محمدصادق جنان‌صفت

ایجاد تحول در نظام ارزی یکی از اجزای بسته تحول اقتصادی موردنظر آقای‌رییس‌جمهور است که در دو گفت‌وگوی تلویزیونی به صورت کلی طرح و بر اجرای آن تاکید کرد. پس از آن بود که یک روزنامه پایتخت به نقل از صمصامی، سرپرست وزارت اقتصاد نوشت که محاسبه‌های وی نشان می‌دهد با توجه به شرایط، قیمت واقعی هر دلار آمریکا در حال حاضر ۴۵۰ تومان است. در روزهای اخیر این بحث که قیمت هر دلار باید ۷۰۰تومان شود، شنیده می‌شود و احتمال اینکه دولت بخواهد اقدام به کاهش ارزش دلار به صورت دستوری کند وجود دارد. استدلال دولت این است که در شرایط حاضر عرضه ارز به دلیل درآمد هنگفت فروش نفت خام نسبت به تقاضا در نقطه بالاتری ایستاده و بر اساس قانون عرضه و تقاضا، قیمت تعادلی پایین‌تر از دامنه قیمت فعلی است. هواداران کاهش دستوری قیمت دلار معتقدند با این اقدام، قیمت مواد اولیه وارداتی مورد نیاز فعالیت‌های صنعتی پایین می‌افتد و قیمت تمام شده تولیدات صنعتی کاهش یافته و قدرت رقابتی صنعت افزایش می‌یابد. منتقدان این طرح اما از طرف دیگر می‌گویند، هیچ برآوردی از میزان تقاضا برای دلار در شرایط حاضر وجود ندارد و معلوم نیست اگر قیمت دلار کاهش یابد، تقاضا در سطح فعلی باقی بماند و احتمالا قیمت به سر جای اول بر می‌گردد. منتقدان همچنین باور دارند که با کاهش قیمت دلار به صورت دستوری واردات کالاهای ساخته شده صنعتی که اکنون نیز در اندازه‌های بالایی است، به سرعت افزایش یافته و تولیدات صنعتی ایران در شرایط بسیار نابرابر قرار گرفته و تولید آن مقرون به صرفه نخواهد بود. علاوه بر این، صادرات تولیدات صنعتی در شرایط دلار ارزان نیز دیگر صرفه اقتصادی نخواهد داشت و به این ترتیب نباید به این بخش نیز امیدی داشت.

با توجه به اینکه رییس‌جمهور و دولت فعلی نشان داده‌اند آنچه را می‌گویند با شتاب انجام خواهند داد و پس از اینکه کاهش دستوری دلار اتفاق افتاد، نباید امید داشت که شرایط بهبود یابد، صنعتگران باید از همین حالا دیدگاه‌های خود را به صورت شفاف، شجاعانه و به دور از هرگونه گوشه و کنار تبیین و اعلام کنند. ستون حاضر برای درج دیدگاه صنعتگران و به ویژه رهبران تشکل‌های صنعتی آمادگی دارد.