در نشستی در اتاق بازرگانی ایران بررسی شد
تبعات بحران‌های فصلی انرژی
آرش نجفی در یک نشست خبری درباره دغدغه‌‌‌های بخش خصوصی در حوزه انرژی و همچنین راهکارهای پیشنهادی توضیح داد. به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران با اشاره به کمبود برق در تابستان و خساراتی که صنعت از آن دید، گفت: در حالی که تامین برق صنعت بسیار حائز اهمیت است اما صنایع مهمی مثل سیمان و فولاد را تعطیل کردند تا خانه‌‌‌ها برق داشته باشد. این شرایط، باعث شد که دلالان سیمان وارد شوند و کمبود سیمان و بعد هم افزایش قیمت را داشتیم. نجفی افزود: در زمستان امسال نیز با سرما و کمبود گاز مواجهیم. باز هم قطعا می‌‌‌خواهند اولویت را به بخش خانگی بدهند و این صنعت است که آسیب می‌بیند. کارخانه‌ها حسن‌نیت دارند ولی دلالانی هستند که دنبال سوژه‌اند. فشار کمبود گاز را به واحدهای تولیدی وارد می‌‌‌کنیم و همچون تابستان، افزایش قیمت و سوءاستفاده از سوی برخی را نیز به دنبال خواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه راه‌‌‌حل‌‌‌های اقتصادی ما باید منطقی باشد با اشاره به اینکه ۲۰۰میلیون مترمکعب کمبود گاز داریم و دولت با قیمت گزاف این کمبود را از طریق واردات از همسایگان شمالی جبران می‌کند، انتقاد کرد: به جای استفاده از روش‌های درست سرمایه‌گذاری، از روش‌های قرون‌‌‌وسطایی استفاده می‌‌‌کنیم!
وی تاکید کرد: ذی‌نفع نهایی در کاهش مصرف انرژی، خود دولت است و باید در بهینه‌‌‌سازی مصرف، سرمایه‌گذاری کرده و مصرف را کاهش دهد و بعد، کاهش مصرف را مدیریت کند.
نیروگاه‌‌‌های فعلی را به مرور از دست می‌‌‌دهیم
وی در ادامه، به وضعیت موجود در صنایع نفت و برق کشور اشاره کرد و گفت با وجود آنکه یکی از بزرگ‌ترین دارندگان نفت و گاز دنیا هستیم ولی نتوانسته‌‌‌ایم همچون یک تاجر، از اعتبارات خود بهره‌‌‌گیری و آن را به امکان مالی تبدیل کنیم و در نتیجه اکنون، سرمایه لازم و امکانات مالی کافی برای استخراج و بهینه‌‌‌سازی چاه‌‌‌های نفت و شرایط مناسب و پایدار برای بهره‌‌‌برداری از منابع را نداریم. وی هشدار داد: اگر از اعتباراتی که داریم استفاده نکنیم، شرکای مناسبی نمی‌‌‌یابیم و با هر بازی سیاسی و منطقه‌‌‌ای، درگیر عدم‌فروش فرآورده‌‌‌ها می‌‌‌شویم. وی سپس با انتقاد از عدم‌توجه کافی به بهینه‌‌‌سازی مصرف انرژی در کشور ادامه داد: هم‌‌‌اکنون، بزرگ‌ترین استراتژی انرژی در جهان، کاهش و بهینه‌‌‌سازی مصرف است و ایران نیز باید این رویکرد را به‌‌‌طور ویژه در دستور کار قرار دهد.
نجفی در ادامه، به وضعیت تولید برق در کشور اشاره کرد و توضیح داد که بیش از ۵۰درصد از بخش نیروگاهی به بخش خصوصی واگذار شده اما نوع بهره‌‌‌برداری از برق تولیدی به گونه‌‌‌ای است که دارندگان منابع برق گرفتار روندی فرسایشی شده‌‌‌اند و در نتیجه عدم‌توجه به سرمایه‌گذاری مناسب و عدم‌کاهش مصرف که فرصت اورهال کردن و استفاده از تکنولوژی‌‌‌های جدید را نیز از سرمایه‌گذاران گرفته، به وضعیتی رسیده‌‌‌ایم که در حوزه نیروگاهی کاملا فرسوده شده‌‌‌ایم و به مرور، برخی از این واحدها را از دست خواهیم داد؛ آن هم در شرایطی که سرعت سرمایه‌گذاری نیز بسیار کند و کم‌‌‌رمق است.
