جزئیات تصمیمات دولت برای عبور از پیک بار ۱۴۰۰ تشریح شد
مقابله با خاموشی از سه مسیر
در عین حال با توجه به گفته معاون اول رئیس‌جمهور مبنی‌بر عدم امکان افزایش تولید برق و ضرورت کاهش مصرف، سیاستگذار کنترل مصرف را از سه مسیر در دستور کار قرار داده است. کنترل مصرف برق ادارات دولتی از طریق «تعطیلی یک ماهه پنج‌شنبه ادارات دولتی تا پایان مرداد» و «اختیار تام استانداران درخصوص ساعات کار ادارات دولتی» به‌عنوان نخستین مسیر مقابله با خاموشی‌ها عنوان شده است. دومین مسیر نیز به ممنوعیت فعالیت ماینرهای مجاز تا پایان شهریور برمی‌گردد. همچنین ماینرهای توقیفی نیز تا پایان تابستان نگهداری شده و تحویل داده نمی‌شود.
سومین مسیر نیز مربوط به کنترل مصرف برق صنایع بوده که مقرر شد برخی از صنایع دو هفته تعطیل شوند تا از فرصت تعطیلات تابستانی برای کاهش فشار بر شبکه استفاده شود. همچنین تعمیرات دوره‌ای کارخانه‌ها نیز در این فاصله انجام شود. علاوه‌بر این، وزارت نیرو باید به واحدهای صنعتی اعلام کند بیشتر از ۱۰ درصد برق مصرف نکنند. براساس اظهارات وزیر نیرو، چنانچه دو، سه هفته آتی با اعمال محدودیت‌ها در مصرف برق سپری شود، مشکل ناترازی تولید و مصرف برطرف خواهد شد. در راستای محدودیت فعالیت صنایع، اخیرا فعالیت دو صنعت سیمان و فولاد براساس تصمیمات وزارت نیرو متوقف شد تا بار مصرف کاهش یابد. این در حالی است که فعالان صنعت فولاد نسبت به این تصمیم اعتراض و عنوان کرده‌اند: «توقف فعالیت فولادی‌ها در داخل، آنها را برای ایفای تعهداتشان در بازارهای صادراتی با مشکل مواجه کرده و احتمالا آنها نتوانند تعهدات خود را به موقع به انجام برسانند. اقدام وزارت نیرو در متوقف ساختن فعالیت واحدهای تولیدی غیر قابل پیش‌بینی بوده است و کارخانه‌ها از نظر ایفای تعهدات با مشکل مواجه خواهند شد.» به گفته بهادر احرامیان، نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد، به واحدها اعلام شده مصرف برق خود را به ۱۰ درصد دیماند قراردادی کاهش دهند که این میزان برای نگه داشتن سیستم‌های حیاتی و جلوگیری از وارد آمدن خسارت به ماشین‌آلات کافی است. احرامیان وضعیت کنونی کمبود برق و صنایع کشور را حاصل تصمیمات آن دسته از نمایندگان مجلس دانسته که در مجلس هفتم نسبت به تثبیت قیمت برق اقدام کرده و آن را عیدی به مردم معرفی کرده‌اند.
مصوبات جلسه بررسی خاموشی‌های اخیر
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور گفته است: «باید طبق دستور رئیس‌جمهور خاموشی‌ها در شبانه‌روز و در ساعت محدود انجام شود و حداقل از ۴۸ ساعت قبل به اطلاع مردم برسد.»
اسحاق جهانگیری پس از جلسه بررسی خاموشی‌های اخیر و تصمیم‌گیری درخصوص نحوه مدیریت مصرف برق در کشور گفت: امیدواریم با تصمیمات گرفته شده در بخش خانگی حداقل خاموشی اعمال شود یا اصلا شاهد قطع برق مشترکان خانگی نباشیم و با تدابیر اندیشیده شده مشکل خاموشی‌ها در کشور به حداقل ممکن برسد. معاون اول رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه صنعت برق از صنایع مهم و پیشرو در کشور است، ادامه داد: طی سال‌های گذشته حجم سرمایه‌گذاری بسیار زیادی در این صنعت انجام شده است تا جایی که ظرفیت تولید برق نیروگاه‌های حرارتی و آبی در کشور ۸۵ هزار مگاوات است که در دنیا جزو ظرفیت‌های بالا به حساب می‌آید و از نظر ظرفیت نیروگاهی در ردیف چهاردهم جهان هستیم که نشانگر جایگاه بالای ایران در این زمینه است.
