گروه صنعت و معدن: گزارش منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر آن است که حقوق دولتی وصولی معادن در ۱۱ ماه فعالیت دولت یازدهم تا تیرماه سال ۱۳۹۳ و در مقایسه با شهریورماه سال گذشته به دلیل افزایش معادن رشد ۶۰/۱ درصدی داشته است. حقوق دولتی معادن در بودجه سال جاری ۱۸۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده، رقمی که بسیاری از فعالان معدنی معتقدند تحقق آن دور از ذهن خواهد بود. قدیمی بودن ماشین‌آلات و تجهیزات از یک‌سو و نبود سرمایه کافی از سوی دیگر از جمله دلایلی است که فعالان معدنی معتقدند شرایط برای تحقق حقوق دولتی پیش‌بینی شده در بودجه را غیرممکن می‌کند.

با این اوصاف، می‌توان گفت برای رسیدن به رقم پیش‌بینی‌شده در بودجه، دولت باید در ابتدا با سرمایه‌گذاری، بخشی از مشکلات این بخش را برطرف کند تا شرایط برای تحقق سهم پیش‌بینی شده در بودجه فراهم شود.

گزارش اعلام شده حکایت از آن دارد که در تیرماه سال ۹۳ میزان حقوق دولتی وصولی از تعداد هزار و ۴۱۲ معدن برابر با ۵/۲۴۱ میلیارد ریال بوده، این درصورتی است که در شهریورماه سال گذشته حقوق دولتی وصولی از هزار و ۳۳۵ معدن کشور برابر با میزان ۷/۲۳۷ میلیارد ریال بوده است.

معادن فعال افزایش یافت

دلیل رشد حقوق گمرکی وصولی در ۱۱ ماه فعالیت دولت یازدهم تا تیرماه سال ۱۳۹۳ را می‌توان به افزایش تعداد معادن فعال در کشور نسبت داد. آمار مذکور بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی تعداد معادن فعال در کشور رشد حدودا ۸۰/۳ درصدی داشته است. تعداد معادن فعال در شهریور ماه سال ۹۲ بالغ بر ۵۳۰۰ معدن بوده که این تعداد معدن فعال در تیرماه سال ۹۳ به بیش از ۵۵۰۰ معدن رسیده است.

از سوی دیگر، ظرفیت استخراج معادن فعال نیز در مدت زمان مورد بررسی رشدی حدود ۳۰/۳ درصدی داشته است. استخراج معادن فعال در شهریور ماه سال۹۲ حدود ۴۴۵ میلیون تن بوده که در تیرماه سال ۹۳ این حجم به بیش از ۴۷۰ میلیون تن رسیده است. افزایش تعداد معادن فعال در کشور رشد میزان ذخیره قطعی را نیز به همراه داشته است، به طوری که در این مدت ما شاهد رشد ۸۰/۱ درصدی ذخیره قطعی معادن در کشور بوده‌ایم. براساس این آمار ذخیره قطعی معادن فعال درپایان شهریور سال ۹۲ حدود ۵/۲۷ میلیارد تن بوده که در تیرماه سال ۹۳ این حجم به بیش از ۲۸ میلیارد تن رسیده است.

علاوه بر رشد در تعداد معادن فعال، ظرفیت استخراج و میزان ذخیره قطعی در مدت زمان مورد بررسی شاهد رشد در بخش اشتغال نیز بوده‌ایم، به طوری که در شهریور ماه سال ۹۲ میزان اشتغال در معادن فعال برابر با ۶/۱۰۶ هزارنفر بوده که این میزان اشتغال در تیرماه سال ۹۳ به بیش از ۱۱۸ هزار نفر رسیده است .

همچنین میزان سرمایه‌گذاری ثابت معادن فعال در شهریور ماه ۹۲ بالغ بر ۴۷۰۰۰ میلیارد ریال بوده که در تیرماه سال ۹۳ به بیش از ۵۶۴۰۰ میلیارد ریال رسیده است.

وضعیت موجود معادن غیرفعال در کشور

اگرچه آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت از تکانی هرچند کوچک در بخش معدن حکایت دارد، اما بخش دوم این گزارش که مربوط به معادن غیرفعال در کشور است بیانگر آن است که در این بخش ما با روند منفی قابل ملاحظه‌ای مواجه بوده‌ایم.

براساس آمار اعلام شده در شهریورماه سال۹۲ نزدیک به ۱۷۵۰ معدن غیرفعال در کشور ثبت شده بودند که درسال ۹۳ تعداد معادن غیر فعال با رشدی چشمگیر به ۲۰۸۵ معدن رسیده است.

از سوی دیگر در مدت زمان مورد بررسی شاهد رشد معادن غیرفعال در کشور بوده‌ایم، به طوری که در ۱۱ ماه فعالیت دولت یازدهم تا تیرماه سال ۱۳۹۳ میزان ظرفیت استخراج معادن غیرفعال که در شهریور ماه ۹۲ بالغ بر ۵/۶۴ میلیون تن اعلام شده در سال ۹۳ به بیش از ۷۹ میلیون تن رسیده است.

ذخیره قطعی معادن غیرفعال نیز در شهریور ماه سال ۹۲ حدود ۹/۵ میلیارد تن بوده که این رقم درسال ۹۳ به بیش از ۸/۵ میلیارد تن رسیده است.

اما هرچند در بخش معادن غیرفعال آمار اعلام شده حکایت از افزایش غیرفعال شدن معادن در کشور دارد اما آمار اعلام شده بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی شاهد افزایش اشتغال در معادن غیرفعال در کشور بوده‌ایم. براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت میزان اشتغال در معادن در شهریور ماه سال ۹۲ بیش از ۳/۱۳ هزار نفر بوده است که درسال ۹۳ این رقم به بیش از ۶/۱۳ هزارنفر رسیده است. از سوی دیگر میزان سرمایه‌گذاری ثابت معادن غیرفعال نیز در این مدت رشد داشته به طوری که در شهریورماه سال ۹۲ سرمایه‌گذاری صورت گرفته بالغ بر ۷۲۴۵ میلیارد ریال بوده که درسال ۹۳ به بیش از ۸۲۶۰ میلیارد ریال رسیده است.

پروانه بهره‌برداری‌های صادر شده

از سوی دیگر و براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت طی ۴ ماه منتهی به تیر ماه سال جاری به تعداد ۲۰۹ فقره پروانه بهره‌برداری معدنی توسط وزارت صنعت، معدن وتجارت در سراسر کشور صادر شده است.

اشتغال ایجاد شده از ناحیه صدور این تعداد پروانه بهره‌برداری معدنی صادر شده برای یک هزار و ۵۵۳نفر بوده است.

براساس این گزارش، طی ۴ ماه گذشته برای معادن کشور ۲۹۴ فقره پروانه اکتشاف معدنی و۲۲۵ فقره گواهی کشف معدنی صادر شده است.

این گزارش می‌افزاید: هزینه عملیات اکتشافات معدنی در تمامی استان‌های کشور در این مدت ۹۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال بوده است.

معدن درانتظار رونق