حرکت فولادسازی ترکیه از نظام خانوادگی به سمت ادغام

گروه صنعت و معدن - مالکیت صنعت فولاد ترکیه همچنان بر مبنای خانواده است (Family-Dviented) و بر همین اساس بسیار پراکنده است. اگرچه ورود سرمایه‌گذاران خارجی زمینه را برای تغییر سریع ساختار آن به‌وجود آورده است. در حال حاضر صنعت فولاد ترکیه شامل سه مجتمع صنعتی تولید فولاد و هجده کوره نورد قوس الکتریک است و اکثرا تحت مالکیت و مدیریت شرکت‌های خانوادگی هستند و ظرفیت تولید سالانه آنها بین ۲۰۰هزار تا ۵/۳میلیون تن در نوسان است که این مقادیر در مقایسه با ظرفیت‌های تولید جهانی بسیار ناچیز است.

اگرچه انعطاف‌پذیری در ظرفیت تولید یک مزیت محسوب می‌شود، اما مقدار تولید با ظرفیت در بازارهای بین‌المللی مورد اهمیت است. برخی از کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر صنعت، خواستار باقی ماندن در مسیر جریانات جهانی است ادغام باید صورت بگیرد.

به طور کلی شرکت‌های خانوادگی در کشور ترکیه عرصه را برای دیگر تولیدکنندگان تنگ کرده‌اند و می‌توان گفت که حداقل تاکنون فرهنگ ادغام در این کشورها به خوبی جا نیفتاده است. به گفته Cetin Koya مدیرکل شرکت Ekinciler تولیدکنندگان زیادی وجود دارند، اما در صنعت فولاد ترکیه قدرت بین ۶ تا ۷ قطب تقسیم شده است که می‌توانند در بازارهای جهانی رقابت بیشتری داشته باشند. فرهنگ همواره عاملی است که در مقابل جریانات رشد صنعتی وجود داشته و همچنین به‌عنوان سدی در برابر پدیده ادغام قرار گرفته است.

حقیقتا اگر تجارت به خوبی و بر طبق اصول انجام شود چه دلیلی وجود خواهد داشت که تولیدکنندگان با مشکل رقبای خانوادگی مواجه شوند؟

بنابر اعتقاد گروهی از کارشناسان تنها یک بحران می‌تواند به‌عنوان محرک در تغییر این روند کمک کند به گفته آقای Diler Foreign Trade) (Ozgun dogan ادغام در آینده اتفاق خواهد افتاد، اما کمی طول خواهد کشید.

ممکن است نسل بعدی نسبت به شرکت‌های فعال کنونی اشتیاق و تمایل بیشتری به ادغام داشته باشند، اما چیزی که مسلم است، این‌که در حال حاضر شرکت‌های خانوادگی نمی‌خواهند شرکت‌های خود را به فروش برسانند.

اما با رشد اقتصادی کشور و رشد صنعت فولاد آن هجوم فزاینده‌ تولیدکنندگان خارجی موجب شده تا تغییرات سریع‌تر از آنچه که انتظار می‌رفت انجام شود که این امر یک جریان غیرقابل بازگشت به‌نظر می‌رسد.

سرمایه‌گذاری ۸/۱۹میلیارد دلاری

بازار سرمایه‌گذاری‌های مستقیم در ترکیه رونق بسیار خوبی گرفته به طوری که در سال ۲۰۰۴ این سرمایه‌گذاری‌ها ۹/۲میلیارد دلار بوده و در سال ۲۰۰۶ با رشد بسیار چشمگیری همراه بوده و به ۸/۱۹میلیارد دلار رسید و برآوردها حکایت از آن دارد که تا پایان سال ۲۰۰۷ این سرمایه‌گذاری‌ها به رقم ۳۰میلیارد دلار رسیده است.