وی با بیان اینکه از ظرفیت ۸۵ هزار مگاواتی به جهت عملیاتی و با احتساب ظرفیت نیروگاه‌های آبی در حال حاضر ۵۲ هزار مگاوات استفاده می‌شود، ادامه داد: ظرفیت تولید برق نیروگاه‌های آبی ۱۲ هزار مگاوات است که به دلیل خشکسالی سال جاری و وضعیت سدها و همچنین پیش‌بینی آب شرب در اندازه دو تا سه هزار مگاوات از ظرفیت آنها استفاده نمی‌شود و از این بابت در استفاده از نیروگاه‌های آبی با محدودیت زیادی مواجه هستیم.
جهانگیری همچنین به افزایش دمای کره زمین به‌ویژه منطقه خاورمیانه اشاره و تاکید کرد: طبق آمار وزارت نیرو حدود ۶۴ هزارمگاوات مصرف برق فعلی کشور است که با تولید ۵۳ هزار مگاواتی، شاهد فاصله ۱۱هزار مگاوات کسری هستیم.
جهانگیری تصریح کرد: طبق مصوبه قبلی دولت درخصوص مدیریت مصرف برق در کشور باید مصرف واحدهای پرمصرف به‌ویژه بخش صنعت از ساعات پیک مصرف برق کشور به ساعات دیگر منتقل شود و وزارت نیرو موظف است ساعات اوج مصرف را به ساعات دیگر تقسیم کند و طبق مصوبه دولت در خرداد به وزارت نیرو اجازه داده شده تا اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهد.
معاون اول رئیس‌جمهور افزود: طبق مصوبه دولت باید ساعات اداری در کشور در زمان افزایش مصرف برق تغییر یابد و دمای اتاق در ادارات کمتر از ۲۵ درجه نباشد و در تعطیلات نیز باید واحدهای سرمایشی ادارات خاموش شوند و در صورت عدم رعایت این اقدامات مسوولیت متوجه روسای ادارات است که باید برخوردهای لازم نیز در این زمینه صورت پذیرد.
وی با بیان اینکه با وجود مصوبه خرداد دولت به دلیل خشکسالی و افزایش دما با کسری روبه‌رو شدیم، ادامه داد: به دلیل افزایش مصرف برق خاموشی‌های اخیر در کشور صورت گرفت و مردم از این ناحیه اذیت شدند که رئیس‌جمهور نیز از مردم شریف ایران عذرخواهی کرد چراکه مردم با این خاموشی‌ها با فشارهای زیادی روبه‌رو شدند.
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به تصمیمات دولت درخصوص خاموشی‌های اخیر ادامه داد: وزیر نیرو تا سه هفته آینده از اختیارات کامل برخوردار است و طبق اصل ۱۲۷ و ۱۳۸ قانون اساسی دولت می‌تواند اختیارات را به وزیر نیرو واگذار کند و در زمان حوادث این‌چنینی دستورات وزیر نیرو برای کل کشور و استانداران لازم‌الاجراست.
جهانگیری درخصوص دیگر مصوبه این جلسه تاکید کرد: به مردم اطمینان می‌دهیم وزارت نیرو برق بخش‌های مهم و ضروری از جمله بیمارستان‌ها را قطع نمی‌کند و در تماسی که با وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی داشتم تمام بیمارستان‌های دولتی و غیردولتی دارای برق اضطراری هستند و وزیر نیرو هم دستور داده است برق بیمارستان‌ها قطع نشود.
معاون اول رئیس‌جمهور درخصوص تصمیمات دولت و مصوبات این جلسه در زمینه برخورد با دستگاه‌های ماینر و تولیدکننده رمز ارزها در کشور تصریح کرد: طبق مصوبه قبلی دولت باید فعالیت بخش‌های محدودی در کشور که مجوز استخراج رمز ارز داشتند متوقف شود و در هیچ یک از ساعات شبانه‌روز مجاز به استخراج رمز ارز نیستند و در صورت فعالیت این واحدها، مجوز آنها لغو خواهد شد.
وی درخصوص فعالیت تولیدکنندگان غیرمجاز رمز ارز در کشور عنوان کرد: مقرر شد با هماهنگی شورای تامین استان‌ها، کارگروهی در این زمینه تشکیل شود و وزارت نیرو با تحلیل میزان برق مصرفی واحدها، وزارت اطلاعات با فعالیت گسترده و همچنین وزارت ارتباطات با ابزارهای تشخیصی مختص به خود این واحدهای غیرمجاز را شناسایی کنند و از فعالیت آنها جلوگیری به عمل آورند.
