چاه نفت قابل واگذاری است؛ مخزن، خیر!
قرائت جدید از قراردادهای نفتی
گروه انرژی- مناقصه پشت مناقصه در آن سوی مرز. حس جاماندن از رقبای نفتی، حس خوبی نیست. توسعه سریع میادین نفتی در کشور همسایه، باعث شده آنهایی که از نزدیک سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در میادین نفت عراق را رصد می‌کنند، بعد از سال‌ها، تفسیر جدیدی از مالکیت بر مخزن ارائه کنند. تفسیری که تاکنون بیان آن هم مغایر با قانون اساسی یا منافع ملی تعبیر شده است. «به زودی امکان واگذاری چاه‌های نفت فراهم می‌شود.» این جمله را مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران می‌گوید. به گزارش خبرنگار ما، در حالی بر اساس قانون امکان واگذاری مخازن نفتی به بخش خصوصی وجود ندارد که مدیرعامل شرکت ملی نفت با اشاره به راهکارهای تحول در نظام توسعه و بهره‌برداری طرح‌های بالادستی نفت و گاز می‌گوید: «می‌توانیم چاه‌های نفتی را واگذار کنیم.»
واگذاری مدیریت و بهره‌برداری چاه‌ها
به گزارش خبرنگار ما، «احمد قلعه‌بانی» در همایش بهره‌وری و تعالی در صنعت نفت با اشاره به اجرای یک طرح جدید برای واگذاری مدیریت و بهره‌برداری چاه‌های نفت کشور به بخش خصوصی گفت:«بر اساس این طرح مدیریت و راهبری چاه‌های نفت و گاز به بخش خصوصی واگذار می‌شود، اما مدیریت مخازن به عنوان یک ثروت ملی در اختیار دولت باقی می‌ماند.»
وی در ادامه اجرای طرح‌های بهره‌وری را در گرو اعمال تغییرات جدید ساختاری در بخش‌های بالادستی و پایین دستی صنایع نفت و گاز دانست.وی با اشاره به راهکارهای قراردادی برای ورود شرکت‌های صاحب صلاحدید به بخش بالادستی نفت اظهار کرد:«واگذاری مدیریت و بهره‌برداری بخش تاسیسات (به طور مثال نیروگاه‌ها)، واگذاری مدیریت و بهره‌برداری کل تاسیسات (شامل چاه‌ها)، ایجاد شرکت مختلط ایرانی-خارجی، پیش‌فروش محصولات یک طرح همراه با واگذاری بهره‌برداری از میدان برای یک دوره معین، استفاده از مدل تامین مالی، ساخت، بهره‌برداری و مالکیت (BOT و BOO) از جمله راهکارهای قراردادی است که می‌توان به کار گرفت.»
تدوین سند جامع بهره‌وری
«قلعه‌بانی» با تاکید بر اینکه تدوین و اجرای یک سند جامع بهره‌وری منجر به تسریع و افزایش ورود بخش خصوصی به پروژه‌های دارای ریسک می‌شود، اظهار کرد:«اجرای این طرح کلان منجر به افزایش حاشیه سود و اقتصادی شدن طرح‌های غیر اقتصادی صنعت نفت و گاز کشور می‌شود.»
مدیرعامل شرکت ملی نفت با یادآوری اینکه هم‌اکنون حجم ذخایر قابل برداشت ایران بیش از ۱۵۵ میلیارد بشکه برآورد می‌شود، بیان کرد: «مطابق با قانون برنامه پنجم توسعه در مجموع ۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای افزایش سالانه یک درصد ضریب بازیافت مخازن نفت انجام خواهد شد.»وی افزود:«در صورت افزایش ۵ درصدی ضریب بازیافت مخازن، ۱۰۰ میلیارد دلار به ارزش ذخایر نفت کشور افزوده خواهد شد.»
