گردهمایی بزرگان فلزات غیرآهنی

 سیاستگذاران، صاحب‌نظران و فعالان اقتصادی برای چهارمین سال متوالی گرد هم می‌‌‌آیند تا چشم‌‌‌انداز صنایع فلزات غیرآهنی در حوزه تولید و بازار را بررسی کنند. ایران دارای منابع و بازارهای بالقوه در حوزه فلزات غیرآهنی (همچون آلومینیوم، مس، سرب، روی و طلا) است که کمتر از صنعت فولاد مورد توجه قرار گرفته است.

تجربه موفق جریان‌‌‌سازی و اثرگذاری همایش سالانه فولاد که به ابتکار گروه رسانه‌‌‌ای «دنیای‌اقتصاد» (از ۱۱سال پیش تاکنون) برگزار می‌شود، موجب شد که ضرورت برگزاری یک رویداد بزرگ در حوزه صنایع فلزات غیرآهنی به‌‌‌منظور رفع مشکلات و موانع ساختاری، حل چالش‌‌‌ها و بهبود قوانین و آیین‌‌‌نامه‌‌‌ها، کاملا احساس شود.

در عین حال، برنامه دولتمردان برای رونق تولید از یکسو و موضوع تحریم‌‌‌ها در حوزه فلزات غیرآهنی از سوی دیگر، ضرورت توجه ویژه به این صنایع، ایجاد مزیت‌‌‌ رقابتی، تبیین استراتژی‌‌‌های سرمایه‌گذاری و ارائه راهکارهای صادرات و نوآوری را بیش از هر زمان دیگری روشن کرد.

همچنین ارتباط مستقیم صنایع استراتژیک نظیر صنایع هواپیما و خودروسازی، برق، صنعت ساختمان و... با این حوزه سبب شده که سالانه همایش‌‌‌ها و نمایشگاه‌‌‌های تخصصی در این بخش برگزار شود که از حیث ابعاد و میزان مشارکت درخور توجه است.

ارزیابی‌‌‌ها نشان می‌دهد که هم کشورهای تولیدکننده و هم مصرف‌کنندگان عمده این فلزات، به‌‌‌صورت پیوسته سعی در گسترش میزان نفوذ خود در بازارهای بین‌المللی دارند و این مهم جز با تبادل آخرین دستاوردها ممکن نخواهد بود.

اولین دوره این رویداد با همکاری شرکت ملی صنایع مس ایران در سال ۹۷ برگزار شد و با استقبال قابل‌توجه مخاطبان و جریان‌‌‌سازی‌‌‌های اثرگذار در جهت نیازهای فعالان این صنعت همراه شد.