معاون اول رئیس‌جمهور ادامه داد: درخصوص میزان مصرف برق در کشور اختلاف نظرهایی وجود دارد که در سال جاری به دلیل خشکسالی و مسائل دیگر، میزان مصرف برق افزایش یافته اما به نظر می‌رسد مصارف غیرطبیعی دیگر برق در کشور از ناحیه دستگاه‌های ماینر باشد که با هماهنگی قوه‌قضائیه و شورای امنیت کشور و تصمیم هیات دولت مقرر شد با این واحدهای غیرمجاز برخورد شود.
جهانگیری همچنین ادامه داد: استانداران به‌عنوان نماینده عالی دولت مکلف هستند برای مدیریت مصرف برق در کشور با هماهنگی وزارت نیرو همکاری‌های لازم را انجام دهند و وزیر نیرو نیز در این زمینه دستور اعمال محدودیت‌های مصرف برق در کشور را داده است که دستورات وزیر نیرو تعیین‌کننده و همانند دستور دولت است و استانداران که همواره در مدیریت بحران‌ها نقش کلیدی داشتند در این شرایط حساس کشور با وزارت نیرو همکاری‌های لازم را داشته باشند تا سیاست‌های دولت اجرایی شود.
معاون اول رئیس‌جمهور اعمال محدودیت‌های مصرف برق در بخش صنعت را از دیگر مصوبات مهم این جلسه برشمرد و ادامه داد: واحدهای صنعتی تا سه هفته آینده که در شرایط حساسی به لحاظ مصرف برق هستیم می‌توانند از این فرصت به‌عنوان تعطیلات تابستانی استفاده کنند و همچنین به وزارت نیرو اجازه داده شده است به واحدهای صنعتی اعلام کند بیشتر از ۱۰ درصد برق مصرف نکنند و با متمردین از این دستور که ممکن است به کل شبکه برق کشور لطمه جدی وارد کنند، برخورد می‌شود.
وی تاکید کرد: از مردم می‌خواهیم با صرفه‌جویی در مصرف برق و خاموش کردن دستگاه‌های برقی اضافی با کاهش مصرف برق، دولت را برای عبور از شرایط سخت فعلی یاری کنند.
جهانگیری همچنین در حاشیه جلسه دولت، با بیان اینکه اضافه شدن تولید برق غیر ممکن است زیرا تمام نیروگاه‌های کشور با تمام ظرفیت ممکن در حال تولید هستند، گفت: وزارت نیرو باید فاصله میان تولید و مصرف را کم کند. معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه وضعیت سدها برای ما خیلی مهم است، گفت: در پاییز پیش‌بینی می‌شود وضع بارندگی خوب نباشد بنابراین باید به آب شرب مردم به دقت توجه کرد تا با مشکل مواجه نشود. جهانگیری عنوان کرد: سقف و حجم تولید برق مشخص است و تنها میزان مصرف افزایش پیدا می‌کند.
ممنوعیت خاموشی بدون برنامه برق خانگی
رضا اردکانیان، وزیر نیرو نیز در حاشیه جلسه هیات دولت گفت: همه تلاش ما این خواهد بود که با تاکید رئیس‌جمهور، خاموشی نباشد و اگر بود به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده و با اعلام قبلی انجام شود.
وی با اشاره به وضعیت قطع مکرر برق در کشور گفت: امسال موج گرما در همه دنیا زودرس بوده و دما بالاتر است. در نتیجه باعث افزایش میزان مصرف شده است. جلسات مختلف در سازمان‌های مختلف در دستگاه‌های مسوول و همکار تشکیل شد که اتفاقات خوبی رخ داد و نتیجه را هم شاهد بودیم. کمبود برق از ۶ هزار مگاوات که نمی‌شد برای آن برنامه‌ریزی و تامین داشت، به حدود ۱۵۰۰ تا ۲ هزار مگاوات رسید.
وزیر نیرو اظهار کرد: امیدوار هستیم با همکاری وزارت صمت و تمهیداتی که آنها دارند به‌عنوان مثال برنامه‌های تعطیلات تابستانه یا تعمیرات دوره‌ای را مقداری جلوتر بیندازند تا بتوانیم این شرایط را مدیریت کنیم. پیش‌بینی‌های هواشناسی این گونه است که اگر بتوانیم دو، سه هفته‌ای را سپری کنیم این مشکل حل خواهد شد.