نگران سرنوشت رگولاتوری برق هستیم
رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران در ادامه، به شرح راه‌‌‌حل‌‌‌های بخش خصوصی برای برون‌‌‌رفت از مشکلات برق و نفت نیز پرداخت.
او با اشاره به تدوین رگولاتوری برق و نفت و اخذ موافقت دولت و ارائه لایحه آن به مجلس شورای اسلامی، گفت: با وجود همه دشواری‌‌‌هایی که وجود داشت کار را به این مرحله رساندیم اما به‌‌‌تازگی، وزیر نیرو درخواست برگرداندن رگولاتوری از مجلس را داده‌‌‌اند که جای تاسف دارد. نجفی با طرح این پرسش که چرا با روندی که بیش از چهار سال طی شده، این‌‌‌گونه برخورد شده است؟ ابراز امیدواری کرد این اقدام با هدف بهتر شدن طرح صورت گرفته باشد.
او با تاکید بر اینکه دولتمردان درگیر انحصارگرایی نباشند، گفت: از وزیر نیرو انتظار داریم چنانچه درباره این لایحه نظری دارند، جلسه‌‌‌ای هم‌‌‌اندیشی با نمایندگان اتاق و سندیکاهای مرتبط با برق و دیگر دست‌‌‌اندرکاران برگزار کنند تا اظهارات طرفین شنیده شود.
بازارهای باقی‌‌‌مانده در عراق حفظ شود
رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران، در بخش دیگری از سخنان خود با طرح این پرسش که چرا تحریم بر ما اثر منفی دارد؟ گفت برای اینکه در بازارهای جهانی، شرکای خوبی نداریم.
وی سپس انتقاد کرد: داریم با دست خودمان، از بازارهای عراق هم حذف می‌‌‌شویم چرا که در زمان مناسب باید برق به عراق صادر می‌کردیم ولی چون کمبود داخلی داشتیم، این اتفاق نیفتاد و بازار عراق را از دست دادیم و عربستان بلافاصله، جای ما را پر کرد. وی با تاکید اینکه بازارهای عراق بسیار برای ما اهمیت دارد، از اتاق مشترک ایران و عراق تقاضا کرد نگذارند لااقل در مباحث فنی و مهندسی، بازار عراق از دست برود. نجفی همچنین گفت: در بازارهای ارمنستان هم باید حضور جدی داشته باشیم. اما به‌‌‌دلیل عدم‌توجه کافی، داریم این بازارهای مهم را هم از دست می‌‌‌دهیم.
آیین‌‌‌نامه بهینه‌‌‌سازی را تحریف کردند
وی با بیان اینکه تجمیع این اتفاقات دارد ما را به ورطه اضمحلال می‌‌‌کشاند، در ادامه، به ماجراهایی اشاره کرد که درباره اجرای ماده ۱۲ «قانون رفع موانع تولید رقابت‌‌‌‌‌‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور» که به بهینه‌‌‌سازی مصرف کمک می‌کند، رخ داده است.
وی در این‌باره توضیح داد: در بسیاری از کشورها، قوانینی تعریف می‌کنند که سرمایه‌گذاران حوزه بهینه‌‌‌سازی مصرف انرژی، صرفه‌‌‌جویی را مهندسی کنند و با کسی که انرژی را کاهش می‌دهد قراردادهای موثر بسته و سپس، انرژی صرفه‌‌‌جویی‌‌‌شده را برداشت می‌کنند. ما هم این قانون را به‌‌‌طور شفاف داریم ولی متاسفانه در زمان وزارت آقای زنگنه، از سوی شرکت بهینه‌‌‌سازی مصرف سوخت و وزارت نفت، آیین‌‌‌نامه اجرایی آن تحریف شد. قانون می‌‌‌گوید هر کس که در حوزه انرژی و کاهش مصرف، سرمایه‌گذاری کند، می‌تواند انرژی صرفه‌‌‌جویی‌‌‌شده را به همراه سود و... برداشت کند اما آیین‌‌‌نامه تحریف‌‌‌شده می‌‌‌گوید: بعد از تحقق بهینه‌‌‌سازی مصرف انرژی و از محل قرائت کنتور پول پرداخت می‌شود. یعنی فرد، سرمایه‌گذاری کند و بعد پول آن را گدایی کند! هیچ‌‌‌کس چنین کاری نخواهد کرد.
