شرایط لازم برای رشد اقتصادی

غزاله طایفه- با انتخاب «حسن روحانی» به عنوان رییس دولت یازدهم، چشم همه فعالان اقتصادی و صنعتی به چیدمان کابینه وی و برنامه‌هایش در حوزه اقتصاد دوخته شده است. روحانی که با شعار «دولت تدبیر و امید» قدم به کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری گذاشت، محور عمده دیدگاه‌های اقتصادی خود را «بهبود معیشت مردم» و «رشد تولید ملی» مطرح کرد. به اعتقاد روحانی، برای اینکه اقتصاد رشد کند و درآمد واقعی مردم افزوده شود، باید تولید ملی به مقدار کافی رشد پیدا کند تا معیشت مردم بهبود یابد. متاسفانه در سال‌های گذشته، کاهش درآمد واقعی مردم به دلیل ناکافی بودن رشد تولید ملی بوده است. کاهش رشد تولید ملی در حالی است که فعالان صنعتی عمده دلیل آن را بالا بودن هزینه‌های تولید در ایران، ریسک سرمایه‌گذاری، نامناسب بودن فضای کسب و کار، عدم پرداخت سهم تولید از درآمدحاصل از اجرای فاز اول قانون هدفمندی یارانه‌ها، خالی بودن ظرفیت کارخانه‌ها، مشکلات بازگشایی «ال.سی»، مشکلات تخصیص ارز برای واردات کالاهای اساسی، نابسامانی در واردات مواد اولیه، تحریم‌های بین‌المللی و... می‌دانند. در این میان، روحانی پیش از برگزاری انتخابات اعلام کرده بود رشد تولید ملی و اقتصاد با رشد سرمایه‌گذاری، رشد بهره‌وری و رشد اشتغال به وجود می‌آید و دولت وی برای رشد تولید ملی در دوره ۹۶-۱۳۹۲ برنامه‌ریزی عملیاتی دارد. رشد سرمایه‌گذاری در حالی به عنوان یکی از پارامترهای رشد تولید ملی مطرح شده که بر اساس آمار در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۰، رشد سرمایه‌گذاری از ۸/۷ درصد به ۱/۲درصد کاهش یافته است. همچنین روحانی در شرایطی رشد اشتغال را پارامتر دیگری برای رشد تولید ملی می‌داند که در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ نرخ بیکاری از ۱۱/۵درصد به ۱۲/۲درصد رسیده است. اینکه روحانی چه برنامه‌ریزی برای تحقق رشد تولید ملی باید داشته باشد، محور گفت‌و‌گوی «دنیای اقتصاد» با برخی از فعالان صنعتی است. تیم اقتصادی، اولویت اول آرمان خالقی، یک عضو کارگروه حمایت از تولید با اشاره به شور و نشاط بعد از اعلام نتایج انتخابات، گفت: هر کسی که می‌خواهد رییس‌جمهور شود باید با ذهنیت مناسب جامعه کار را شروع کند. وی با اشاره به برنامه‌های آقای روحانی مبنی بر بهبود فضای کسب و کار، ارائه تسهیلات به کارآفرینان، رفع بوروکراسی‌های اداری، ایجاد شرایط برابر برای تولید، بهبود شرایط سرمایه‌گذاری و... گفت: به نظر می‌رسد که مهم‌ترین عامل در اجرای برنامه‌های ایشان، تیم اقتصادی منتخب‌شان است. به عبارت دیگر وزرای جدید باید در قامت وزارتخانه‌های اقتصادی کشور باشند. تدوین استراتژی جامع وی با بیان اینکه رییس‌جمهور جدید باید پایبند به نظرات کارشناسی در هر حوزه‌ای باشد، اظهار کرد: هر حوزه‌ای از اقتصاد باید دارای برنامه باشد. بنابراین، تدوین استراتژی جامع در بخش‌هایی چون صنعت، کشاورزی و انرژی باید مدنظر قرار گیرد. وی در ادامه به رفع تنش در روابط بین‌المللی اشاره کرد و گفت: رفع تنش در مناسبات بین‌المللی روی مسائل اقتصادی ثاثیر می‌گذارد. در واقع با دیپلماسی فعال می‌توان مشکلات اقتصادی در بخش‌های مختلف از جمله بخش تولید را رفع کرد. عضو کارگروه حمایت از تولید با اشاره به اثرات محدودیت‌های بین‌المللی بر کشور گفت: اثرات تحریم‌ها بر تولید و صنعت کم نبوده است که از جمله آن می‌توان به تاثیر منفی تحریم‌ها بر صادرات، مشکلات ایجاد شده در نقل و انتقال پول، بیمه و حمل