وی افزود: در جلسه هیات وزیران، تصمیمی براساس اصل ۱۳۸ قانون اساسی انجام شد که هیات وزیران اختیارات خود را در این موضوع خاص برای تسریع در تصمیم‌گیری به چهار تن از وزرا (نیرو، کشور، صمت و نفت) واگذار کرد. به‌عنوان مثال اولین تصمیم این است که تا پایان مرداد پنج‌شنبه‌ها در سراسر کشور برای دستگاه‌های دولتی تعطیل اعلام شود. همچنین درخصوص ساعات کار ادارات هم استانداران اختیاراتی دارند که تصمیم‌گیری لازم را خواهند داشت.
اردکانیان با اشاره به استخراج رمزارزهای غیرمجاز گفت: تمامی دستگاه‌های مجوزدار استخراج رمزارز با اعلام رئیس‌جمهور خاموش شدند اما دستگاه‌های غیرمجاز چنین نیست و بخشی همچنان درحال فعالیت هستند. تاکنون حدود ۲۰۰ هزار دستگاه استخراج فعال توقیف شده و وقتی در مدار هستند ظرفیتی بیش از ۵۰۰ مگاوات دارند. پیش‌بینی دستگاه‌های مسوول این است که تعداد دستگاه‌های فعال بیش از این است که نیاز است این افرادی که درگیر این کار غیرمجاز هستند خودشان برای کمک به خودشان و اعضای خانواده‌شان این فعالیت را متوقف کنند وگرنه مطابق قانون با آثار و عواقب آن مواجه می‌شوند.
وی در پاسخ به احتمال قطع آب در مرداد اظهار کرد: درخصوص قطع آب باید گفت وقتی اعلام می‌کنیم به نسبت سال گذشته بیش از ۵۰درصد کمبود بارش داشتیم یعنی نمی‌توانیم مثل پارسال مصرف کنیم. اگر همان روال مصرف را ادامه دهیم وقتی منبع نصف شده است طبیعی است که با کمبود مواجه می‌شویم.
اردکانیان تصریح کرد: می‌پذیرم که هر نوع مضیقه و محدودیتی باید با اعلام و اطلاع قبلی باشد و اگر مشکلاتی از این حیث بوده من عذرخواهی می‌کنم. در عین حالی که دلایل فنی همچون رله‌های فرکانسی هم وجود دارد که وقتی احساس کند شبکه ممکن است در معرض خطر بزرگ‌تر قرار گیرد، به‌صورت خودکار خودش عمل می‌کند. وی افزود: توافقی که ما با صنایع بزرگ کردیم اینکه همین برقی را که الان مصرف نمی‌کنند ما در زمان دیگری از سال، به‌صورت رایگان در اختیارشان قرار دهیم.
وزیر نیرو گفت: برخی صنایع هستند که خودشان مولد دارند و می‌توانند بخشی از برق‌شان را به ما بدهند. ما توافق کردیم این برق را به قیمت تضمینی از آنها بخریم. وی تاکید کرد: سدهای ما در استان خوزستان که در شرایط مطلوب می‌توانند ۱۰ هزار مگاوات برق تولید کنند، امروز به ۲۴ درصد توان خود رسیده‌اند. بنابراین دیگر نمی‌توانیم به میزان زیاد از برق‌آبی استفاده کنیم. همچنین وزیر نیرو با حضور در ستاد فرماندهی پیک بار ۱۴۰۰ دستور داد از این پس اعمال خاموشی بدون برنامه در بخش خانگی ممنوع است. اردکانیان در این نشست درگفت‌وگو با مدیران عامل شرکت‌های برق سراسر کشور، با تاکید براینکه نهایت تلاش باید برای جلوگیری از بروز خاموشی در بخش خانگی به‌کار بسته شود، عنوان کرد: در این روزهای کرونایی استمرار تامین برق بیمارستان‌ها و مراکز حساس و حتی خانه‌های مردم بسیار مهم و خط قرمز ماست. شرکت‌های توزیع برق در سراسر کشور موظف هستند با دقت کافی جداول احتمالی خاموشی را به‌صورت گسترده در رسانه ملی و کانال‌های ارتباطی با مردم منتشر کنند. وی گفت: از این پس، به جز موارد اضطراری، اعمال خاموشی به مردم، بدون برنامه پذیرفتنی نیست و مدیران عامل شرکت‌های توزیع باید به‌صورت دقیق و منظم برای اجرای آن نظارت کامل داشته باشند.اردکانیان در جلسه فوق‌العاده کمیسیون انرژی مجلس هم حضور یافت و از کشف و ضبط ۳ هزار و ۶۰۰ مرکز غیرمجاز استخراج رمز ارز توسط نیروی انتظامی خبر داد. وزیر نیرو درباره چالش رمز ارزها و تاثیر آن در کاهش میزان تولید برق گفت: طی هفته‌های اخیر با کمک نیروی انتظامی و دستگاه‌های مسوول، ۳هزار و ۶۴۶مرکز غیرمجاز استخراج رمزارزها که درآن ۱۹۶هزار و۲۳۳دستگاه ماینر وجود داشت، کشف و جمع‌آوری شد. به گفته وی برق مصرفی این مراکز ۵۷۰مگاوات و میزان مصرف مراکز مجاز ۵۲۱ مگاوات بوده است.