ارزش افزوده نفت در برنامه
از سوی دیگر، در حالی تا پایان برنامه پنجم توسعه باید ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش نفت صورت گیرد که ارزش افزوده این بخش نیز در طول برنامه باید سالانه ۱/۳ درصد افزایش یابد که از این میزان ۸/۲ درصد از طریق عوامل تولید و ۳/۰ درصد از طریق بهره‌وری تامین می‌شود.در این بین، رییس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی معتقد است:«از آنجایی که اکثر مخازن هیدروکربوری کشور در نیمه دوم عمر خود به سر می‌برند، ارتقای بهره‌وری در صنعت نفت علاوه بر اینکه باعث افزایش ضریب بازیافت از میادین می‌شود، رشد ثروت ملی را نیز در پی خواهد داشت.»
«حسین ایرانمنش» با اشاره به جایگاه صنعت نفت در کشور اعلام کرد:«در حال حاضر ۱۰ درصد از تولید ناخالص ملی، ۸۰ درصد صادرات کشور و ۶۰ درصد درآمد دولت از بخش نفت تامین می‌شود، بنابراین در کنار افزایش سهم کمی عوامل تولید باید به بهره‌وری نیز توجه کرد.»
وی با مقایسه شاخص بهره‌وری صنعت نفت با شاخص کل اقتصاد توضیح داد: «بررسی روند تغییرات شاخص بهره‌وری صنعت نفت از سال ۷۵ تا ۸۶ نشان می‌دهد که تغییرات این شاخص در رابطه با شاخص کل اقتصاد عقب‌افتادگی داشته است.»
«ایرانمنش» ادامه داد:«قرار داشتن مخازن در نیمه دوم عمر، ضریب پایین بازیافت، وابستگی به خارج از کشور برای انتقال دانش فنی و سهم زیاد نفت در اقتصاد کشور باعث می‌شود که ارتقای بهره‌وری ضرورت یابد.»
جزئیات سرمایه‌گذاری نفتی
در ادامه این مراسم، «محسن خجسته مهر»، معاون وزیر نفت با اشاره به اهمیت سرمایه‌گذاری در بهبود بهره‌وری توضیح داد: «در حال حاضر تراز عرضه و تقاضا برای انرژی منفی است و بنابراین سرمایه‌گذاری اجتناب‌ناپذیر است.»
وی با بیان اینکه در برنامه پنجم توسعه باید ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت صورت گیرد، اظهار کرد: «از این میزان ۱۰۰ میلیارد دلار از طریق قراردادهای بیع متقابل و ۵۰ میلیارد دلار از منابع داخلی حاصل از بودجه‌های سنواتی باید تامین شود.»
به گفته وی، از این میزان ۳۲ میلیارد دلار برای نگهداشت توان تولید، ۴ میلیارد دلار آن برای اکتشاف نفت و گاز، ۳۴ میلیارد دلار برای توسعه میدان‌های نفتی، ۷۵ میلیارد دلار برای توسعه میدان‌های گازی و ۵ میلیارد دلار نیز برای توسعه طرح‌های میان‌دستی باید سرمایه‌گذاری شود. معاون وزیر نفت در امور برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری افزود: «قرار است در سال جاری ۷۶/۴ میلیارد دلار برای نگهداشت توان تولید، ۱۶ میلیارد دلار برای توسعه پارس جنوبی، ۴/۴ میلیارد دلار برای توسعه میادین مشترک نفتی، ۷/۳ میلیارد دلار برای میادین مستقل نفتی، ۵/۶ میلیارد دلار برای میادین مستقل گازی، ۵/۴ میلیارد دلار نیز برای سایر طرح‌ها و پروژه‌ها سرمایه‌گذاری شود.»
وی ادامه داد: «اگر این میزان تا پایان برنامه پنجم در بخش بالادستی نفت سرمایه‌گذاری شود، تولید نفت خام به ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز، تولید گاز به یک میلیارد و ۴۷۰ میلیون مترمکعب و میعانات گازی به یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید. از سوی دیگر بهره‌وری سرمایه بخش بالادستی نفت به میزان ۱۴ درصد تا پایان برنامه پنجم ارتقا خواهد یافت.»
ارسال نظر