وی ادامه داد: اما ما در دولت قبل به آقای جهانگیری و همچنین، نهاد ریاست جمهوری فعلی، پیشنهاد دادیم که اجازه دهند سرمایه‌گذار، مدل مالی را تعریف کند، پروژه مهندسی کاهش مصرف را ارائه و مجموعه‌‌‌ای نیز به‌‌‌عنوان ناظر آن را تایید و تصویب کند. دوستان هم پذیرفتند که بر اساس اصول مهندسی، کاهش مصرف پیش‌بینی‌‌‌شده را قطعی می‌‌‌دانیم و متناظر با سرمایه‌گذاری صورت گرفته، به سرمایه‌گذار، اوراق سلف موازی صرفه‌‌‌جویی انرژی می‌‌‌دهیم که در آینده تحقق می‌‌‌یابد اما قابلیت واگذاری نیز دارد. مطابق آن، سرمایه‌گذار پروژه‌‌‌های بهینه‌‌‌سازی مصرف انرژی را تعریف می‌کند که از تامین بخاری گرفته تا اتوبوس‌‌‌های درون‌‌‌شهری و برون‌‌‌شهری و... شامل می‌شود. اکنون، مشتری هم داریم که سرمایه‌گذارانی در خارج از کشور هستند و مشتاقند اوراق را بگیرند و به‌‌‌ازای آن، کالا بدهند.
نجفی با تاکید بر اینکه این اوراق قابلیت دارند و الان مشتری هم وجود دارد، خطاب به دولت اعلام کرد: تعلل جایز نیست. داریم به زمستان و مشکلات کمبود و مصرف گاز نزدیک می‌‌‌شویم؛ باید اقدامات و تصمیم‌گیری‌‌‌ها نیز سریع باشد و این‌‌‌طور نباشد که هر زمان پیگیری کردیم بگویند فرصت نداریم و جلسه است.
توزیع یارانه ۴۵ هزار تومانی متوقف شود
نجفی در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به پرداخت یارانه انرژی به خانوارها اظهار کرد: با وجود مخالفت‌‌‌های فراوانی که در سال ۸۹ وجود داشت، دولت اما پرداخت این یارانه را آغاز کرد. اوایل، ارزش این یارانه حدود ۶۷ دلار بود ولی امروز به ۵/ ۱دلار رسیده و با وجود اینکه هیچ کارآیی ندارد، دولت در حال ادامه این مسیر است. رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران از دولت خواست این یارانه را قطع کند چرا که به گفته وی، تزریق این نقدینگی بدون برنامه فایده‌‌‌ای ندارد که تبعات منفی نیز به دنبال داشته است. نجفی گفت: اگر از اول، طرح هدفمندسازی یارانه‌‌‌ها به خوبی مدیریت می‌‌‌شد، طی ۵ سال می‌توانستیم ۳۵درصد مصرف انرژی را در کشور در بخش‌‌‌های تجاری و اداری و مسکونی کاهش دهیم ولی هیچ دولتی به هشدارها توجهی نکرد چرا که راحت‌‌‌ترین کار، توزیع پول است! وی در عین حال اظهار کرد: با حجم یارانه‌ای که دولت ماهانه به صورت نقدی به خانوارها می‌‌‌پردازد می‌توان برخی مشکلات صنعت نفت و برق را حل کرد. وی افزود: اینکه می‌‌‌گوییم باید از پرداخت این پول جلوگیری شود، بسیاری به ما خرده می‌‌‌گیرند اما ما داریم به یک فروچاله جدی در اقتصاد و صنعت می‌‌‌رسیم.
