شاتا: با توجه به اخباری که اخیرا توسط برخی از سایت‌ها و رسانه‌ها در رابطه با واردات نهاده‌های دامی و احتمال وجود رانت یا تبعیض مطرح شده است،‌ وزارت صنعت، معدن و تجارت جهت ارائه اطلاعات صحیح و دقیق و تنویر افکار عمومی مراتب زیر را به اطلاع عموم می‌رساند: ۱- با توجه به نیاز کشور به کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی و کمبود تولید در بعضی از زمینه‌ها از قبیل گندم، ذرت، جو، کنجاله سویا، شکر خام و روغن خام به‌طور معمول سالانه مقادیر زیادی از این نوع کالاها توسط شرکت‌های بازرگانی دولتی و خصوصی وارد کشور می‌شود. با توجه به پایین‌بودن موجودی بعضی از اقلام و ضرورت تامین کالای اساسی لازم، از شرکت‌های دولتی و خصوصی درخواست شد تا نسبت به تسریع واردات اقدام کنند.

ضمنا با توجه به تغییر نرخ ارز از نرخ مرجع به نرخ مبادله‌ای توسط مجلس محترم شورای اسلامی در اواخر خردادماه سال ۱۳۹۲ و نیاز به تامین نقدینگی دوبرابر از یک طرف و محدودیت‌های ارزی از طرف دیگر تعداد زیادی از کشتی‌های حامل کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی جهت تخصیص و تامین ارز در مبادی ورودی کشور در انتظار می‌ماندند و موجب خسارت پرداخت دموراژ به کشتی‌های در انتظار می‌گشت. در این میان یکی از واردکنندگان عمده کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی طی نامه شماره ۵۳۲۶ - ۱۲/۵ مورخ ۸/۸/۱۳۹۲ از وزارت صنعت، معدن و تجارت درخواست می‌کند تا درصورت تعهد بانک مرکزی جهت تامین و تخصیص ارز ظرف مدت ۹۰ روز در یکی از بانک‌های معتبر خارجی آمادگی دارد تا نسبت به ترخیص، تخلیه و توزیع کالاهای خود که در مبادی ورودی کشور منتظر است، اقدام کند.

۲- این وزارتخانه در تاریخ ۹/۸/۱۳۹۲ با ارسال عین درخواست شرکت مذکور به معاون اول محترم ریاست‌جمهوری اعلام می‌دارد که با توجه به وجود حدود ۴۵ فروند کشتی در انتظار در مبادی ورودی کشور دستور فرمایند نسبت به بررسی پیشنهاد شرکت، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و اتخاذ تصمیم اقدام شود.

۳- در پاسخ به نامه فوق الذکر، معاون اول محترم خطاب به ریاست محترم کل بانک مرکزی اعلام کردند، «پیرو مذاکره حضوری، لطفا مشکل را سریع‌تر حل کنید، نتیجه را گزارش دهید.»

بانک مرکزی با کسب اطلاعات لازم از شرکت مذکور و پس از مذاکرات، در تاریخ ۲۹/۸/۱۳۹۲ به اتفاق بانک پاسارگاد (بانک عامل شرکت یاد شده) نسبت به تنظیم و مبادله تفاهم‌نامه‌ای در جهت امکان تحقق واردات کالا و پرداخت ارز مورد نیاز در سررسیدهای ۴ الی ۶ ماهه اقدام می‌کند.

۴- شرکت مذکور بر مبنای تفاهم‌نامه فوق‌الذکر نسبت به واردات کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی شامل گندم، جو، ذرت، کنجاله سویا جمعا به مبلغ ۶۴۰ میلیون یورو و همچنین تخلیه و توزیع آن اقدام کرد.

۵- همان‌طور که ملاحظه می‌شود تفاهم‌نامه صرفا توافق برای تامین ارز کالاهای وارده و توزیع شده، آن هم پس از ۴ الی ۶ ماه بعد از تخلیه است. این در حالی است که واردات باید پس از تخصیص و دریافت ارز انجام می‌پذیرفت، بنابراین همان‌طور که ملاحظه می‌شود، نه‌تنها هیچ امتیاز یا رانتی به واردکننده داده نشده، بلکه این واردکننده است که خطر (ریسک) دریافت ارز خود را در فاصله زمانی ۴ الی ۶ ماهه از بانک مرکزی ‌به عهده گرفته، ضمنا برخلاف درخواست اولیه شرکت مبنی‌بر تامین ارز از نوع یورو و ازطریق بانک‌های معتبر خارجی، بانک مرکزی در تفاهم‌نامه فی‌مابین موافقت کرده است که نوع ارز در سررسید به تشخیص بانک مرکزی به ترتیب ارزهای یورو، یوآن چین یا ارزهای در دسترس و قابل فروش خواهد بود.

۶- با توجه به اینکه شرکت سپیدار استوار آسیا درخواست‌کننده واردات به شرح فوق بوده، بدیهی است هر شرکت واردکننده دیگر نیز می‌توانست تقاضای خود را ارائه و در صورت قبول شرایط تفاهم‌نامه یاد شده، با بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانک عامل مربوطه نسبت به ترخیص و توزیع کالای خود اقدام کند. ولیکن حداقل تا این تاریخ هیچ درخواست مکتوب به وزارت صنعت، معدن و تجارت ارائه نشده است. بدیهی است در این صورت سایر واردکنندگان نیز می‌توانستند برابر تفاهم‌ حاصله با شرکت قبلی اقدام کنند؛ بنابراین هیچ‌گونه امتیاز ویژه‌ حاکی از تبعیض توسط این وزارتخانه صورت نپذیرفته است.

۷- ضمنا به اطلاع می‌رساند به موجب قانون تمرکز وظایف و اختیارات مربوط به بخش کشاورزی در وزارت جهاد کشاورزی، وظایف و اختیارات این بخش، از وزارت صنعت، معدن و تجارت منفک و در بهمن ماه سال ۱۳۹۲ شرکت پشتیبانی امور دام کشور با کلیه وظایف و اختیارات و همچنین موجودی و دارایی‌های خود به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شده است و از آن تاریخ به بعد سیاست‌گذاری و تامین نهاده‌های دامی به عهده آن وزارتخانه است.

وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت در نامه مورخ ۵/۱۰/۱۳۹۲ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با تاکید به مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی به شرح ذیل اعلام کرده است.

«ثبت‌سفارش واردات برای همه آزاد است و انحصاری وجود ندارد. عرضه کالا بدون دریافت ارز آن نه تنها رانت و انحصار نیست، بلکه تقبل یک ریسک و مسوولیت از سوی واردکننده است. لطفا به همه واردکنندگان کتبا ابلاغ نمایید تا چنانچه تمایل به انجام رویه‌ای مشابه شرکت بازرگانی سپیدار استوار آسیا داشته باشند، به بانک مرکزی، معاونت ارزی مراجعه و تعهد لازم را بدهند.»

امید است اطلاعات مذکور موجب روشنگری و شفافیت لازم و همچنین اثبات صحت و سلامت چگونگی تامین بخشی از نیازمندی‌های کالاهای اساسی و نهاده های دامی شود.