دلایل سرمایه‌بر شدن صنایع

گروه صنعت و معدن: رشد ۷/۳۶درصدی سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده در ۵ ماه ابتدایی سال جاری برای صدور جواز تاسیس را می‌توان به تغییر گرایش سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری خرد به کلان تعبیر کرد. سرمایه‌بر شدن فعالیت‌های صنعتی در حالی است که برخی از فعالان این حوزه این موضوع را تایید کرده و معتقدند با توجه به امید به بهبود فضای کسب‌وکار می‌توان گفت سرمایه‌گذاران برای سال‌های آینده صنایع بزرگ را هدف قرار داده‌اند. براساس آمار اعلام شده در ۵ ماه منتهی به مرداد ماه سال جاری در مجموع ۶ هزار و ۶۹۶ فقره جواز تاسیس صادر شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل تعداد جواز تاسیس صادر شده در این مدت از افت ۸/۹درصدی حکایت دارد، افت صورت گرفته در صدور جواز تاسیس در حالی است که در این مدت سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده در این بخش با رشد ۷/۳۶ درصدی همراه بوده است. رشدی که بیانگر آن است که با ورود جوازهای تاسیس صادر شده به چرخه تولید از این پس شاهد رشد صنایع بزرگ خواهیم بود و صنایع کوچک حذف یا در صنایع بزرگ ادغام خواهند شد. از سوی دیگر برخی از فعالان صنعتی نیز معتقدند تغییر صورت گرفته بیانگر رشد در شاخص‌های کلان اقتصادی در قیاس با سال گذشته است.

دلایل استقرار صنایع بزرگ

در این خصوص نصرالله محمدحسین‌فلاح، عضو هیات مدیره کنفدراسیون صنعت و انجمن مدیران صنایع در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: مقایسه تعداد جواز تاسیس و حجم سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای آن، این‌گونه تعبیر می‌شود که سرمایه‌گذاری برای ایجاد واحدهای کوچک به سمت‌ واحدهای بزرگ سوق پیدا کرده است. وی در مورد دلایل این امر می‌گوید: با توجه به امید به بهبود فضای کسب‌وکار با روی کار آمدن دولت یازدهم، آمار اخیر وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند نشانی از این باشد که به سمت کسب‌وکارهای بزرگ‌تر و استقرار صنایع بزرگ در حال حرکت هستیم. عضو هیات مدیره کنفدراسیون صنعت در پاسخ به این سوال که این آمار نشان‌دهنده سرمایه‌بر شدن فعالیت‌های صنعتی به جای کاربرشدن آنها می‌تواند باشد، گفت: به نظر نمی‌رسد که فعالان حوزه صنعتی به دلیل ترس از قوانین کار به سمت صنایع سرمایه بر به جای کاربر پیش رفته باشند. این منطقی است که با ایجاد یک افق در صنعت به سمت صنایع بامعناتر و بزرگ‌تر حرکت کنیم. از سوی دیگر، روان‌تر شدن ارتباط و فضای عمومی کشور این موضوع را نیز توجیه می‌کند.

