«آنکارا» برنده مذاکره «تهران- ترکیه»؟
وزیر انرژی ترکیه: آنکارا غرامتی به تهران نمی‌دهد
وزیر نفت ایران: ترکیه می‌خواهد مشمول جرایم نشوند و ما با درک متقابل، موضوع را پیگیری می‌کنیم
تهران درخواست تخفیف ترکیه برای قیمت گاز را بررسی می‌کند
وزیر انرژی ترکیه: آنکارا غرامتی به تهران نمی‌دهد
وزیر نفت ایران: ترکیه می‌خواهد مشمول جرایم نشوند و ما با درک متقابل، موضوع را پیگیری می‌کنیم گروه انرژی- «همان‌طوری که پیش‌بینی می‌شد، بعد از آنکه مذاکرات وزیر نفت ایران با همتای ترک خود در تهران در اول هفته جاری پشت درهای بسته انجام شد، خبرهای توافقات این نشست دوجانبه از روز گذشته، هنگامی از سوی رسانه‌های ترکیه افشا شد که پای «تانرییلدیز» وزیر انرژی ترکیه به آنکارا رسید. وی در اولین اظهار نظر گفت که ترکیه غرامت و جریمه به ایران نمی‌دهد.»
به نوشته خبرنگار «دنیای اقتصاد» وقتی که وزیر انرژی ترکیه در تهران به سر می‌برد، محور اظهارنظر طرفین در گفت‌‌وگو با خبرنگاران صداوسیما، حول «افزایش تعامل طرفین» منتشر شد، اما هیچ گاه منتشر نشد که وزیر نفت ایران اعلام کرده که غرامت ۲ میلیارد دلاری ترکیه در سال ۲۰۰۸ را به همسایه بخشیده است.
اما همان‌طوری که «دنیای اقتصاد» دو روز قبل یعنی در هنگامی که خبرنگاران مطبوعات ایران برای پوشش خبری «نشست تهران» دعوت نشده بودند، پیش‌بینی کرد که به محض ورود وزیر انرژی ترکیه خبرهای واقعی در یک «حرکت دوار» به تهران می‌رسد؛ حالا در اولین خبر وزیر انرژی ترکیه اعلام کرد که کشورش در سال ۲۰۱۱ هیچ جریمه و خسارتی را بابت عدم برداشت کامل گاز طبیعی‌ایران بر اساس قرارداد بین دو طرف پرداخت نخواهد کرد. خبرگزاری «فارس» که خود از منتقدان شیوه اطلاع‌رسانی نشست تهران است، دیروز به نقل از پایگاه «اینترنتی آسیا پالس» اعلام کرده که «تانر ییلدیز» تصریح کرده است که «ما امسال هیچ غرامت و جریمه‌ای را بابت گاز خریداری نشده از‌ایران در چارچوب قرارداد گازی دو کشور پرداخت نخواهیم کرد.»
بر اساس قرارداد بین دو کشور، ترکیه باید هر سال سقف مشخصی از گاز‌ایران را وارد کند و چه‌این رقم را برداشت کند یا نتواند این گاز را برداشت کند باید بهای آن را به‌ایران بپردازد.
خبرگزاری ترک (آَسیا پالس) در این میان گزارش می‌دهدکه «ییلدیز» اعلام نکرد که آیا عدم پرداخت خسارت به‌ایران به معنای این است که ترکیه کل گاز تعیین شده در قرارداد فی‌مابین را برداشت خواهد کرد یا اینکه توافقی در این زمینه با ایران حاصل شده است که آنکارا از عمل به این تعهد معاف شده است.
وزیر انرژی ترکیه در عین حال در باره جرایم ترکیه به روسیه گفت: «ترکیه باید هزینه گاز خریداری نشده از روسیه را که مبلغ زیادی خواهد بود، پرداخت کند.»
گزارش خبرگزاری «اینترنتی آسیا پالس» ادامه می‌دهد که وزیر انرژی ترکیه در جمع خبرنگاران در آنکارا افزود: «امضای‌این نوع قراردادهای گازی در صنعت گاز ترکیه معمولی و عادی است و ترکیه با ایران و روسیه چنین قراردادهایی را با شرایط مشابه به امضا رسانده است.» بر اساس این گزارش، ایران و روسیه بزرگ‌ترین صادرکنندگان گاز به ترکیه به شمار می‌روند. ....
