گروه صنعت و معدن: عملکرد سال ۹۲ بخش معدن در ۴ بخش اعلام شد. آمار منتشر شده بیانگر آن است که فعالان معدنی با وجود چالش‌های بسیاری که با آن مواجه بودند، توانستند نسبت به سال قبل رشد قابل توجهی را در بخش‌های «پروانه اکتشاف، گواهی کشف، پروانه بهره‌برداری و اجازه برداشت» تجربه کنند. براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۹۲ در مجموع ۱۹۲۷ فقره پروانه اکتشاف صادر شده که نسبت به پروانه اکتشاف صادر شده در سال ۹۱ از رشد ۱۳ درصدی حکایت دارد. همچنین تناژ ذخیره شده نیز در این مدت برابر با ۱۹۹۱ میلیون تن بوده که در قیاس با ۱۴۷۷ میلیون تن تناژ ذخیره شده نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن، رشدی ۳۵ درصدی داشته است. در بخش بهره‌برداری نیز در مدت زمان مذکور ۹۰۵ فقره پروانه بهره‌برداری با ظرفیت استخراج ۷۹ میلیون تن و ۱۵۳۹ فقره اجازه برداشت با میزان استخراج ۶۲ میلیون تن صادر شده است.

وضعیت معادن در استان‌ها

از سوی دیگر، براساس آمار اعلام شده بیشترین سهم پروانه اکتشاف صادره در سال ۹۲ به استان‌های یزد، کرمان و خراسان رضوی اختصاص داشته است، به طوری که در این مدت در مجموع ۲۶۴ گواهی کشف برای استان یزد، ۲۲۸ گواهی بر استان کرمان و ۱۲۵ گواهی نیز برای خراسان رضوی صادر شده است. در عین حال، کمترین سهم پروانه بهره‌برداری نیز به استان‌های گلستان، بوشهر و چهارمحال و بختیاری رسیده است. در این مدت در مجموع هیچ پروانه اکتشافی برای استان گلستان صادر نشد تا این استان با ذخیره قطعی نزدیک به ۶میلیون تن سهمی از این بخش نداشته باشد. سهم استان چهارمحال و بختیاری نیز در این سال تنها ۴ پروانه اکتشاف بوده و ۶ پروانه نیز برای استان گیلان صادر شده است.

اختصاص کمترین سهم از صدور پروانه اکتشاف به استان‌های یزد، کرمان و خراسان رضوی در حالی است که استان‌های قم با ذخیره قطعی ۶میلیون و ۲۳ هزار تن، قزوین ۷ میلیون و ۲۹۳ هزار تن و زنجان با ذخیره قطعی ۱۳ میلیون و ۱۲۹ هزار تن از کمترین سهم ذخایر قطعی برخوردار هستند. با این حال در سال گذشته برای استان قم در مجموع ۱۰ پروانه اکتشاف، قزوین ۱۴ فقره و زنجان ۳۱ فقره پروانه اکتشاف صادر شده است.

آمارهای اعلام شده بیانگر آن است که در سال ۹۲ در خصوص پروانه‌های بهره‌برداری معدنی نیز استان‌های سمنان، مرکزی و فارس بیشترین سهم در این بخش را به خود اختصاص داده‌اند؛ به طوری که در این مدت در مجموع معادل ۸۲ پروانه بهره‌برداری برای استان سمنان، ۶۳ پروانه بهره‌برداری برای استان مرکزی و ۶۳ پروانه بهره‌برداری نیز برای استان فارس صادر شده است.

براساس این آمار کمترین پروانه بهره‌برداری نیز به استان‌های گلستان، ایلام و سیستان و بلوچستان اختصاص داشته است. بر این اساس در این مدت در مجموع ۳ فقره پروانه بهره‌برداری برای استان گلستان، ۴ فقره برای استان ایلام و ۶فقره پروانه نیز برای استان سیستان و بلوچستان صادر شده است.

در بخش ظرفیت استخراج نیز آمار اعلام شده بیانگر آن است که استان کرمان، یزد و تهران توانسته‌اند بیشترین سهم را به خود اختصاص دهند. ظرفیت استخراج شده از استان کرمان در این مدت برابر با ۱۶ میلیون و ۹۹۸ هزار تن، استان یزد ۱۳ میلیون و ۷۱۵ هزار تن و استان تهران نیز ۵ میلیون و ۶۰۱ هزار تن بوده است. در این میان استان‌های سیستان و بلوچستان، گلستان و قم نیز کمترین سهم از ظرفیت استخراج را داشته‌اند. سهم استان‌های سیستان و بلوچستان در این مدت برابر با ۴۸ هزار تن، گلستان ۲۷۰ هزار تن و قم نیز برابر با ۵۲۰ هزار تن بوده است.

در خصوص میزان سرمایه‌گذاری نیز در بخش معدن بیشترین سرمایه‌گذاری به استان‌های خراسان جنوبی، کرمان و آذربایجان شرقی اختصاص داشته است. براساس این آمار کمترین میزان سرمایه‌گذاری نیز در این مدت به استان‌های البرز، بوشهر و لرستان اختصاص داشته است.

از سوی دیگر، بررسی میزان اشتغال در بخش معدن در سال ۹۲ نیز حاکی از آن است که استان‌های کرمان، خراسان جنوبی و سمنان بیشترین میزان اشتغال را داشته‌اند. سهم استان کرمان از اشتغال معدنی برابر با ۱۶۸۵ نفر، استان خراسان جنوبی ۹۲۰ نفر و استان سمنان نیز ۷۵۳ نفر بوده است. در مقابل استان‌های گلستان، البرز و ایلام کمترین سهم از اشتغال را داشته‌اند. سهم استان گلستان از اشتغال برابر با ۳۷ نفر بوده و سهم دو استان البرز و ایلام نیز هر کدام ۵۴ نفر بوده است.

در خصوص اجازه برداشت معدنی نیز براساس آمار موجود تعداد ۱۵۳۹ فقره اجازه برداشت در استان‌های کشور صادر شده که در این میان استان‌های گیلان، تهران و مرکزی بیشترین سهم را در این بخش داشته‌اند. مجوز برداشت صادر شده برای استان گیلان برابر با ۲۱۹ فقره، استان تهران ۱۶۶ فقره و استان مرکزی نیز ۱۱۹ فقره بوده است. در این بخش نیز در سال ۹۲ هیچ مجوز برداشتی برای استان‌های زنجان و لرستان صادر نشده و سهم دو استان البرز و هرمزگان نیز هر یک دو مجوز بوده است.

اما در بخش میزان استخراج نیز استان تهران با ۲۷ میلیون و ۲۰۱ هزار و ۶۰۰ تن بیشترین سهم استخراج را داشته است و پس از آن استان یزد با ۵ میلیون و ۵۵۳ هزار و ۱۰۰ تن در رتبه دوم و استان فارس نیز با ۵ میلیون و ۲۴۶ هزار و ۹۰۰ تن در رتبه سوم بوده است. در مقابل در دو استان زنجان و لرستان در سال ۹۲ هیچ استخراجی صورت نگرفته است و سهم استان البرز ۲ هزار و ۸۰۰ تن بوده است.

جهش معدن در چهار بخش