به گزارش وزارت نیرو، سوخت‌‌‌های فسیلی مورد استفاده در نیروگاه‌‌‌های حرارتی به‌جز گاز حاوی موادی هستند که باعث رسوب‌‌‌زایی و خوردگی بر روی سطوح داغ بویلر می‌‌‌شوند. این خوردگی بیشتر در سوپرهیترها، نگهدارنده‌‌‌ها و ایرهیترها اتفاق می‌‌‌افتد. برطرف‌‌‌کردن آسیب‌‌‌های واردشده به این تجهیزات مستلزم خروج اضطراری نیروگاه بوده که تعمیرات و آماده‌‌‌سازی دوباره نیروگاه جهت بهره‌‌‌برداری، مستلزم هزینه‌‌‌های سنگین است.

به‌طور کلی استفاده از مازوت (نفت‌کوره) موجب افزایش ۵۰درصدی هزینه تعمیر، نگهداری و بهره‌‌‌برداری نیروگاه‌‌‌های حرارتی می‌شود.

مطالعات نشان می‌دهد که در صورت تخصیص مقادیر بالاتر از ۴۵‌درصد از سهم سوخت مصرفی نیروگاه‌‌‌های بخاری به مازوت، به‌‌‌ازای هر ۱۰‌درصد افزایش، به طور متوسط یک‌درصد راندمان، ۳درصد ضریب بهره‌‌‌برداری و حداقل ۳میلیون مگاوات ساعت ظرفیت تولید نیروگاه‌‌‌های بخاری کشور کاهش می‌‌‌یابد.

علل فنی افزایش هزینه‌‌‌های نیروگاه

با توجه ‌‌‌به میزان بالای گوگرد موجود در سوخت مازوت، نیاز به حفظ دمای ۱۵۰درجه سانتی‌‌‌گراد گازهای (حاصل از احتراق) خروجی از گرم‌‌‌کن‌‌‌های هوا به‌‌‌منظور جلوگیری از خوردگی این تجهیزات وجود دارد که این اقدام مستلزم آن است که گرمایش هوای ورودی به این گرم‌‌‌کن‌‌‌ها به‌‌‌صورت مداوم صورت پذیرد که خود نیازمند مصرف انرژی و در نتیجه افزایش مصرف بخار است.

با توجه ‌‌‌به گرانروی بالای سوخت مازوت، این ماده به‌منظور استفاده در مشعل‌‌‌ها به افزایش دما در بازه ۱۰۴ تا ١٢٤درجه سانتی‌‌‌گراد نیاز دارد که این امر سبب استفاده مداوم از سیستم گرمایش مازوت و مصرف بخار می‌شود.

طبق اسناد فنی نیروگاه شهید رجایی قزوین، در صورت استفاده از سوخت مازوت به دلیل ضرورت استفاده از بخار اتمایز برای پودر کردن این سوخت، ۳مترمکعب در ساعت برای هر واحد بخار آب دمین مصرف می‌شود که این میزان طی یک‌روز و برای چهار واحد این نیروگاه به ۲۸۸مترمکعب می‌‌‌رسد. در حالی که ظرفیت بخار کمکی اتمایز سوخت مازوت می‌‌‌توانست برای تولید یک‌مگاوات مورداستفاده قرار بگیرد و طی یک‌روز و برای چهار واحد ۸۲مگاوات ساعت انرژی شود.

مصرف بخار سوت بلاور در زمان استفاده از سوخت مازوت، ۸.۴مترمکعب در ساعت است که با فرض ۵۰‌درصد استفاده در روز از سوت‌بلاورها، برای یک‌روز و برای چهار واحد ۶۵مگاوات ساعت انرژی خواهد شد.

افزایش تعداد خروج‌‌‌های اضطراری (ضریب خروج اضطراری) واحدها به‌‌‌منظور رفع نشتی‌‌‌های دود ناشی از افزایش خوردگی داکت‌‌‌های دود و در نتیجه کاهش عمر المان‌‌‌های بویلر به دلیل تنش‌‌‌های حرارتی ناشی از خروج اضطراری و راه‌‌‌اندازی‌‌‌های مکرر، از دیگر اثرات مخرب معمول ناشی از مصرف بلندمدت مازوت در نیروگاه‌‌‌هاست. لازم به توضیح بوده که افزایش تعداد دفعات راه‌‌‌اندازی از دلایل کاهش عمر بویلر است.

گرفتگی ایرهیترها (ژانگستروم) بر اثر استفاده از سوخت مازوت (به‌خصوص با کیفیت پایین) و همچنین افزایش خوردگی و تخریب این تجهیز به افزایش فشار کوره منجر می‌شود و کنترل و کاهش فشار کوره نیازمند محدودیت بار یا افزایش تعداد دفعات خروج اضطراری واحد به‌‌‌منظور شست‌‌‌وشو و ترمیم سیل‌‌‌های ژانگستروم‌‌‌هاست.

افزایش نشتی از لوله‌‌‌های بویلر (در بخش‌‌‌های فوق داغ) بر اثر تبعات ناشی از خوردگی زیاد هنگام استفاده از سوخت مازوت (به‌خصوص با کیفیت پایین) به محدودیت در تولید (به‌‌‌منظور کاهش نشتی آب و بخار) و افزایش ضرایب خروج واحدها منجر می‌شود. همچنین افزایش تجمع رسوبات روی جداره بیرونی لوله‌‌‌ها سبب کاهش تبادل حرارت و افت دمای بخار خروجی بویلر و در نتیجه کاهش توان تولیدی می‌شود.

به دلیل خارج‌‌‌شدن شرایط محصولات احتراق خروجی از دودکش از استانداردهای زیست‌‌‌محیطی هنگام استفاده از سوخت مازوت و همچنین افزایش خوردگی داکت‌‌‌های دود خروجی بویلر و نشت دود و تبعات زیست‌‌‌محیطی ناشی از آن بر اثر استفاده از سوخت مازوت بنا به الزامات نهادهای زیست‌‌‌محیطی و منطقه‌‌‌ای، اغلب نیروگاه یا با اعمال جرایم مربوطه مواجه شده یا مجبور به کاهش بار تولیدی واحد یا خروج واحدها از مدار می‌شود.

گرفتگی مکرر سر نازل مشعل‌‌‌ها بر اثر استفاده از سوخت مازوت سبب افزایش فشار سر نازل مشعل‌‌‌ها می‌شود و افزایش تعداد دفعات خروج مشعل‌‌‌ها از مدار به‌‌‌منظور بازدید و تمیزکاری یا تعویض سر نازل‌‌‌ها و کاهش بار لازم به این منظور مورد نیاز است.

با توجه ‌‌‌به موارد فوق، استفاده از سوخت مازوت باعث فرسودگی نیروگاه، کاهش راندمان و افزایش هزینه‌‌‌های نیروگاه‌‌‌های بخاری می‌شود.