به گزارش خبرنگار ما، ایران در سال ۱۹۹۶ میلادی قراردادی ۲۵ ساله برای صدور گاز طبیعی به ترکیه امضا کرد که بر اساس یکی از بندهای آن، چنانچه در حین صادرات، ترکیه گاز ایران را نخواهد، باید هزینه آن را بپردازد. در مقابل در صورتی که ایران به هر دلیلی نتواند گاز صادراتی را به ترکیه بفرستد، باید خسارت آن را پرداخت کند. در واقع بند «take or pay» موسوم به «بگیر یا بپرداز» توافق قراردادی است که در آن یک کشور برای خرید مقدار مشخصی از کالاها یا خدمات کشور دیگر موافقت می‌کند و در صورتی که آن کالا یا خدمات را دریافت نکند، هزینه معادل آن را پرداخت خواهد کرد. در سال ۲۰۰۸، از آنجا که ترکیه در برخی مواقع ظرفیت دریافت‌این حجم گاز را نداشت، از دریافت گاز تخصیصی امتناع و بهانه‌هایی از جمله استاندارد نبودن گاز صادراتی ایران و کاهش مقدار آن در فصول سرد سال را پیش کشید. به دنبال این موضوع؛ ترکیه شکوائیه‌ای را به دادگاه بین‌المللی لاهه ارائه کرد که پس از بررسی آن، با حکم صادره از سوی این دادگاه، این کشور متعهد به پرداخت دو میلیارد دلار غرامت به ایران و ایران نیز در بخشی از شکوائیه ملزم به پرداخت ۷۰۴ میلیون دلار شد که حالا این موضوع مطرح شده که ایران از حق غرامت گذشته است. وزیر نفت ایران به عنوان موضع رسمی«تهران» تاکنون واکنشی به اظهارات مقام ترک در خصوص پرداخت نکردن غرامت نشان نداده است. اما به طور غیرمستقیم می‌گوید که ما با درک متقابل موضوع را بررسی می‌کنیم.
در روایت ایرانی از سفارش دیگر مقامات ترکیه افزون بر موضوع بخشودگی غرامت ترکیه، خبرگزاری «رویتر» به نقل از وزیر انرژی ترکیه در آستانه سفر وی به تهران، گزارش داد که ترکیه خواهان کاهش قیمت گاز طبیعی وارداتی از ایران است. هنگامی که وی در تهران بود، وزیر نفت ایران نسبت به این موضوع ابرازنظری نکرد، اما بعد از خروج وی از تهران «مسعود میرکاظمی» سرانجام دیروز در برابر این سوال خبرنگاران قرار گرفت.
وزیر نفت ایران در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره مسافرت مسوولان انرژی ترکیه برای گرفتن تخفیف روی قیمت گاز صادراتی ایران اظهار کرد: «همیشه بین کشورها بحث افزایش یا کاهش قیمت وجود دارد، کما اینکه بعضی از مواقع ما درخواست افزایش یا آنها درخواست کاهش قیمت داشته‌اند.»
وی در پاسخ به سوالی در خصوص موافقت یا مخالفت ایران با درخواست ترکیه گفت: «این یک موضوع کارشناسی است و درباره آن صحبت خواهد شد، چرا که مدتی پیش ما نیز از آنها درخواست افزایش قیمت داشته‌ایم.»
«میرکاظمی» با بیان اینکه طبق قرارداد‌این پیشنهادات فرآیندی را طی می‌کند و اگر اختلافی هم مشاهده شود به حکمیت و داوری خواهد رفت، اگرچه ما با ترکیه به صورت دوستانه موضوعات را پیگیری می‌کنیم، اضافه کرد: «ترک‌ها علاقه‌مند هستند در وضعیت رکورد اقتصادی اروپا که روی اقتصاد ترکیه نیز تاثیرگذار بوده است مشمول جرایم نشوند و ما هم تلاش می‌کنیم با درک متقابل روابط تجاری را در گاز پیگیری کنیم.»
ارسال نظر