دو دوره بعدی این رویداد نیز با همکاری فعالان و صاحب‌نظران این صنایع و شرکت ملی صنایع مس ایران با موفقیت‌‌‌های دوچندان برگزار شده و پس از سه دوره، جایگاه بی‌‌‌رقیبی در میان فعالان این صنایع پیدا کرده است. حال در چهارمین دوره همایش و نمایشگاه چشم‌‌‌انداز صنایع فلزات غیرآهنی ایران و فناوری‌‌‌های وابسته با نگاهی به تولید و بازار، قرار است هفت محور کلیدی بررسی شود.  «همسوسازی ارکان زنجیره تولید، بررسی و رفع موانع تولید و اصلاح قوانین مرتبط»، «بررسی چشم‌‌‌انداز تولید، مصرف و صادرات فلزات غیرآهنی، متوازن‌‌‌سازی بازار»، «احیای برجام، نقش موثر در بازارهای بین‌المللی و اصلاح سیاست‌‌‌های ارزی و صادراتی»، «افزایش بهره‌‌‌وری و ارتقای ارزش‌افزوده محصولات فلزی غیرآهنی و توسعه پایدار»، «اهمیت توسعه زنجیره اکتشاف در منابع فلزات غیرآهنی و نقش فناوری‌‌‌های نوین»، «جایگاه احیا و سرمایه‌گذاری بر معادن کوچک و متوسط در توسعه صنایع فلزات غیرآهنی» و «نقش استارت‌آپ‌‌‌ها و شرکت‌های دانش‌‌‌بنیان در توسعه صنایع فلزات غیرآهنی»، از جمله محورهایی است که در دوره چهارم این همایش مورد بررسی قرار می‌گیرد. زمان برگزاری این همایش ۱۳ تا ۱۵ دی‌ماه ۱۴۰۰ در هتل المپیک تهران تعیین شده است. هدف از برگزاری چنین رویدادی، ایجاد فرصت ارزشمند برای تبادل اطلاعات بین بازیگران اصلی این صنعت اعم از دولت، بخش خصوصی و انجمن‌‌‌های تخصصی داخلی و بین‌المللی است. با توجه به پیشرفت طرح واکسیناسیون، در صورت موافقت و اعلام ستاد ملی مقابله با کرونا، برگزاری رویدادها به‌‌‌صورت کاملا حضوری امکان‌‌‌پذیر خواهد بود. در غیر این‌صورت، مانند رویدادهای پیشین دوران همه‌گیری، رویدادها به صورت آنلاین و حضوری با خدمات پخش زنده، نمایشگاه مجازی و امکان پرسش و پاسخ برگزار خواهد شد.  تجربه سه دوره گذشته بررسی چشم‌‌‌انداز صنایع فلزات غیرآهنی حاکی از این است که این حوزه با چالش‌‌‌های متعددی دست به گریبان است. «نبود استراتژی مشخص در هر شاخه به‌رغم نقش موثر در ایجاد ارزش‌افزوده»، «ساختار ناهمگن در بخش دولتی و خصوصی و ضعف حضور بخش خصوصی»، «دسترسی نداشتن به اطلاعات صحیح به‌‌‌ویژه در واحدهای بخش خصوصی»، «نبود اطلاعات شفاف، در دسترس و قابل اعتماد از وضعیت بازار»، «بازدهی نامطلوب نسبت به مقیاس»، «به‌‌‌روز نبودن برخی فناوری‌‌‌های موجود»، «تراکم نیروی انسانی و بهره‌‌‌وری پایین»، «کمبود منابع مالی برای توسعه و نوسازی» و «مشکلات زیرساخت‌‌‌ها، آب، برق، حمل‌‌‌و‌‌‌نقل» بخشی از چالش‌‌‌های صنایع فلزات غیرآهنی در ایران است. گستردگی این چالش‌‌‌ها ضرورت تهیه نقشه راه برای فلزات غیرآهنی را نشان می‌دهد.در حال حاضر، سند جامع فولاد تدوین شده و در حوزه سرب و روی نیز خبرها حاکی از این است که سند جامع تدوین شده است.  از سوی دیگر، تدوین سند جامع مس و طلا نیز در دستور کار متولیان این حوزه قرار گرفته است.

این اقدام در حالی است که صاحب‌نظران معتقدند تدوین برنامه جامع در فلزات غیرآهنی، باید با مطالعات میدانی و کامل در زمینه‌‌‌های ذخایر و نتایج اکتشافات، بازارهای داخلی و بین‌المللی، انتخاب بازارهای هدف صادراتی، زیرساخت‌‌‌ها، فناوری‌‌‌های نو، شیوه‌‌‌های تامین منابع مالی و جذب سرمایه و همچنین تولید محصول با ارزش افزوده بالاتر صورت گیرد. بررسی‌‌‌های کارشناسان حاکی از این است که کشور پتانسیل‌‌‌های بالقوه و بالفعل فراوانی در زمینه مواد معدنی کمیاب و نادر نظیر مس، سرب و روی و به مقدار کمتری طلا و مولیبدن دارد. بنابراین وجود طرح جامع فلزات غیرآهنی می‌تواند جایگاه و توان معدنکاری و صنایع پایین‌‌‌دستی بخش معدن را در حوزه فلزات کمیاب و نادر مشخص و مسیر توسعه این بخش را شناسایی و کشور را از اعمال فشارهای خارجی نسبت به تامین نیاز به این فلزات مصون کند.