گروه صنعت و معدن- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی وضعیت تولید ابریشم در کشور را بررسی کرد.

دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌ها در گزارش خود با اشاره به اینکه ابریشم در کشور عمدتا به عنوان ماده خام برای تولید فرش‌های دستباف و به ویژه فرش ابریشمی و نیز ماده اولیه برخی از صنایع نساجی به کار می‌رود، افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهند که میزان تولید پیله تر ابریشم از حدود ۵۵۰۰ تن در دهه ۷۰ به حدود ۵۳۵ تن در سال ۱۳۸۹ و میزان تولید نخ ابریشمی نیز از حدود ۸۵۰ تن به حدود ۸۵ تن رسیده است که به دنبال این کاهش تولید، بسیاری از کارخانه‌های ابریشم‌کشی و صنایع پایین دستی مربوطه ورشکست شده‌اند و هزاران فرصت شغلی نیز از دست رفته است. به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، از مهم‌ترین دلایل افت این تولید می توان به کاهش نرخ تعرفه و افزایش واردات بدون نیازسنجی، ثبات نرخ ارز، عدم همخوانی قیمت تضمینی با قیمت تمام شده بر مبنای نرخ تورم سالانه و افزایش ارزش افزوده زمین اشاره کرد که در نهایت افزایش هزینه‌های تولید و به صرفه نبودن تولید ابریشم را به دنبال داشته است.

مرکز پژوهش‌ها افزود: با بررسی مشکلات دست‌اندرکاران این صنعت در سال‌های گذشته به این نتیجه می‌رسیم که مواردی همچون تبلیغات و اطلاع‌رسانی گسترده و به موقع به کشاورزان برای تهیه تخم نوغان، آموزش‌های ویژه پرورش کرم ابریشم، افزایش شعب عرضه تخم نوغان، ترغیب و تشویق کشاورزان به پرورش کرم ابریشم، تحقیق و ارائه راهکارهای افزایش کمی و کیفی به منظور کاهش هزینه‌های تولید پیله و ابریشم، ارائه تسهیلات ویژه به منظور بازسازی، به‌روز نمودن و بهداشتی کردن کارگاه‌های ابریشم کشی، تامین مواد اولیه کارگاه های ابریشم کشی، ایجاد صنایع تبدیلی در منطقه ، تنظیم بازار عرضه و تقاضا و جلوگیری از واردات بی‌رویه و قاچاق پیله یا ابریشم و ایجاد متولی خاص در سه بخش نوغانداری، ابریشم کشی و صنایع تبدیلی تاکنون محقق نشده است. برای تحقق برخی از دلایل افت تولید که عنوان شد مشکلاتی نظیر عدم دسترسی به پشتوانه‌های علمی برای بررسی و تحقیق نبود امکان آموزش کافی همه نوغانداران برای ارتقای سطح دانش فنی، وجود واسطه‌ها و دلال‌های پیله که در برنامه‌های مدیران اخلال ایجاد می‌کنند.

قاچاق فرآورده‌های ابریشمی پیله و نخ، ضعف نظام کنترل استاندارد در خصوص واردات و تولیدات محصولات ابریشمی، واردات انواع نخ بدون رعایت نظام استاندارد و ارزش‌گذاری و اخذ تعرفه گمرکی بدون ارزیابی دقیق و بدون توجه به وجود پیله فراوان در انبارها، فقدان اساسنامه دقیق و صریح ساختار بخش دولتی، عدم آشنایی با مسائل زیربنایی فعالیت نوغانداری در سطح مدیران ارشد وزارتخانه‌ها، عدم ثبات در نظام مدیریت کلان بخش دولتی و بالاخص شرکت سهامی پرورش کرم ابریشم ایران جهت تحقق برنامه بلندمدت مدیران و بالاخره عدم تخصیص اعتبار کافی و به موقع برای خرید تضمینی پیله ‌تر وجود دارد.

همچنین با توجه به قلمرو وسیع نوغانداری در کشور، قابلیت توسعه این صنعت، ریشه‌دار بودن آن در فرهنگ و تمدن ایرانی و لزوم حفظ و تداوم آن با استفاده از تکنیک‌های نوین پرورشی، تدوین یک برنامه هدفمند و بلندمدت ضروری به نظر می‌رسد. لذا برای تسهیل در رسیدن به هدف برنامه در ابتدا نیاز است هزینه تولید کاهش و تعرفه واردات افزایش یابد و واردات بر اساس نیاز داخل صورت گیرد.

در این راستا لازم است نرخ خرید تضمینی به موقع اعلام شود و کارشناسی شده باشد (با در نظر گرفتن نرخ تورم و نیز حاشیه سود ۱۵ الی ۲۰ درصدی) و نرخ ارز نیز واقعی‌تر شود.