فرید قدیری- سفیر چین در دیداری که با رییس موسسه استاندارد کشورمان داشته ضمن درخواست همکاری بین موسسه استاندارد ایران و چین از بازرگانان ایرانی درخواست کرده کالاهای با کیفیت چینی وارد ایران کنند. سفیر چین که بیش از این تمایل به شنیدن و دیدن خبرهایی مبنی بر واردات کالاهای بی‌کیفیت، جعلی و بنجل چینی در رسانه‌های کشورمان را ندارد، در حالی این درخواست را از بازرگانان ایرانی آن هم در ملاقاتش با رییس موسسه استاندارد دارد که گزارش‌های ماهانه و منتشر شده از سوی موسسه استاندارد درخصوص آخرین وضعیت تبادل کالا در گمرک نشان می‌دهد چین در صدر صادرکنندگان کالاهای بی‌کیفیت به ایران است. اما آیا صرف درخواست سفیر چین از بازرگانان ایرانی می‌توان شاهد کاهش واردات کالای با کیفیت ساخت چین به ایران بود؟

حقیقت این است که نحوه تولید، ظرفیت تولید، تنوع در تولید و همچنین میزان واردات، نوع واردات و کیفیت کالای وارداتی عواملی هستند که نوع و ظرفیت تقاضا در بازار آنها را تعیین و تنظیم می‌کند. اگر میزان تولید یک کالا در داخل کمتر از میزان تقاضا باشد مشتری آن کالا را با هر کیفیتی که تولید شود خریداری می‌کند. حال اگر این کالا در کشوری به واسطه حذف یکسری امکانات و حتی حذف مراحل کیفی ارزان‌تر تولید و به ایران وارد شود این بار مشتری به‌خاطر ارزان بودن مشابه خارجی خرید آن را به خرید کالای تولید داخل ترجیح می‌دهد. در این میان بازرگانان سودجویی هم هستند که از این افزایش تقاضای بازار مصرف، سوءاستفاده کرده و اقدام به واردات کالاهای بی‌کیفیت می‌کنند. در چین کالاها و محصولات تولیدی در سه درجه کیفی B ، A و C ساخته و به بازار عرضه می‌شوند.

به استناد گزارش‌های کارشناسان اقتصادی و برخی مدیران برجسته صنعتی کشورمان، محصولاتی با درجه کیفیتی A اغلب به کشورهای اروپایی و آمریکایی صادر می‌شوند، محصولات با درجه کیفی B به بازار چین عرضه می‌شوند و بالاخره محصولات با درجه کیفی C که در مقایسه با نوع A و B از کمترین شاخص‌های کیفیتی در عوامل تولید برخوردار است و در اختیار بازرگانان برای صادرات به سایر کشورها قرار می‌گیرد.

اما اینکه چرا سهم قابل توجهی از کالاهای درجه C تولید چین نصیب بازار ایران می‌شود موضوعی است که با درخواست سفیر چین حل نخواهد شد بلکه مجموعه عواملی همچون فرهنگ‌سازی مصرف کالا، محدودیت‌های گمرکی، کارشناسی دقیق در مبادی گمرکی و انجام آزمایش و تست‌های کیفی از کالای ساخت چین، تعیین مجازات‌های متعدد برای بازرگانانی که اقدام به واردات کالاهای بی‌کیفیت می‌کنند چاره‌ساز خواهد بود. در این میان همکاری مشترک موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و چین با یکدیگر در جهت نحوه مراقبت صدور کالای چینی به ایران در مبادی گمرکی کشور چین نیز می‌تواند مانع از حمل کالاهای درجه C به ایران شود.

صنعتگران ایرانی همواره طی چند سال گذشته یکی از دغدغه‌هایشان واردات بی‌رویه کالاهای بی‌کیفیت و به قول آنان تقلبی ساخت کشور چین به بازار بوده است. آنان معتقدند کالاهایشان توان رقابت با محصولات با کیفیت چین را دارد اما اگر قرار باشد کالایی بی‌کیفیت و به‌خاطر بی‌کیفیت بودنش، ارزان به بازار ایران وارد شود رقابت از نوع غیرعادلانه و یکسویه در بازار ایجاد می‌شود که بازنده آن، صنایع ایران هستند. شاید ملاقات سفیر چین با یک مقام صنعتی-دولتی کشورمان مقدمه‌ای باشد برای پایان دادن به این رقابت غیرعادلانه در بازار ۷۰میلیونی ایران.