مجید بوجارزاده

تلاش همه دست‌اندرکاران صنعت گاز کشور همزمان با فرا رسیدن روزهای سرد سال، به تامین پایدار گاز طبیعی تمام مشترکان به ویژه در بخش خانگی معطوف می‌شود. به بیان دیگر، مسوولان و کارکنان زحمتکش شرکت ملی گاز ایران، چه آنهایی که در ستاد حضور دارند و چه دیگرانی که در شرکت‌های گاز استانی یا مناطق عملیاتی مشغول فعالیت هستند، تنها دغدغه‌شان در روزهای سرد سال، عدم قطع گاز حتی یک مشترک است.اما تحقق این دغدغه مهم، تنها به تلاش کارکنان شرکت ملی گاز ایران برنمی‌گردد و در سوی دیگر این رابطه، نوع مصرف مشترکان گاز طبیعی (به ویژه در بخش خانگی) قرار دارد.به عبارتی، تلاش خدمتگزاران صنعت گاز کشور تنها زمانی به نتیجه خواهد رسید که با صرفه‌جویی مصرف‌کنندگان گاز طبیعی به ویژه در بخش خانگی همراه شود.اهمیت صرفه‌جویی مشترکان بخش خانگی تا آنجاست که اگر هر خانوار تنها ۱۰ درصد در مصرف روزانه‌اش صرفه‌جویی کند، ۵۰ تا ۶۰ میلیون مترمکعب گاز در روز صرفه‌جویی می‌شود که معادل تولید دو فاز پارس‌جنوبی است.از سوی دیگر افزایش ظرفیت تولید، دست کم به ۳ تا ۴ سال زمان نیاز دارد و به باور مسوولان صنعت گاز کشور در آینده نزدیک تحقق نمی‌یابد.بنابراین باید چاره‌ای اندیشید که موازنه تولید و مصرف گاز کشور که در فصول سرد سال به نفع مصرف تغییر می‌کند، در تمام روزهای سال با پیشی گرفتن تولید از مصرف همراه باشد.تحقق شعار «تولید بیش از مصرف به جای مصرف بیش از تولید» با در نظر گرفتن این نکته که میزان تولید دست‌کم در آینده نزدیک قابل افزایش نیست، تنها با مدیریت و در نتیجه کاهش جانب مصرف همراه است.این مدیریت در بخش مصرف را نیز باید با اعمال توامان سیاست‌های تشویقی و بازدارنده همراه کرد و البته از آثار بلندمدت اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها نیز نمی‌توان غافل شد که بحث در آن خصوص در این مقال نمی‌گنجد.به هر حال اقداماتی از قبیل اجرای طرح جدید افزایش جرایم یا قطع ۴۸ ساعته گاز مشترکان پرمصرف که تنبیهی و بازدارنده به شمار می‌روند، ضرورت دارند، اما کافی نیستند.به نظر می‌رسد در کنار طرح‌های بازدارنده و تنبیهی همچنان باید به اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در زمینه مصرف بهینه و ایمن ادامه داد، هرچند که نتایج این فعالیت در کوتاه‌مدت چندان چشمگیر به نظر نیاید.بازنگری و اصلاح روش‌ها و ابزارهای رسانه‌ای و تبلیغی که تا امروز برای فرهنگ‌سازی در زمینه مصرف گاز طبیعی به کار گرفته شده‌اند ضرورت دارد، اما نباید فراموش کنیم که نتایج فرهنگ‌سازی در بلندمدت آشکار می‌شود و البته به همان نسبت از عمق و نفوذ بیشتری هم برخوردار است.رسیدن به نقطه «تولید بیش از مصرف به جای مصرف بیش از تولید» نیازمند مدیریت بلندمدت جانب مصرف است و این مهم، جز با اعمال سیاست‌های کارآمد فرهنگی آن هم براساس نظرات مخاطبان (که همان مصرف‌کنندگان گاز طبیعی هستند) میسر نمی‌شود.