محمد صادق جنان صفت - روز جمعه ایرنا خبر کوچکی را مخابره کرد و از زبان عبدا‌... صالح‌جمعه، رییس شرکت نفت عربستان (آرامکو) نقل کرد ظرفیت تولید نفت این کشور، تا پایان سال ۲۰۰۹ میلادی به ۱۲میلیون بشکه در روز خواهد رسید. در همین روز خبرگزاری فارس نیز به نقل از مقام‌های استرالیایی یادآور شد کنفرانس کشورهای اپک (با اوپک اشتباه نشود) که ۶۰درصد تقاضای انرژی جهان را دارند تشکیل شده است و آنها می‌خواهند درباره روندهای تقاضای انرژی تصمیم بگیرند. این دو خبر در میان انبوه خبرهایی که این روزها در ایران درباره سهمیه‌بندی بنزین، نرخ سود بانک‌ها و... است چندان مورد توجه قرار نگرفت، اما اگر دقیق و دلسوز باشیم برای ایران بسیار اهمیت دارند. وقتی عربستان می‌تواند با استفاده از سرمایه‌های شرکت ملی نفت خود و سرمایه‌های بین‌المللی و تکنولوژی روز دنیا در مدت ۳-۴سال ظرفیت تولیدش را حدود ۱۰درصد افزایش داده و به ۱۲میلیون بشکه در روز برساند چند اتفاق می‌افتد. اتفاق اول این است که فاصله ظرفیت تولید نفت خود را با رقبایش در اوپک باز هم بیشتر می‌کند و در نقطه اوج این سازمان می‌ایستد. به طور مثال در حال حاضر ظرفیت تولید این کشور - ۶/۹میلیون بشکه - ۴/۲برابر ایران است و اگر ایران نتواند ظرفیت تولید خود را از ۴میلیون بشکه فعلی فراتر ببرد در سال ۲۰۰۹ این نسبت به ۳برابر خواهد رسید. این اتفاق می‌تواند زمینه و بستر رقابت‌پذیری ایران در بازار جهانی و حتی در داخل اوپک را به شدت تضعیف کند. پیامد دیگری که ظرفیت‌سازی سریع عربستان به دنبال خواهد داشت، واکنش رقبای خارج از اوپک به ویژه روسیه است که امکانات قابل توجهی برای شتاب دادن به ظرفیت‌سازی دارد. در این رقابت برای افزایش ظرفیت‌سازی می‌توان عراق، لیبی، ونزوئلا، نیجریه، نروژ و... را نیز دید که هر کدام با شتاب می‌خواهند سهم بیشتری را از رشد آتی تقاضا به دست آورند. واقعیت این است که رقبای ایران در اوپک و در خارج از اوپک به هر دلیل گرفتاری‌های کمتری برای ظرفیت‌سازی دارند و از ایران در شرایطی که برخی در آن پس از دو سال هنوز به دنبال مافیای نفت می‌گردند به سرعت دور می‌‌شوند. ایران در بخش عرضه انرژی باید تحرک بیشتری نشان دهد و ظرفیت‌سازی را با شتاب بیشتر ادامه دهد. در سمت تقاضای جهانی نفت نیز نمی‌توان امیدوار بود بازار به همین شکل و ماهیت باقی بماند. جایگزین کردن بازارهای قدیمی توسط بازارهای جدید عرضه از سوی ژاپن، چین، آمریکا و حتی هند را باید جدی گرفت. صنعت نفت ایران را جدی بگیرید و زمین‌بازی آن را بزرگ کنید و به جای گشتن دنبال مافیایی که معلوم نیست باشد یا اگر هست چقدر تاثیرگذار است آن را احیا کنید. دور نیست که میزان ظرفیت نفت قابل صادرات ایران از همین رقم فعلی که بین ۴/۲ تا ۶/۲میلیون بشکه در روز است نیز کمتر شده و به نقطه‌ای برسیم که عرضه آن برای بازار جهانی نادیده گرفتنی باشد.