تقاضای واقع‌گرا برای سرمایه‌گذاری

پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز با مقایسه آمار سه ماه منتهی به خرداد ماه امسال و پنج ماه منتهی به مرداد ماه در مورد تعداد جواز تاسیس می‌گوید: در آمار سه ماهه تعداد جواز تاسیس نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است اما در آمار پنج ماهه تعداد جواز تاسیس نسبت به سال گذشته با افت نزدیک به ۱۰ درصد روبه‌رو بوده است. این می‌تواند نشان از این باشد که در سال گذشته با توجه به اعلام نتایج انتخابات تمایل به دریافت جواز تاسیس افزایش یافته است. اما در سال جاری فعالان اقتصادی با واقع‌گرایی بیشتری تمایل به سرمایه‌گذاری دارند و اشتیاق برای اخذ جواز تاسیس صنعتی نیست. نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران در ادامه با اشاره به رابطه ثبات اقتصادی در کشور و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، اظهار کرد: معمولا در شرایطی که ثبات اقتصادی وجود ندارد، تمایل به سرمایه‌گذاری‌های کوچک افزایش می‌یابد اما برعکس وقتی چشم‌انداز رشد و ثبات اقتصادی مثبت باشد حرکت از سرمایه‌گذاری‌های خرد به سمت سرمایه‌گذاری‌های کلان می‌رود. وی همچنین در پاسخ به این سوال که به‌رغم افزایش سرمایه‌گذاری‌های پیش‌بینی شده در ۵ ماه منتهی به مرداد ماه امسال میزان اشتغال پیش‌بینی شده کاهشی است، گفت: اصولا روند توسعه صنعتی در دنیا به سمتی است که با به‌کارگیری خطوط تولید جدید نیاز کمتری به نیروی کار وجود داشته باشد. در ایران نیز از این موضوع گریزی نیست و با‌لطبع با به‌کارگیری تکنولوژی‌های جدید سهم نیروی کار مورد نیاز کاهش می‌یابد. وی این نکته را هم یادآوری کرد که معمولا صنایع کوچک و متوسط موتور محرکه اشتغال هستند و بنگاه‌های بزرگ موتور تولید و صادرات محسوب می‌شوند که درصد کمتری از اشتغال را در اختیار دارند.

افزایش سرمایه‌گذاری در بخش کلان

محمدمهدی رئیس‌زاده، نایب رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی تهران نیز در این خصوص می‌گوید: علاوه بر آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت آمار اعلام شده از شاخص‌های اقتصادی نیز بیانگر آن است که در این بخش گرایش به سمت اقتصاد کلان بوده و بیشترین رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته را نیز در بخش کلان داشته‌ایم.

نفت، گاز، پتروشیمی و فولاد از جمله بخش‌هایی است که نایب رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی تهران معتقد است سرمایه‌گذاری به سمت آنها سوق پیدا کرده است. به گفته رئیس‌زاده، وزارت صنعت، معدن و تجارت در سند راهبردی این بخش‌ها را برای سرمایه‌گذاری در اولویت قرار داده که این امر تغییر گرایش در سرمایه‌گذاری را به همراه خواهد داشت.

نایب رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی تهران معتقد است، شاخص رشد اقتصادی اعلام شده از سوی بانک مرکزی نیز بیانگر رشد در بخش کلان اقتصاد کشور است.

رئیس‌زاده با بیان اینکه صنایع کوچک و متوسط در شهرک‌های صنعتی سراسر کشور مستقر هستند می‌گوید: بیشترین اشتغال‌زایی به صنایع کوچک و متوسط اختصاص دارد و این بخش با سرمایه کمتری می‌تواند آغاز به کار کند با این حال آمار اعلام شده بیانگر کاهش سرمایه‌گذاری در این بخش است.

به گفته نایب رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی تهران، در شرایط فعلی تقویت صنایع کوچک یکی از راه‌های خروج از رکود است چرا که رشد این بخش به معنی افزایش تولید و افزایش اشتغال‌زایی است و این امر می‌تواند به خروج از رکود کمک بسیاری کند.

خروج بخش خصوصی از سرمایه‌گذاری

مسعود گل شیرازی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی ایران نیز با بیان اینکه تغییر گرایش در سرمایه‌گذاری را می‌توان به خروج بخش خصوصی تعبیر کرد می‌گوید: آمار اعلام شده بیانگر آن است که سرمایه‌گذاری توسط بخش خصوصی واقعی کاهش یافته و سرمایه‌گذاری به سمت سرمایه‌های بزرگ ملی که اصولا توسط شبه دولتی‌ها و بانک‌ها تامین منابع اصلی می‌شود، حرکت کرده است.

گل‌شیرازی معتقد است، تغییر گرایش صورت گرفته چندان خوشایند نیست این به معنی آن است که بخش خصوصی از چرخه سرمایه‌گذاری خارج شده است.

رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه تغییر صورت گرفته بنگاهداری بانک‌ها را افزایش می‌دهد می‌گوید: تغییر گرایش صورت گرفته مسیر سرمایه‌گذاری در کشور را تغییر می‌دهد.