گروه صنعت و معدن- در حالی که بخش صنعت و معدن به تازگی بار مسوولیتی احداث چند نیروگاه را پذیرفته، مدیران طرح‌ها، خبر از احاله ماموریت ساخت سد برای تامین آب پروژه‌های صنعتی می‌دهند. گزارش خبرنگار ما حاکی است، وجود پروژه‌های آب ‌بر در برخی استان‌ها، مسوولان آب منطقه‌ای را به این فکر انداخته تا بار مسوولیت تامین آب را بر دوش مدیران صنایع بزرگ بگذارند.

طرح‌های توسعه فولاد که در راستای صنایع

آب ‌بر محسوب می‌شوند در استان‌هایی همچون کرمان، فارس و خراسان رضوی با چالش تامین آب در دوره بهره‌برداری مواجه شده‌اند. این در شرایطی است که وزارت نیرو در عین حال طی دو سال اخیر با افزایش حق انشعاب آب سبب بالا رفتن هزینه‌های احداث طرح‌ها نیز شده است. مدیرعامل شرکت ملی فولاد پیشتر گفته بود، این هزینه‌ها از حدود ۲میلیارد تومان به ۳ تا ۴میلیارد تومان افزایش یافته است. اگر چه خبرنگار ما گزارش می‌دهد، این رقم اکنون برای یک طرح فولاد بخش خصوصی در شهرستان زرند به ۱۰میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است. به گفته مدیرعامل آن شرکت، آب منطقه‌ای کرمان اعلام کرده برای تامین آب دوران بهره‌برداری باید هزینه‌های احداث سد از سوی بخش صنعت (صاحبان پروژه) تامین شود.

در این شرایط تنها برای ساخت یک سد کوچک ۷۵میلیارد تومان هزینه باید صرف شود، آن هم از «شیرین رود» آن استان که رودخانه‌ای فصلی به شمار می‌آید و محل قابل اتکایی برای تامین آب کارخانه‌ای که در سال‌های آتی به بهره‌برداری می‌رسد، محسوب نمی‌شود.

نیاز هر طرح

کمبود آب اکنون در پروژه‌های فولاد نی‌ریز و سبزوار نیز گزارش شده است اگرچه مدیران سیاسی استان‌های مربوطه قول مساعدت برای تامین ماده حیاتی طرح‌ها داده‌‌اند.

طبق گزارش‌های شرکت ملی فولاد، یک طرح حدودا یک‌میلیون تنی فولاد در هر ثانیه (در زمان تولید) ۱۷۰ لیتر آب نیاز دارد. به عبارتی تولید ۲۹میلیون تن فولاد در ۲ تا ۴ سال آتی، ۲۲۵میلیون مترمکعب آب مصرف خواهد کرد که پمپاژ این حجم آب تنها برای صنعت فولاد سوال‌برانگیز می‌نماید.

سد به دنبال برق، جاده، راه‌آهن و مخابرات

وزارت صنایع و معادن در ۲ ماه اخیر مسوولیت تامین بخشی از برق موردنیاز پروژه‌های صنعتی و معدنی را بر عهده گرفت.

علی‌اکبر محرابیان ۲۱ مردادماه در مراسم آغاز به کار رسمی گندله‌سازی اردکان خبر داد که این وزارتخانه موافقت کرده تا ۴هزار مگاوات انرژی الکتریسیته ایجاد کند و در مقابل وزارت نیرو در هر مکانی که صنعت نیاز به این انرژی داشته باشد، اقدام به انتقال برق کند. اگرچه این رقم، حدود ۴درصد از کل ظرفیت‌های ایجاد شده برق طی ۱۰۰ سال اخیر در سراسر کشور محسوب می‌شود.

طفیل طرح‌ها

از سال‌های گذشته تاکنون تامین زیربناهای تولید تنها محدود به آب و برق نبوده،‌ بلکه احداث جاده دسترسی (به‌طور مثال ۸۰کیلومتر برای معدن سنگ‌آهن چادرملو)، خط آهن و خطوط مخابرات همواره طفیل هزینه‌ها در پروژه‌ها بوده‌اند. به تازگی، اما احداث سد نیز به جمع هزینه‌های سابق افزوده شده است. این درحالی‌است که طبق آمارهای سالانه وزارت نیرو صنعت و معدن از کل آب قابل استحصال کشور (۹۳میلیارد متر مکعب) تنها سهم ۳/۱میلیارد متر مکعبی دارند. به عبارتی کمتر از ۵/۱درصد از آب موجود کشور به بخش تولید اختصاص می‌یابد در حالی‌که بخش کشاورزی با سیستم‌های سنتی ۵/۸۶میلیارد متر مکعب را مصرف می‌کند. در عین حال احمد فتاح، وزیر نیرو درباره وضعیت انرژی در سال آینده گفت: اگر در سال آینده وضعیت جوی مانند بارش‌ها نسبت به امسال تغییر نکند، تامین انرژی (آب و برق) سخت‌تر از امسال خواهد بود، که برای جلوگیری از مشکلات احتمالی باید با نهایت احتیاط عمل کنیم.