و نقل کالاها با کشتی‌ها اشاره کرد. تاثیر تسهیل روابط خارجی بر تولید خالقی در ادامه با بیان اینکه هم راستا با تسهیل در روابط خارجی بخش تولید نیز باید خود را برای آینده آماده کند، گفت: شرایط نامطلوب فعلی روی کیفیت، کمیت و قیمت تمام شده محصولات داخلی تاثیر گذاشته است. بنابراین اگر مشکلات نقل و انتقال پول و واردات مواد اولیه به کشور به حالت عادی برگردد، بخش تولید باید خود را با شرایط جدید تطبیق بدهد. در غیر این صورت محصولات خارجی در کشور حضور پررنگ‌تری پیدا خواهند کرد. بنابراین باید طوری عمل کرد که واحدهای تولیدی مجددا بتوانند خود را با شرایط جدید وفق داده تا از بابت تسهیل در روابط تجاری کشور آسیب نبینند. فعال صنعتی وزیر شود حسین ساسانی، دبیرکل کنفدراسیون صنعت نیز در مورد برنامه عملیاتی روحانی برای رشد تولید ملی و رشد اقتصادی، می‌گوید: دولت ایشان اولین کاری که باید انجام دهد انتخاب وزرای اقتصادی با مشارکت بخش خصوصی است. پیش از این در دولت‌های گذشته وزرا نسبت به عملکردشان به بخش خصوصی پاسخگو نبودند. بنابراین اگر می‌خواهیم چرخ صنعت و تولید بچرخد، باید فردی انتخاب شود که از تولید و صنعت باشد. دبیرکل کنفدراسیون صنعت افزود: بعد از آن تمامی برنامه‌ها و سیاست‌ها باید در راستای توسعه تولید و صنعت باشد. در این شرایط دیگر تشکل‌ها و فعالان بخش خصوصی به انتقاد نخواهند پرداخت. ساسانی ادامه داد: برای اینکه بخش خصوصی نیز مانند دولت پاسخگو باشد، باید در تدوین برنامه‌ها و سیاست‌ها از نظرات آنها استفاده شود. وی همچنین با اشاره به محدودیت‌ها و مشکلات جاری بخش تولید، گفت: علاوه بر رفع مشکلات داخلی تولید، باید موانع و محدودیت‌های بین‌المللی نیز در کوتاه‌ترین زمان کاهش یابد. محدودیت‌ها و موانع بین‌المللی باعث شده که تولیدکنندگان و فعالان صنعتی نتوانند ارتباط تجاری با افراد حقیقی و حقوقی خارجی داشته باشند. به گفته ساسانی، وقتی تولیدکنندگان در تهیه مواد اولیه با مشکل روبه‌رو هستند، ماشین‌آلات تولید فرسوده است و تکنولوژی تولید نیز به روز نیست، قطعا به بهبود روابط خارجی با دنیا نیاز داریم. دبیرکل کنفدراسیون صنعت ادامه داد: مجموعه مشکلات تولید منجر به این می‌شود که ظرفیت و کیفیت تولید محصولات داخلی کاهش یابد. اقتصاد، محور اصلی رقابت انتخاباتی احمد پورفلاح، رییس کمیسیون صنایع اتاق ایران از دیگر فعالان صنعتی است که در پاسخ به سوالی در مورد راهکارهای تحقق رشد تولید ملی به عنوان یکی از برنامه‌های آقای روحانی، می‌گوید: جای خوشحالی دارد که نه تنها آقای روحانی بلکه در رقابت‌های انتخاباتی این دوره، اقتصاد حرف اصلی اغلب کاندیداها بود. به نوعی گفتمان حاکم در رقابت یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری رفع مشکلات اقتصادی بود. وی ادامه داد: در وهله اول برای تحقق برنامه‌های عملیاتی، رییس‌جمهور جدید باید تیمی را معرفی کند که با مشورت اتاق‌های بازرگانی و فعالان بخش خصوصی انتخاب شده باشد. رییس کمیسیون فضای کسب و کار، مقررات و کارآفرینی اتاق تهران با اشاره به بیانیه روز گذشته اتاق بازرگانی ایران، گفت: خوشبختانه در این دوره از رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری از بخش خصوصی بیشتر برای مشارکت دعوت به عمل آمده است تا پیشنهادهای خود را برای تیم اقتصادی دولت جدید بدهد. وی با بیان اینکه تعیین تیم اقتصادی دولت و وزرای کابینه از ارائه برنامه مهم‌تر است، گفت: اعضای اقتصادی دولت باید با یکدیگر هماهنگ باشند تا مشکلات اقتصادی کشور درست شود.