارزیابی کرد و گفت: این درحالی است که در جهان بیش از ۲۵ میلیارد دلار برای اکتشاف معادن هزینه می‌شود و برای اکتشاف معادن در ایران نیز باید یک درصد از این میزان، سالانه هزینه شود اما در اوج شرایط مطلوب بخش خصوصی و دولت، حداکثر ۱۰۰ میلیارد تومان به عبارتی دو میلیون دلار برای این امر هزینه می‌شود. برنا ادامه داد: این میزان بودجه برای اکتشاف معادن کافی نیست و فقط صرف هزینه‌های تشکیلاتی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی می‌شود. وی با بیان اینکه بخش خصوصی چه در زمینه سرمایه‌گذاری و چه در زمینه‌ تجربه توانمند نیست، اظهار کرد: سازمان زمین شناسی باید بتواند برای این موضوع سالانه حداقل ۱۰۰ میلیارد تومان را تنها برای اکتشاف هزینه کند.

استخراج 5/16 میلیون تن سنگ تزئینی

مدیرکل اکتشافات معدنی وزارت صنعت، معدن نیز با بیان اینکه سال گذشته ۵/۱۶ میلیون تن سنگ تزئینی از معادن استخراج شده گفت: ایران در این بخش در رتبه سوم جهان قرار دارد.

کشاورزیان اظهار کرد: چین با ۵/۲۲ میلیون تن و هند با ۵/۱۹ میلیون تن در رتبه‌های اول و دوم استخراج سنگ تزئینی قرار دارند. وی با بیان اینکه سال گذشته ۲۲۰ هزار تن سنگ بریده صادر شده است، گفت: ۶۰۰ هزار تن سنگ کوپ نیز در سال گذشته از کشور خارج شده است. کشاورزیان با بیان اینکه در این حوزه می‌توان از ارزش افزوده بیشتری برخوردار شد، اضافه کرد: مشکل اصلی در این حوزه استاندارد نبودن فرآوری سنگ است. وی با تاکید بر اینکه سنگ صادراتی باید کالیبره باشد و دنیا در این مورد بسیار حساس است، افزود: اگر به استانداردهای موردنظر در این زمینه نرسیم، نمی‌توانیم در بازارهای جهانی رقابت کنیم. مدیرکل اکتشافات معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: طی چند سال گذشته، کارخانه‌ها به سمت تکنولوژی‌های جدید رفته‌اند و همه معادن سنگ تزئینی به سیستم سیم‌برش مجهز شده‌اند و سبک سنتی انفجار منسوخ شده است.

وی با بیان اینکه در واحدهای فرآوری نیازمند تقویت تکنولوژی هستیم، افزود: طی ۱۰ سال گذشته از محل صندوق توسعه ملی منابع مالی به این کار اختصاص یافته و تکنولوژی جدید وارد شده است. کشاورزیان افزود: در‌حال‌حاضر صندوق توسعه ملی آمادگی دارد که در این فضا نسبت به تخصیص ارز اقدام کند و قصد داریم معادن را نیز در این موضوع درگیر کنیم. وی خاطرنشان کرد: طرح‌هایی در معاونت درخصوص کاهش ضایعات سنگ و استفاده از ضایعات در صنایع پایین‌دستی پیش‌بینی شده است.