نیویورکتایمز بررسی کرد؛ تاثیر قطع گاز روسیه بر صنایع قاره سبز
آغاز عصر صنعتزدایی از اروپا؟
براساس گزارشی از نیویورکتایمز، کارخانه شیشهسازی آرکاینترنشنال که بزرگترین تولیدکننده ظروف شیشهای جهان محسوب میشود، اخیرا مجبور شده یکسوم کارکنان خود را به مرخصی بفرستد، به طوری که چهار کوره از ۹کوره کارخانه تعطیل شده و بقیه، استفاده از گازوئیل را جایگزین گاز طبیعی کردهاند.
آرک اما تنها نیست؛ افزایش قیمت انرژی به صنایع دیگر اروپا نیز ضربه وارد کرده و کارخانهها را مجبور به کاهش سریع تولید و به مرخصی فرستادن دهها هزار کارمند کرده است. گرچه انتظار میرود این اقدامات موقتی باشد؛ ولی خطر ایجاد رکود در اروپا را افزایش میدهد. تولید صنعتی در منطقه یورو در ماه ژوئیه نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳/ ۲درصد کاهش یافته که بیشترین کاهش در طول دوسال گذشته بوده است.
سازندگان فلز، کاغذ و سایر محصولات که برای تبدیل مواد اولیه به محصولات صنعتی، از درهای خودرو گرفته تا جعبههای مقوایی، به برق و گاز وابسته هستند، هزینههای خود را کاهش میدهند. به گفته اتحادیه تجارت فلزات اروپا، نیمی از تولید آلومینیوم و روی اروپا، متوقف شده است. آرسلور میتال، بزرگترین تولیدکننده فولاد اروپا، کورههای بلند خود در آلمان را تعطیل کرده است. آلکولا، از تولیدکنندگان بزرگ آلومینیوم جهان نیز یکسوم تولید خود در کارخانه ذوب نروژ را کاهش داده است. در هلند نیز نیراستار، بزرگترین کارخانه روی جهان، تولید خود را تا اطلاع ثانوی متوقف میکند.
این بحران ضربهای متقابل از سوی روسیه برای تحریمهای اروپایی محسوب میشود که قصد داشتند مسکو را به دلیل تهاجم به اوکراین مجازات کنند. اما این تنبیه، اعتماد به شرکتهای اروپایی و توانایی آنها برای برنامهریزی را تضعیف کرده است. برخلاف ایالاتمتحده، اروپا در دهههای اخیر به تولید و صنایع سنگین متکی بوده است تا اقتصاد خود را درحال رشد نگه دارد. بخش بزرگی از اقتصاد این قاره متعلق به فولادسازان، تولیدکنندگان مواد شیمیایی و خودروسازان است.
هفته گذشته اورسولا فوندرلاین، رئیس کمیسیون اروپا، پیشنهاد کرد که با محدودکردن درآمد تولیدکنندگان برق ارزانقیمت و مجبور کردن شرکتهای سوخت فسیلی به تقسیمکردن سودی که از افزایش قیمتهای انرژی میبرند، این آسیب جبران شود. اما این راهحل ممکن است سرعت کافی نداشته باشد. هزینهها در حال حاضر بیش از چیزی که در توان تولیدکنندگان است، افزایش یافته است. هزاران شرکت اروپایی در آستانه پایان قراردادهای ثابت انرژی هستند که در زمانی که قیمتها ارزانتر بود امضا شدهاند. قیمت سالانه برق که با هزینه گاز در ارتباط است، در آلمان و فرانسه حدود هزار یورو در هر مگاوات ساعت است، در حالی که گاز طبیعی در بالاترین حد خود حدود ۲۳۰یورو در هر مگاوات ساعت است.
شرکت چینیسازی اشنباخ از گذار آلمان از کمونیسم به سرمایهداری پس از ۱۹۸۹ جان سالم به در برد؛ اما به گفته مدیر شرکت، با پایان یافتن قراردادهای انرژی در پایان سالجاری، این شرکت با قبض انرژی سالانه ۵/ ۵یورویی که تقریبا ششبرابر هزینهای است که درحال حاضر میپردازد، روبهرو خواهد شد. این به معنای آن است که این شرکت باید قیمتها را بیش از دوبرابر کند؛ در این صورت دیگر کسی محصولاتش را خریداری نخواهد کرد. آلومینیوم دانکرک، بزرگترین تولیدکننده آلومینیوم فرانسه نیز که با جهش بالقوه چهاربرابری در هزینههای انرژی روبهروست، بخشی از نیروی کار ۶۲۰نفری خود را مرخص خواهد کرد و تولید خود را ۲۰درصد کاهش خواهد داد.
به گفته مدیر اجرایی کارخانه ارک، مردم به علت نگرانی از قبضهای انرژی خود در زمستان برای خرید کالاهای غیرضروری صبر میکنند؛ کورههای آرک برای اولین بار به جای گاز طبیعی از گازوئیل استفاده میکنند. گازوئیل انتشار دیاکسیدکربن را ۳۰درصد افزایش میدهد و باید در مقادیر زیاد توسط تانکر تحویل شود. از طرفی بسیاری از مشاغل دیگر همچون شرکتهای حملونقل و سازندگان جعبههای مقوایی که به این کارخانه وصل هستند نیز ضربه را احساس خواهند کرد.
والاستریتژورنال نیز در گزارشی به بحران انرژی صنایع اروپایی پرداخته است. براساس این گزارش، کاهش فعالیت و تعطیلی کارخانهها باعث صرفهجوی در مصرف سوخت اروپا شده است، به طوریکه در کنار جستوجو برای ذخایر غیرروسی این امر به اتحادیه اروپا امکان میدهد تا گاز کافی برای پر کردن بیش از ۸۰درصد ظرفیت ذخیرهسازی خود را به دست آورد. به گفته تحلیلگران احتمالا این میزان ذخیرهسازی بدون نیاز به سهمیهبندی از سوی دولت تا بهار کافی است.
در این شرایط صنایع انرژی بر میگویند زمستان امسال بدون حمایت دولت با رکود مواجه خواهند شد. زنجیرههای تامین پیچیده در بخشهایی همچون خودرو و صنایع غذایی دچار اختلال شدهاند که میتواند بر فشارهای تورمی بیفزاید. از سوی دیگر کاهش ظرفیت صنعتی اروپا، وابستگی به مواد و قطعات ساختهشده در خارج را عمیقتر خواهد کرد، آن هم زمانی که دولتها تلاش میکنند زنجیرههای تامین انرژیهای تجدیدپذیر، خودروهای برقی و تسلیحات نظامی را به خانه نزدیکتر کنند.
سوال اینجاست که آیا شرایط کنونی موقتی است یا نشانه شروع دوره جدیدی از صنعتیزدایی از اروپاست؟ این بلوک؛ یعنی اروپا، جهان را برای تامین گاز جایگزین جستوجو میکند و قراردادهایی را برای خرید گاز از ایالات متحده، قطر و کشورهای دیگر منعقد کرده است. اروپا ممکن است دیگر هرگز به گاز ارزان روسیه دسترسی نداشته باشد؛ امتیازی که به این بلوک کمک کرده است تا با ایالاتمتحده غنی از منابع رقابت کرده و هزینههای بالای نیروی کار، قوانین سفت و سخت اشتغال و مقررات سختگیرانه زیستمحیطی را جبران کند.