قضیه صادرات برق کاملا منتفی است
داود فرخ‌زاد، مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران نیز در حاشیه نشست مرکز پایش شبکه برق ایران، درخصوص پایداری شبکه برق ایران، درباره دلایل افزایش مصرف برق عنوان کرد: علت اصلی این مشکلات در وهله اول مربوط به بخش تولید نیروگاه‌های برق‌آبی است. ما بخش زیادی از نیروگاه‌های برق‌آبی را از دست داده‌ایم؛ حداکثر تولید امروز این نیروگاه‌ها به ۳۳۰۰ مگاوات رسیده در حالی که در مدت مشابه سال گذشته از مجموع نیروگاه‌های آبی کشور نزدیک به ۱۰ هزار مگاوات تولید برق داشتیم. علاوه‌بر این، هر وقت که خشکسالی روی دهد، دمای هوا بالا می‌رود، در سال گذشته و سال ۹۸ با ترسالی مواجه بودیم و دمای هوای تهران به ۴۲ درجه نرسید ولی در سال ۹۷ که خشکسالی رخ داد، دمای هوا در نقاط مختلف کشور بسیار بالا رفت.مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران گفت: عوامل جنبی چون رمز ارزها که مصارف غیرمجاز آن براساس شنیده‌ها فوق‌العاده بوده و گفته می‌شود حتی عددی معادل ۲هزار مگاوات یعنی دقیقا نصف خاموشی‌های کشور است، از دیگر موارد و دلایل افزایش مصرف برق در کشور است. رمز ارزها به‌صورت ۲۴ ساعته کار می‌کنند و دستگاه‌های آنها پس از آغاز به‌کار، خاموش نمی‌شود اما با این حال سهم آنها از مصرف برق، چندان قابل توجه نیست.وی در ادامه درخصوص وضعیت مصرف برق کشور اظهار کرد: حدود ۳۸ درصد مصرف برق کشور در بخش صنعت، حدود ۳۲ درصد در بخش خانگی، نزدیک به ۱۸ درصد در بخش کشاورزی، ۷ درصد در بخش تجاری مصرف شده و بقیه مصرف مربوط به بخش عمومی و روشنایی معابر است.مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران درخصوص وضعیت صادرات و واردات برق کشور تصریح کرد: با توجه به محدودیتی که در کشور داریم قضیه صادرات برق کاملا منتفی است، اما در زمینه واردات، حداکثر واردات ممکن را از کشورهای همسایه داریم که اگر زمینه توسعه در این خصوص وجود داشته باشد حتما انجام می‌دهیم. فرخ‌زاد از واردات ۶۰۰ مگاوات برق به کشور خبر داد و گفت: در حال حاضر زیرساخت‌های لازم برای افزایش واردات در کوتاه‌مدت وجود ندارد، ولی در حال آماده‌سازی هستیم.
مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق هم در گفت‌و‌گو با «ایسنا» درباره آخرین وضعیت صادرات برق اظهار کرد: در حال حاضر میزان صادرات برق صفر است و تنها حدود ۵۰ مگاوات به افغانستان صادر می‌کنیم.
الزام صنایع انرژی‌بر به کاهش مصرف
معاون اول رئیس‌جمهور در پی دستور رئیس‌جمهور برای بررسی چالش‌های شبکه برق کشور، ۱۵ تیر ۱۴۰۰ از دیسپاچینگ ملی بازدید کرد. محمدحسن متولی‌زاده پس از بازدید معاون اول رئیس‌جمهور از دیسپاچینگ ملی گفت: صنایع انرژی‌بر مانند سیمان و فولاد، ملزم به کاهش مصرف خود شدند. وی با اشاره به اینکه صنایع غذایی مشمول این محدودیت نخواهند بود، عنوان کرد: طی ۴۰ روز اخیر صنایع بزرگ و کشاورزان همکاری لازم را داشته‌اند، اما با توجه به شرایط موجود، خواستار همکاری بیشتر صنایع هستیم. وی درباره خسارت به لوازم خانگی و نحوه جبران آن گفت: خسارت ناشی از حوادث برق بیمه است و در سامانه بیمه مشترکان امکان ثبت و پیگیری وجود دارد.