Alpaslan Korkmaz مسوول آژانس توسعه و حمایت سرمایه‌گذاری ترکیه می‌گوید: ترکیه سرزمین فرصت‌هاست. وی افزود: ترکیه نقطه جذابی برای سرمایه‌گذاران خارجی است. ما یک بازار پویا و جوان ۷۲میلیون نفری داریم و دارای نیروی کار متخصص و ارزان هستیم که جوی مناسب را برای سرمایه‌گذاری آزاد فراهم آورده‌اند و ما برای پیوستن به اتحادیه اروپا بسیار مصمم هستیم. در خصوص صنعت فولاد کشور ترکیه می‌توان گفت که کمبود شدید محصولات تخت، عامل اصلی و تعیین‌کننده در جذب تولیدکنندگان خارجی است.

با رجوع به گذشته و در سال ۲۰۰۵ شرکت‌های آرسلورمیتال و سوراشتال روسیه در فرآیند خصوصی‌سازی در مزایده خرید گروه اردمیر شرکت کردند. صنعت فولاد ترکیه برای رقابت با غول‌های تجاری مجبور به پیوستن به موسسه اقتصادی مشترک Eregli شد که شامل Icdas, Kibar, Diler بود. هرچند که گروه اردمیر در نهایت به بخش صندوق بازنشستگان ارتش ترکیه واگذار شد. در حال حاضر اولین تلاش‌ها برای همکاری جدی میان تولیدکنندگان فولاد ترکیه آغاز شده است. به هرحال تلاش‌ها برای برقراری ارتباط و مشارکت بین تولیدکنندگان خارجی و ترک‌ها در حال به ثمر نشستن است و به نظر می‌رسد که این روند ادامه خواهد داشت.

طبق برخی از گزارشات ظاهرا طرفین در حال بحث و مذاکره برای افتتاح یک کارخانه تولید فولاد نورد گرم هستند. شرکت روسی MMK با مشارکت گروه ترک Atakas یک کارخانه تولید فولاد تخت در ناحیه اسکندرون احداث خواهد کرد.

همچنین شرکت Kibar به همراه شرکای خارجی خود در حال کار بر روی پروژه تولید دو میلیون تن فولاد تخت است که قرار است در سواحل دریای سیاه احداث شود. در نهایت شرکت آرسلور میتال خبر از خرید و تصاحب شرکت Rozak در ماه سپتامبر داد که یک توزیع‌کننده فولاد است.

اگرچه در حال حاضر روندی مناسب، یکسو و هم‌جهت با این حرکت وجود دارد، اما تولیدکنندگان صنعتی مستلزم مطالعه‌ دقیق شامل خطرات احتمالی و همچنین پیش‌بینی پتانسیل سوددهی آن هستند. Kamel Sarac مدیرکل کارخانه لوله استیل Yucel Boru می‌گوید: علاوه بر حمایت‌های مالی، مشارکت خارجی باید موجب ایجاد یک رابطه سودآور در فضای انتقال تجهیزات به همراه دانش فنی آن شود و از همه مهم‌تر احتمال دستیابی به بازارهای جدیدتر است.

این روابط هماهنگ و متقابل در ترکیه به معنی روانه شدن سرمایه و تکنولوژی به‌سوی بازار برای تولید محصولات تخت فولادی است که به‌شدت گرسنه آن است. گذشته از این قرار دادن شرکت‌های خارجی در یک موقعیت ممتاز برای صادرات محصولات با ارزش افزوده بالاتر به خارج از ترکیه به‌طور حتم باعث تثبیت بازارهای محلی در میان‌مدت خواهد شد.

در فضای مناسب کنونی برخی از مینی‌میل‌ها که منفعت خود را در چیزی جز پدیده ادغام می‌بینند ترجیح می‌دهند تا خارج از این بازی بمانند. هر چند واکنش آنها در سال‌های نه چندان دور در مقابل فعالیت‌های پیش‌رو و روزافزون خرید و ادغام بین‌المللی در نوع خود می‌تواند جالب توجه باشد.